طریقت قادریه افغانستان
بنیان‌گذار طریقت قادریه شیخ عبدالقادرگیلانی است که در بغداد مدفون است. او اصالتا اهل روستایی در ساحل دریای مازندران و از خانواده سادات بود و از احترام زیادی برخوردار بود. اعقاب او، که با رژیم عثمانی پیوند نزدیک داشتند از این رژیم لقب نقیب‌الاشراف دریافت کرده بودند.
(ه.
۱۷۰
فرقه قادریه در قرن شانزدهم میلادی، در هند مستقر شد و شروع به پیشروی کرد و از آنجا به افغانستان راه یافت و در بین پشتون‌های غلزایی، به‌ویژه در میان قبایل سلیمان خیل و خوگیانی و بعد در سایر ولایات شرقی و جنوبی افغانستان مانند ننگرهار، ۱ بصیر احمد دولت‌آبادی؛ شناسنامه احزاب و جریانات سیاسی افغانستان؛ ص ۳۸۱.
وردک، پکتیا، قندهار و اقوام کوچی نفوذ کرد. یکی از نوادگان شیخ عبدالقادرگیلانی به نام سید حسن گیلانی مشهور به نقیب، در زمان امیر حبیب‌الله خان عراق را ترک کرد و به افغانستان آمد تا فرقه قادری را از نزدیک رهبری‌کند. پس از مرگ او در سال ۱۹۴۷، «پسرش سید احمد گیلانی، معروف به افندی جان جانشین او شد. افندی با خانواده حاکم، باب مراوده گشود و با یکی از دختران محمد زایی ازدواج کرد و صاحب ثروت زیادی شد، از جمله گرفتن نمایندگی کمپانی پژو در کابل».
سید احمد گیلانی پیر فعلی فرقه قادریه در افغانستان است و در پکتیا، لغمان و ننگرهار پیروان و مریدان زیادی دارد.گیلانی عنوان «افندی صاحب» نیز دارد. او حزب محاذ ملی افغانستان را هم تأسیس کرد و رهبری آن را برعهده داشته است.
از میان فرق صوفیه در افغانستان، گفته می‌شود فرقه قادری اکثریت را در اختیار دارد. آقای نفیسی می‌گوید: «مهم‌ترین فرقه تصوف ایران و هند نخست فرقه قادریه بوده که در ایران کمتر و در هند و افغانستان بیشتر رواج داشته است. دوم فرقه نقشبندی بوده است».