رشد جمعیت در ژاپن
ژاپن با داشتن یکی از پایدارترین اقتصادهای جهان، در چند دهه اخیر با چالش‌های قابل‌توجهی در حوزه جمعیت روبرو بوده است. رشد جمعیت این کشور از سال‌های پایانی قرن بیستم کاهش یافته و تا سال 2024 ژاپن شاهد یکی از پایین‌ترین نرخ‌های تولد در جهان است. در این مقاله، عوامل مؤثر بر رشد جمعیت، پیامدهای این کاهش و پیش‌بینی‌های آینده مورد بررسی قرار می‌گیرد.
1. وضعیت کنونی رشد جمعیت
براساس آمار سال 2024، نرخ رشد جمعیت ژاپن به میزان 0.01% کاهش یافته است که نشان‌دهنده روند کاهش‌یابنده طولانی‌مدت است .[۱] در حالی که جمعیت کشور همچنان در حدود 125 میلیون نفر است، انتظار می‌رود تا پایان دهه 2030 این جمعیت به زیر 120 میلیون نفر برسد.[۲] کاهش نرخ زاد و ولد و افزایش مرگ و میر به دلیل پیری جمعیت، از عوامل اصلی این کاهش محسوب می‌شوند.[۳]
2. کاهش نرخ تولد
کاهش نرخ تولد به عنوان عامل اصلی کاهش رشد جمعیت در ژاپن شناخته می‌شود. در سال 2024، نرخ باروری کل در ژاپن به 1.26 فرزند به ازای هر زن رسیده است، که این رقم بسیار پایین‌تر از سطح جایگزینی (2.1 فرزند) است.[۴] چندین عامل اجتماعی و اقتصادی در این کاهش نقش دارند، از جمله افزایش میانگین سن ازدواج، افزایش اشتغال زنان، و هزینه‌های بالای زندگی و تربیت فرزند.[۱]
3. پیری جمعیت
ژاپن یکی از مسن‌ترین کشورهای جهان به حساب می‌آید. در سال 2024، بیش از 28 درصد از جمعیت این کشور را افراد بالای 65 سال تشکیل می‌دهند. این وضعیت از یک سو ناشی از افزایش طول عمر و بهبود مراقبت‌های بهداشتی است، و از سوی دیگر به کاهش تعداد جوانان به دلیل نرخ پایین تولد برمی‌گردد. پیری جمعیت نه تنها به کاهش نیروی کار منجر شده، بلکه فشار بر سیستم‌های بازنشستگی و خدمات بهداشتی را افزایش داده است.
4. مهاجرت و تلاش‌های دولت برای افزایش جمعیت
در پاسخ به این بحران جمعیتی، دولت ژاپن تلاش کرده است با اتخاذ سیاست‌های مهاجرتی، بخشی از کاهش جمعیت را جبران کند. با وجود محدودیت‌های سنتی ژاپن نسبت به مهاجرت، در سال‌های اخیر سیاست‌های جدیدی برای جذب کارگران خارجی به ویژه در بخش‌های خاص اقتصادی اعمال شده است . با این حال، این سیاست‌ها هنوز تأثیر قابل‌توجهی بر روند کلی رشد جمعیت نداشته است.[۵]
علاوه بر این، دولت اقداماتی همچون ارائه تسهیلات مالی و برنامه‌های حمایتی برای خانواده‌ها به منظور افزایش نرخ تولد را اجرا کرده است. به عنوان مثال، بسته‌های حمایتی برای خانواده‌های جوان شامل مرخصی زایمان با حقوق و کمک هزینه‌های تربیت کودک می‌شود. با این حال، اثرات این برنامه‌ها هنوز در آمارهای رسمی بازتاب نیافته است.
5. چشم‌انداز آینده
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که جمعیت ژاپن در دهه‌های آینده به کاهش خود ادامه خواهد داد، مگر آنکه تغییرات اساسی در سیاست‌های جمعیتی و اجتماعی کشور ایجاد شود. تخمین زده می‌شود که جمعیت ژاپن تا سال 2060 به حدود 87 میلیون نفر کاهش یابد .[۶] چالش‌های ناشی از کاهش جمعیت شامل کاهش نیروی کار، فشار اقتصادی بر نسل‌های جوان‌تر، و نیاز به بازنگری در سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی برای حمایت از جمعیت مسن‌تر خواهد بود.
رشد جمعیت در ژاپن با چالش‌های قابل‌توجهی روبه‌رو است، از جمله نرخ پایین تولد، پیری جمعیت، و محدودیت‌های مهاجرتی. اگرچه دولت اقدامات مختلفی برای مقابله با این بحران جمعیتی انجام داده، اما هنوز تغییرات محسوسی در روند رشد جمعیت مشاهده نمی‌شود. برای مقابله با این مشکل، لازم است سیاست‌های جدید و ابتکاری‌تری اتخاذ شود که بتواند به صورت مؤثرتر به بهبود شرایط جمعیتی کشور کمک کند.[۷]
نیز نگاه کنید به :
کتابشناسی
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ TRADING ECONOMICS. (n.d.-d). Japan GDP growth rate. https://tradingeconomics.com/japan/gdp-growth#:~:text=Revised
- ↑ Principal Research Results Background. (n.d.). Retrieved September 21, 2024, from
- ↑ Japan’s fertility rate drops to new record low. (2024, June 11). [۱]
- ↑ apan Fertility Rate 1950-2024. (n.d.). Www.macrotrends.net.[۲]
- ↑ Edmond, C., & North, M. (2023). More than 1 in 10 People in Japan Are Aged 80 or over. Here’s How Its Ageing Population Is Reshaping the Country. World Economic Forum.[۳]
- ↑ Population Projection for Japan. (n.d.). Www.ipss.go.jp.[۴]
- ↑ World Health Organization. (2022, October 1). Ageing and health. World Health Organization.[۵]