آغاز ورود صنعت سینما به چین تا دوران انقلاب کمونیستی
الف: آغاز ورود صنعت سینما به چین تا دوران انقلاب کمونیستی
پیدایش سینما در چین:
براساس اسناد تاریخ سینما در چین، یک سال پس از اختراع صنعت سینما توسط برادران لومیر، در پاریس در سال 1895میلادی، نخستین فیلم سینمایی در سال 1896در قهوه خانهای در شهر شانگهای چین به نمایش گذاشته شد. نخستین سالن نمایش فیلم هم در سال1908میلادی، توسط یک اسپانیایی بهنام آنتونیو ماروس[1]، در شهر شانگهای ساخته شد. اگرچه پیش از آن فرانسویها، آمریکاییها و اسپانیائیها فیلمهای ساخت کشورشان را در قهوه خانهها و رستورانهای شانگهای نمایش میدادند.
نخستین فیلم سینمایی ساخت چین
نخستین فیلم چینی، در سال 1905میلادی، با فیلمبرداری از یکی از نمایشهای مشهور اپرای پکن با عنوان«فتح کوه» ساخته شد. پس از آن، برای ده سال این شرکتهای خارجی بودند که در عرصهی صنعت فیلم چین فعال بودند و تولید فیلم داخلی دیگری صورت نگرفت. در دههی1910، دو استودیو تولید فیلم بنامهای«فِنگ تی[2]» و «آسیا» تاسیس شدند. بنیانگذار استودیوی فیلم آسیا، فردی آمریکایی بود که نخستین فیلم خود را در شانگهای که مرکز تولید فیلم بود، با عنوان«زوج نا سازگار» ساخت. در دههی1920، چینیها شیوهی تهیه و تولید فیلم را از تکنیسینهای آمریکایی فرا گرفتند، ولی نفوذ آمریکا در صنعت فیلم چین تا دو دههی بعد ادامه یافت. در این دوره بود که شرکتهای بزرگ تولید فیلم چین از جمله«کمپانی فیلم مینگشینگ[i]» و «کمپانی فیلم تیَنای[ii]» فعالیت خود را آغاز کردند. کمپانی«مینگ شینگ» به تولید فیلمهای کمدی پرداخت که فیلم«عشق کارگران» از تولیدات این کمپانی بوده است. فیلم داستانی بلند«یتیم پدر بزرگ را نجات میدهد» و « مار سفید»(1926) هم از فیلمهای ساخت کمپانی تیانای هستند. در دههی1920 که دولت در گیر منازعات سیاسی داخلی بود، سینمای تجاری در شانگهای رشد کرد و فیلمهایی با موضوع هنرهای رزمی، داستانهای تخیلی، اپرای سنتی تولید و به بازار عرضه شد. حزب کمونیست چین هم در دههی۱۹۳۰میلادی، با تشکیل یک گروه فیلم سازی به نام«دیَن اینگجو[3]»، فیلمهایی با ایدههای چپی-لیبرالی با کیفیت هنری قابل قبولی تولید کرد. این فیلمها معمولاً دارای ملودرامهایی با نکته‌های اجتماعی و چاشنی ضد ژاپنی بودند. «کرم ابریشم‌های بهاری» (۱۹۳۳) از «جِنگ بوگائو»، «الهه» (۱۹۳۴؛ صامت) از «وویُن گانگ»، «بزرگراه» (۱۹۳۴)، از «سون یو»، «فرشتهی خیابانی» (۱۹۳۷) و «چهارراه‌ها» (۱۹۳۷) از «شِن‌زیلینگ»، از جملهی این فیلمها بود.
با حملهی ژاپن به چپن در ۱۹۳۷میلادی و اشغال شانگهای، صنعت فیلم چین به هنگ‌کنگ منتقل شد. در سال ۱۹۴۵میلادی، با راه‌اندازی مجدد تولید فیلم در سرزمین اصلی، موضوع اصلی فیلمها را فجایع جنگ و اشغال تشکیل می‌داد. فیلمهایی همچون«رود بهاری به سوی شرق جاری است» (۱۹۴۷) از «کاری چوشنگ» و «جِنگ جونلی» و فیلم«هشتاد هزار مایل ابر و ماه» (۱۹۴۷) از «شی دُنگشان»، « هزاران نور»، « کلاغها و گنجشکها» از تولیدات سینمایی این دوره به شمار میروند. در سال 1935، نخستین جایزهی بین المللی جشنوارهی مسکو به فیلم«آواز مرد ماهیگیر» تعلق گرفت. شرکت فیلم(فرهنگ)، در همین مقطع به تولید فیلمهایی فارغ از پیامهای سیاسی پرداخت و فیلم«بهار در شهر کوچک» را به کارگردانی«فِی مو» در سال 1948، و در آستانهی حاکمیت کمونیستها تولید کرد که بهعنوان یکی از بزرگترین فیلمهای تاریخ سینمای چین شناخته شده است. این فیلم که با روی کار آمدن رژیم کمونیستی، از ادامهی نمایش آن جلوگیری شد، در جشنوارهی«جایزهی فیلم هنگ کنگ» در سال2004، جایزهی برترین فیلم چینی زبان تاریخ چین را به خود اختصاص داد.
[1] - Antonio Maros.
[2] - Fengti.
[3] - Dian Ying Zhuo.
[i] - Mingxing Film Company.
[ii] - Tianyi Film Compani.