خانقاه ها و مراکز تبلیغی تصوف در عراق
خانقاهها و مراکز تبلیغی تصوف در عراق نقش مهمی در تاریخ عرفان اسلامی ایفا کردهاند. این مکانها بهعنوان پایگاههای اصلی فعالیتهای معنوی، تربیتی، و اجتماعی صوفیان عمل کرده و در طول قرنها بر فرهنگ و دین جامعه عراق تأثیر گذاشتهاند. خانقاه قادریه بغداد از مراکز اصلی طریقت قادریه، منسوب به شیخ عبدالقادر گیلانی است و آرامگاه شیخ عبدالقادر گیلانی در این خانقاه قرار دارد و زیارتگاه مهمی برای مسلمانان است. خانقاه رفاعیه بصره وابسته به طریقت رفاعیه، بنیانگذاری شده توسط شیخ احمد رفاعی با تمرکز بر زهد، ذکرهای خاص، و خدمات اجتماعی نیز یکی از مهمترین خانقاههای جنوب عراق است. خانقاه نقشبندیه در سلیمانیه و اربیل وابسته به طریقت نقشبندیه است که در مناطق کردنشین شمال عراق نقش گسترده در انتقال آموزههای نقشبندی به نسلهای جدید دارد.
خانقاه کسنزانیه بغداد و کردستان عراق وابسته به طریقت کسنزانیه است و مرکز فعالیتهای ذکر و مراسم صوفیانه با تأکید بر تربیت معنوی است. خانقاه خضریه در جنوب عراق نیز محل برگزاری مراسم ذکر و اجتماعات معنوی این فرقه است و بر فرهنگ صوفیانه مناطق جنوبی عراق تاثیر گذار است. در مجموع در مورد نقش خانقاهها در عراق می توان به تربیت معنوی، تبلیغ تصوف، ارتباطات اجتماعی و حفظ و انتقال تعالیم عرفانی به نسل های جدید اشاره کرد. بر این اساس خانقاهها و مراکز تبلیغی تصوف در عراق نه تنها بهعنوان پایگاههای معنوی بلکه بهعنوان مراکزی فرهنگی و اجتماعی نقش حیاتی داشتهاند. این مکانها همچنان بخشی جداییناپذیر از تاریخ معنوی و فرهنگی عراق به شمار میروند[۱].
- ↑ کاپلان، محمد نور، غیاث الخفاجی، خیری (2024)، الحرکه الصوفيه المعاصره فی بغداد.. أشکالها وآثارها، دراسه وصفيه تحليليه"، مجلهی تحقیقات الهیات ترکیه، 8(1)، ص 243-245.