کتابخانه های عمومی کانادا
كانادا اولین مستعمره انگلیس محسوب می‌شود که کتابخانه عمومی در آن تأسیس شده است. در سال 1779م برای اولین بار یک گروه از افسران و بازرگانان و با تصویب سِر فردریک هالدی‌مند،[1] فرماندار شهر کبک، کتابخانه عمومی با 2000 جلد کتاب با هدف استفاده ساکنان فرانسوی و انگلیسی زبان کبک تأسیس کردند. امروزه، کتابخانه یکی از ارکان مهم خدمات عمومی در شهرها به شمار می‌آید. در این کشور تقریباً هیچ شهری – حتی با جمعیت کمتر از ۱۰ هزار نفر - نمی‌توان پیدا کرد که کتابخانه نداشته باشد.
کتابخانه‌های عمومی[2] یکی از انواع کتابخانه‌ها می‌باشند که وظیفه ارائه خدمات کتابخانه‌ای به عموم مردم را برعهده دارند. با توجه به ابعاد و امکانات کتابخانه طیف متنوعی از خدمات در آنها ارائه می‌گردد.
اولین و اصلی‌ترین خدماتی که کتابخانه‌ها به مشتریان خود ارائه می‌دهند امانت دادن کتاب است. اما خدمات کتابخانه‌های عمومی بسیار متنوع می‌باشد. از کتابخانه‌ها می‌توان، مجله، لوح فشرده، موسیقی، کتاب‌های گویا،[3] فیلم‌های مستند، داستانی و کودکان عمدتاً به صورت دي.وي.دي[4] و یا وي.اچ.اس[5] امانت گرفت. بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند به جای خرید یا اجاره فیلم و سی‌دی از خدمات رایگان کتابخانه‌ها استفاده کنند.
دسته دوم از خدمات کتابخانه‌ای دسترسی به اینترنت پرسرعت است. امروزه، تقریباً تمام کتابخانه‌های این کشور، از ده ها تا بیش از صدها کامپیوتر برای ارتباط با اینترنت دارند. کاربران می‌توانند از طریق برخی از این کامپیوترها که به نرم‌افزار آفیس نیز مجهزند، کارهای مورد نظر خود را تایپ كنند و در صورت نیاز پرینت بگیرند.
برخی از شعبه‌های متوسط یا بزرگ‌تر مراکزی برای آموزش دارند که در آنها به طور منظم کارگاه‌های آموزشی مختلف و متناسب با نیاز مردم برگزار می‌گردد. در برخی از شعبه های کتابخانه‌های عمومی کلاس‌های رایگان زبان انگلیسی هم برقرار است که باید برای آنها ثبت نام کرد. برخی نیز فعالیت‌های گروهی برای آموزش زبان انجام می‌دهند یا طرح‌هایی چون طرح "ميزبان[6]" را اجرا می‌کنند. در این طرح یک مهاجر به یک شهروندِ کانادایی علاقه‌مندِ به کمک و انجام خدمات داوطلبانه معرفی می‌شود تا با تنظیم قرارهای ثابت در کتابخانه، ضمن تمرین زبان، با آداب و رسوم و فرهنگ جامعه هم آشنا شود.
اغلب شعبه‌های متوسط و بزرگ کتابخانه‌های عمومی بخش ویژه‌ای به کودکان اختصاص داده‌اند که در آنها علاوه بر عرضه کتاب و مجلات، برخی وسائل بازی هم فراهم است. کودکان و والدین آنها می‌توانند ساعاتی را در آنجا بگذرانند. در این بخش‌ها برنامه‌های قصه‌خوانی برای بچه‌ها هم برقرار است که طرفداران زیادی دارد و باید از مدتی قبل برای آن ثبت نام کرد. همچنین برنامه نمایش فیلم با پرداخت بهاي اندك يا رایگان هم در برخی کتابخانه ها برقرار است. برخی کتابخانه‌ها فضاهایی را برای برگزاری برنامه‌های گروهی در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند.
کتابخانه عمومی تورنتو با 99 شعبه و بیش از 12 میلیون جلد کتاب و کتابخانه عمومی ونکوور با 22 شعبه و 5/2 میلیون جلد کتاب از جمله بزرگ‌ترین و معروف‌ترین کتابخانه‌های عمومی کانادا هستند. کتابخانه عمومي ونكورر دومین کتابخانه از نظر تعداد شعب و گستردگی جغرافیایی در کل آمریکای شمالی محسوب می‌شود. شعبه نورث‌یورک[7] به دلیل قرار گرفتن در یکی از مناطق گردهمایی ایرانیان برای این گروه بسیار شناخته شده و محبوب است.
شناخته شده‌ترين شعبه كتابخانه عمومي براي ايرانيان شعبه «فيرويو[8]» است. این شعبه هم در بخش بزرگسالان و هم کودکان طیف وسیعی از کتب، لوح‌هاي فشرده و فیلم‌های ایرانی را در مخزن خود دارد. از دیگر کتابخانه‌های محبوب ایرانیان باید به شعبه مرکزی کتابخانه ریچموند هیل[9] اشاره کرد که دارای مجموعه نسبتاً خوبی از کتاب‌های فارسی است.
براساس آمار انجمن کتابداران کانادا، بیش از 21 میلیون نفر در این کشور عضو کتابخانه‌های عمومی هستند و معمولاً اعضای کتابخانه‌های عمومی در سه رده سنی دسته‌بندی می‌شوند: زیر ۱۳ سال، بین ۱۳ تا ۱۸ سال و بالای ۱۸ سال. برای دو گروه سنی اول ممکن است در استفاده از برخی خدمات کتابخانه محدودیت‌هایی وجود داشته باشد و در مقابل برخی خدمات مختص آنها باشد.
امروزه، حدود 22000 کتابخانه در سراسر کانادا در حال خدمات‌دهی به مراجعه‌کنندگان خود هستند. اکثر شعبه‌ها از طریق اینترنت و شبکه به یکدیگر متصل می‌باشند و این امکان وجود دارد که افراد کتاب مورد نظرخود را (در صورت نبودن در یک شعبه) از شعبه‌های دیگرتهیه کنند]29 و 30[.
[1]. Sir Frederick Haldimand
[2]. Public Libraries
[3]. Talking Books
[4]. DVD
[5]. VHS
[6]. Host
[7]. North York
[8]. Fairview
[9]. Richmond Hill