جاوید اقبال

جاوید اقبال، برگرفته از خبرگزاری مهر، قابل بازیابی از https://mehrnews.com/news/2930477

جاوید اقبال ( 5 اکتبر 1924- 3 اکتبر 2015م)، قاضی بازنشسته پاکستانی و فرزند «علامه محمد اقبال»، به علت سکته قلبی در سوم اکتبر ۲۰۱۵ در گذشت. او، فیلسوف پاکستانی و قاضی ارشد دادگاه عالی پاکستان بود. جاوید اقبال در سطح بین المللی به دلیل انتشارات تحسین برانگیز خود در مورد فلسفه حقوق و فلسفه نوین اسلامی در مجلات بین المللی و ملی شناخته شده بود. وی فرزند شاعر و فیلسوف محمد اقبال بود که الهام بخش جنبش پاکستان محسوب می ­شد.

جاوید کتاب های مختلفی در مورد جنبش ملی گرایی و ایدئولوژی سیاسی پاکستان تالیف کرد. وی به غیر از فلسفه، شغل مهمی در قوه قضاییه پاکستان داشت و پیش از ارتقاء به دادگاه عالی، رئیس سابق دادگاه عالی لاهور بود. جاوید اقبال در سیالکوت، در ایالت پنجاب، از علامه محمد اقبال و همسر دومش سردار بیگم به دنیا آمد. مادرش در 11 سالگی و پدرش در 14 سالگی در سال 1938م دار فانی را وداع گفتند.

جاوید اقبال مدارک تحصیلی و امتیازات زیر را دریافت کرد: مدرک لیسانس (افتخارات) در سال 1944 از کالج دولتی لاهور. مدرک کارشناسی ارشد در زبان انگلیسی و مدرک کارشناسی ارشد در فلسفه (دارنده مدال طلا) در سال 1948، مدرک دکترای فلسفه در 1954 از دانشگاه کمبریج، انگلستان. او مدرک دکترای افتخاری را از دانشگاه ویلانوا، ایالات متحده، و دانشگاه سلجوقی در اردن دریافت کرده است. جاوید به عنوان وکیل در دادگاه عالی لاهور شروع به کار کرد و سپس در سال 1971 قاضی و سپس رئیس دادگاه شد. او همچنین قاضی دادگاه عالی پاکستان و عضو منتخب مجلس سنای پاکستان (مجلس علیا) بود.

نفر وسط دکتر جاوید اقبال در نشست زبان فارسی در ایوان اقبال-لاهور 1378ش.در دو طرف ایشان: دکتر شبلی، دکتر توسلی، دکتر مصطفوی، دکتر اکرم شاه، دکتر آفتاب اصغر، برگرفته از آلبوم شخصی محمد مهدی توسلی

وی مقالاتی در زمینه اندیشه سیاسی اسلامی، ایدئولوژی سیاسی در پاکستان و فلسفه پدرش محمد اقبال منتشر کرده است که در مجلات داخلی و بین المللی به چاپ رسیده است. وی در سال های 1960-1962 و در سال 1977 نماینده پاکستان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود.

جاوید اقبال در انتخابات سراسری 1970 پاکستان با ذوالفقار علی بوتو برای مسلم لیگ پاکستان رقابت کرد، اما در نهایت تصمیم گرفت سیاست را ترک کند. زمانی، او حتی پیشنهاد بوتو برای پیوستن او به حزب خلق پاکستان را رد کرد. وی به زبان فارسی، همچون پدر عشق می­ ورزید و رئیس ایوان اقبال و حامی زبان فارسی در ایالت پنجاب بود.

او با نصیرا اقبال، قاضی بازنشسته دادگاه عالی لاهور ازدواج کرد. از جوایز ارزنده او "هلال امتیاز" (هلال تمایز) بود که توسط رئیس جمهور پاکستان در سال 2004 به وی اهدا شد. جاوید اقبال در گفتگویی اختصاصی با خبرگزاری فارس در 26 فروردین 1392 درباره مقام معظم رهبری اظهار داشت:

"رهبر ایران علامه اقبال را بیش من و بیش از همه می­شناسد و بر اشعار و آثار او مسلط است".

جاوید اقبال در 3 اکتبر 2015 میلادی در 90 سالگی و بر اثر بیماری سرطان در "بیمارستان و مرکز تحقیقات سرطان شوکت خانم مموریال" در لاهور در گذشت. در میان بازماندگان، بیوه او نصیره اقبال و دو پسرش - ولید اقبال و منیب اقبال - هستند. آثار قلمی وی عبارتند از:

• ایدئولوژی پاکستان (1959)؛
• بازتاب های سرگردان: یادداشتی از اقبال (1961)؛
• میراث قائد اعظم (1968، منتشر شده به زبان انگلیسی و اردو)؛
• مای لالا فام (1968)؛  
• مجموعه مقالات در مورد اقبال، به زبان اردو؛
• زنده رود (1984)؛
• زندگینامه اقبال در سه جلد، به زبان اردو؛
• افکار اقبال (1994، تفسیر اندیشه اقبال).

نویسنده مقاله

محمد مهدی توسلی