تاریخ دوره باستان کانادا
. تاريخ دوران باستان
قلمرو خودمختار کانادا، شامل اونتاریو، کبک، نیوبرانزویک و نوااسکوشیا، در اول ژوئیه 1867م تأسیس شد. اما این زمان، تاریخِ واقعی تشكيل این کشور نیست. درواقع،این موضوع پیشینه‌ای طولانی دارد، پيشينه‌اي که از هزاران سال قبل وجود بشر را به این سرزمین پیوند می‌زند. آثار بدست آمده از زندگی نخستین بومیان، که در بخشی از این کشور به مدت طولانی ساکن بودند، نشان مي‌دهد كه گروه‌هاي مختلفي از اسكيموها و انسان‌هاي نخستين از دوران ماقبل تاريخ به آمريكاي شمالي عزيمت كردند. آن دسته از اروپائی‌هایی که بعدها به کانادا قدم گذاشتند آنان را «سرخ‌پوست[1]» و «اسکیمو[2]» خواندند[3]. اين بررسي‌ها نشان مي‌دهند كه آنان اولين بار 40000 سال قبل از ميلاد از طريق پلي وارد آمريكاي شمالي شدند كه در آخرين عصر يخبندان بين آسيا و آلاسكا قرار داشت و الان وجود خارجي ندارد[4].]1[. شکل‌های گوناگونی از هنرهای سنگی، سنگ نوشته‌ها و مصنوعات باستانی از آن زمان وجود دارد كه نشان مي‌دهند این گروه‌ها به صورت قبایل کوچک سرگردان در سرزمین‌های پوشیده از یخ در جستجوی غذا بوده‌اند و از آنجا که قسمت اعظم این سرزمین از یخچال‌ها و لایه‌های عظیم یخ پوشیده شده است، موفقیت آنان به سادگی امکان‌پذیر نبوده است. هر منطقه جغرافیایی ویژگی‌های محیطی خاص خود را داشت که ساکنان اولیه زندگی خود را با آن سازگار کرده بودند. بومی‌ها شکارچی، توشه‌چین، ماهیگیر و بعدها کشاورز شدند. آنان با شکار حیوانات، به تأمین غذا، پوشاک و سایر نیازمندی‌های خود می‌پرداختند. این روش طی قرون متمادی شیوه رایج زندگی بومیان بوده است. با آب شدن یخ‌ها و آغاز فصل کشاورزی، قبایل چادرنشین شکارچی، برای تهیه غذا به جمع‌آوری گیاهان وحشی می‌پرداختند. لذا، برخی از آنها کوچ‌نشین بودند و با تغییر فصول و منابع غذایی جابجا می‌شدند، در حالی که برخی دیگر زندگی یکجانشینی داشتند. این اتفاق ساده به ایجاد تحولی عظیم در زندگی آنان، از مرحله جمع‌آوری گیاهان تا کشاورزی توسعه یافته، منجر شد. از این‌رو، برخی از قبایل بومی از چادرنشینی دست کشیدند و به کشت اراضی پرداختند. به این ترتیب، ساکنان اولیه به طور پراکنده در سراسر آمریکای شمالی به صورت جوامع گروهی ساکن شدند. بُعد مسافت باعث شده بود که ارتباط بسیار اندکی میان اين گروه‌ها ایجاد شود. اين جوامع گروهي بعدها قبایل را شکل دادند. ساکنان این مناطق درباره اراضی زیر کشت خودادعای مالکیت کردند. ادعاي آنان بعدها به شدت مورد مخالفت دیگر قبایل - و در هزاره اخیر مورد مخالفت سفیدپوستان - قرار گرفت]2[.
علاوه‌بر این، مطالعه شواهد باستان‌شناسي حاكي از آن است كه زندگی در شمالی‌ترین بخش اين کشور، يعني یوکان، به ۲۶۵۰۰ سال پیش و در جنوبی‌ترین بخش به ۹۵۰۰ سال پیش بر‌می‌گردد. شواهد به دست آمده از غارهای بلوفیش[5] سرزمین یوکان، تأیید کننده نخستین فعالیت بشر در این سرزمین است. در آنجا باستان‌شناسان استخوان‌های ماموت‌های پشمالویی را یافتند که شکستگی‌های روی بدن آنها حکایت از سلاخی شدن آنها دارد. قدمت‌این ماموت ها بیش از 25 هزار سال تخمین زده شده‌است]3[.
