ایران شناسی در لبنان
ايران‌شناسي و زبان و ادبيات فارسي*
ايران‌شناسي به مفهوم علمي آن در اين كشور وجود ندارد و صرفاً در برخي مقاطع در چارچوب آموزش زبان و معرفي ادبيات فارسي و يا برخي پژوهشها و رساله‌هاي دانشگاهي و برگزاري نشستهاي علمي به اين موضوع پرداخته مي‌شود. مجله «الدراسات الادبية» نمونه‌اي از اين موارد است. برخي از استادان دانشگاهي لبنان نيز به مطالعه تاريخ و تمدن ايران و تحولات سياسي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران اهتمام دارند و با نگارش كتاب و مقاله و مشاركت در نشستهاي علمي، نتيجه مطالعات خود را ارائه مي‌كنند.
هرچند با توجه به روابط ديرينه و مشتركات فرهنگي و نيز موافقت‌نامه‌هاي فرهنگي موجود، وضعيت آموزش زبان فارسي در اين كشور چندان رضايتبخش نيست،با فعاليتهاي نمايندگي فرهنگي ج.ا.ا در لبنان ، آموزش اين زبان در سالهاي اخير با استقبال مواجه و رو به توسعه بوده است.
پيش از آن، اولين گامها براي آموزش زبان فارسي در اين كشور از دانشگاه دولتي لبنان آغاز شد. در پي امضاي توافق‌نامه فرهنگي همكاري ميان ميان دانشگاه تهران و دانشگاه مزبور در سال 1958 (1336 ش) دكتر محمد محمدي ملايري كه خود دانش‌آموخته دانشگاه آمريكائي بيروت بود از سوي دانشگاه تهران براي راه‌اندازي كرسي زبان و ادبيات فارسي به عنوان زبان اختياري در دانشگاه دولتي لبنان عازم بيروت شد و به مدت 10 سال مسئوليت كرسي و تدريس زبان و ادبيات فارسي را برعهده داشت. علاوه بر آن، او نسبت به معرفي زبان و ادبيات فارسي به ادب پژوهان و محافل ادبي لبنان اهتمام داشت و موفق شد مجله دو زبانه الدراسات الادبية را در اين دانشگاه منتشر كند. اين نشريه، تنها به پژوهشهاي زبان و ادبيات فارسي اختصاص نداشت و در كنار اين مهم، مقالاتي در حوزه ادبيات تطبيقي فارسي و عربي، زبان و ادبيات عرب و موضوعات تاريخي مرتبط نيز به دو زبان فارسي و عربي در آن درج مي‌شد. در پي بازگشت دكتر محمدي به ايران، هرچند دكتر احمد لواساني كه دكتراي خود را در رشته زبان و ادبيات عرب از دانشگاه لبنان دريافت كرده بود و با همكاري دكتر فكتور الكك كه دكتراي زبان و ادبيات فارسي را از دانشگاه تهران اخذ و به عنوان اولين استاد لبناني حائز دكترا در اين رشته به دانشگاه دولتي لبنان پيوسته شد، كار آموزش زبان فارسي را ادامه دادند ولي انتشار مجله مزبور به علل مختلف متوقف شد.
*- اطلاعات مربوط به زبان فارسي در لبنان با استفاده از دو منبع زير ارائه شده است:
1- وب سايت رايزني فرهنگي ج.ا.ايران در بيروت به آدرس: www.beirut.icro.ir
2- اطلاعات ميداني نگارنده