بررسی‌ها نشان می‌دهد هورن‌ها[6] مهم‌ترین قومی بودند که از 900 تا 800 سال قبل از میلاد در امتداد رودخانه «اِرموسا[7]» سكنی گزيدند. آنان در طول ساحل جنوب شرقی دریاچه بزرگی زندگی می‌کردند که اکنون نام آنان را بر خود دارد. این منطقه در تقاطع مسیر تجاری شمال - جنوب قرار داشت و بسياري از زمين‌هاي آن پوشيده از يخ بود. بنابراين، مردم از طريق شكار گوزن كانادايي زندگي مي‌كردند. هورن‌ها بر مسیرهای تجاری داخلی در شرق اقیانوس اطلس هم حاکم بودند. تعدادی ایروکویی‌زبان نیز در بیشه‌زارهای این ناحیه زندگی می‌کردند. با گسترش سکونت‌گاه‌های اروپایی از ساحل اقیانوس اطلس به سمت غرب شیوه‌های زندگی اقوام بومی نیز تحت تأثیر قرار گرفت. به این ترتیب، 700 تا 600 سال قبل از ميلاد سواحل غربي كانادا سكونت‌گاه بوميان شد. آنها از طريق صيد ماهي سالمون و قزل‌آلا امرار معاش مي‌كردند. لذا فرهنگ مردم با ماهي سالمون و قزل‌آلا عجين شده بود. به مرور شكار بوفالو[8] و نيز ممانعت از مهاجرت آنها به مناطق ديگر توسط سرخ پوستان در این مناطق حاکم شد. در اين زمينه آلبرتا[9] از مناطق بسيار معروف بوده و به مدت هزاران سال محل شكار بوفالو بوده است. به اين ترتيب در اين دوره فرهنگ‌هاي مختلف توسط سرخ‌پوستان شكل گرفت.
مطالعات نشان می‌دهند که 5000 تا 2000 سال قبل از ميلاد، «اينويت‌ها[10]»، بعد از ناپديد شدن پل ميان آسيا و آلاسكا، با يك قايق كوچك اين فاصله را طي كردند و در مناطق قطب شمال سكني گزيدند. از آثار اين دوره، قديمي‌ترين منطقه قبرستاني در «لانسه[11]» در سواحل لابرادور كشف شد. در یکی از گورها بقاياي يك پسر بچه 12 ساله یافت شد كه به همراه او يك شاخ گوزن، استخوان پرنده، يك زوبين، دندان شيرماهي[12] و وسایلی نظير آن دفن شده بود. هنوز مشخص نيست كه اين پسر بچه چه گذشته‌اي داشته كه به دفن وي به همراه موارد مذكور منجر شده است. در این دوره تا 800 سال قبل از ميلاد، يخچال‌هاي طبيعي به تدريج آب شدندو هوا به مرور گرم‌تر شد. به همین دلیل، هورن‌ها به جاي شكار به كشاورزي روی آوردند و با بومي‌سازي ذرت به كاشت آن پرداختند. با توسعه کشاورزی بوميان در بيشتر مناطق ساكن شدند. در دوره زمانی 500 تا 100 سال قبل از ميلاد، هزاران نفر از قبايل با آداب و رسوم، افسانه‌ها و شخصيت‌هاي خاص خود در چهارگوشه اين سرزمين سكني گزيدند و به توسعه سرزمين خود كمك كردند]4 و 5[.
[1]. Indian
[2]. Eskimo
[3] . این القاب نه تنها به طور دقیق بیانگر اصل و نسب این افراد نیست؛ بلکه آنان از نسبت دادن این القاب به خودشان ناخوشایند نیز به نظر می‌رسند. در حقیقت، بومیان کانادا، ترجیح می‌دهند در زبان خود صرفاً "مردم" خوانده شوند.
[4] . صفحات یخی یخچال‌ها زمانی تقریباً تمام کانادا را به استثنای بخش‌هایی از یوکان می‌پوشاند. ضخامت صفحات یخی از چند صد متر تا بیش از سه کیلومتر در نوسان بود. از آنجا که حجم عظیمی از آب اقیانوس به شکل برف روی خشکی بارید و به صورت یخچال در آمد، سطح دریای برینگ آنقدر پایین رفت که بخش‌هایی از سکوی قاره‌ای نمایان شد. سکوی بیرون زده «پل» زمینی عریضی ایجاد کرد و جایی را که امروزه شرق سیبری است به آیالت آلاسکا متصل کرد.
[5]. Bluefish Caves
[6]. Huron
[7]. Eramosa
[8]. Buffalo
[9]. Alberta
[10]. Inuit
[11]. L’Anse
[12]. Deer antler, Bird bones, A lance and Walrus teeth