هوش مصنوعی در سوریه
هوش مصنوعی
1. ابتکارات توسعه هوش مصنوعی
بخش هوش مصنوعی سوریه نشاندهنده یک حوزه نوظهور در دستور کار گستردهتر تحول دیجیتالی است، به طوری که ذینفعان دولتی و بینالمللی، هوش مصنوعی را به عنوان کاتالیزوری برای بهبود اقتصادی و ارائه خدمات میشناسند. در ماه می ۲۰۲۵، دمشق میزبان اولین کنفرانس منطقهای در مورد هوش مصنوعی و کارآفرینی بود که توسط اتحادیه عرب برای اینترنت و ارتباطات با مشارکت وزارت ارتباطات و فناوری[1]، انجمن کامپیوتر سوریه[2] و با حمایت سازمان عربی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ای.آی.سی.تی.اُ)[3]، کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای غرب آسیا(ای.اس.سی.دبلیو.اِی)[4] و برنامه توسعه سازمان ملل متحد(یو.ان.دی.پی.)[5] برگزار شد. این کنفرانس با اجرای توافقنامه همکاری سه جانبه بین سازمان عربی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ای.آی.سی.تی.اُ)، وزارت ارتباطات و فناوری و اتحادیه عرب برای اینترنت و ارتباطات به اوج خود رسید و چارچوبهایی را برای ظرفیتسازی، تدوین سیاست و فرصتهای آموزشی در زمینه حکمرانی هوش مصنوعی ایجاد کرد. این ابتکارات با چشمانداز ۲۰۳۰ سازمان عربی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ای.آی.سی.تی.اُ) همسو هستند: "ایجاد آینده دیجیتال عربی هوشمند، ایمن و پایدار"، که شامل منشور عربی اخلاق هوش مصنوعی و اتحاد عربی برای حکمرانی هوش مصنوعی است(سازمان عربی فناوری اطلاعات و ارتباطات، 2025). در مارس ۲۰۲۴، سوریه رسماً به ابتکار حکمرانی جهانی هوش مصنوعی پیوست، ابتکاری که توسط رئیس جمهور چین، شی جین پینگ، در "سومین فروم کمربند و راه" [6] مطرح شد و نشاندهنده تعهد به همکاری بینالمللی در تحقیق و توسعه هوش مصنوعی است. وزارت امور خارجه و مهاجران[7] از ایجاد چارچوبهای اخلاقی جهانی حاکم بر تحقیقات بینالمللی مشترک هوش مصنوعی و دستورالعملهای نظارتی برای حکمرانی هوش مصنوعی حمایت کرد (ناظر سوری[8]، ۲۰۲۴).
2.کاربردهای هوش مصنوعی
شرکت ایان ریالیتی[9]، یک رهبر جهانی در انتقال دانش مبتنی بر واقعیت مجازی و افزوده است که در ژوئن ۲۰۲۴ از تأسیس اولین مرکز هوش مصنوعی فضایی سوریه خبر داد و ۱۰,۰۰۰ دوره آموزشی سفارشیسازی شده را برای رفع نیازهای خاص سیستم آموزشی و بازار کار سوریه معرفی کرد. این ابتکار بر توسعه مهارتها در بخشهایی تأکید دارد که فرصتهای منحصربهفردی در اقتصاد در حال تحول سوریه دارند، از جمله معدن، کشاورزی، انرژیهای تجدیدپذیر، علوم محیطی، گردشگری و برنامهریزی شهری(گروه بانک جهانی، 2024).
در بخش مراقبتهای بهداشتی، هوش مصنوعی پتانسیل رسیدگی به کمبودهای بحرانی نیروی کار مراقبتهای بهداشتی ناشی از مهاجرت را نشان میدهد. از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸، نسبت پزشک به جمعیت از 529/0 به 291/0 در هر ۱۰۰۰ نفر کاهش یافت و کمبودهای شدیدی در خدمات پزشکی تخصصی از جمله مراقبتهای ویژه، انکولوژی، رادیولوژی و تشخیص آزمایشگاهی در سوریه ایجاد کرد. ادغام فناوری های هوش مصنوعی در بخش مراقبتهای بهداشتی شامل تشخیص از راه دور، قابلیتهای نظارت و سیستمهای تجزیه و تحلیل پیشبینیکننده مانند هالا سیستمز[10] است که از هوش مصنوعی برای پیشبینی حملات هوایی به مراکز مراقبتهای بهداشتی استفاده میکند و هشدارهای بیدرنگ را به پرسنل پزشکی ارائه میکند(الخلیل و همکاران[11]، ۲۰۲۴).گزارش سازمان جهانی کار[12] در سال ۲۰۲۵ در مورد دیجیتالسازی و هوش مصنوعی در بازارهای کار عربی، پتانسیل قابل توجهی برای افزایش بهرهوری ناشی از هوش مصنوعی شناسایی کرد و در عین حال بر ضرورت مدیریت سیاست فراگیر، سرمایهگذاری در زیرساختهای دیجیتال، توسعه سواد دیجیتال و سازوکارهای حمایت اجتماعی برای کاهش اختلالات فناوری تأکید کرد.این گزارش پیشبینی میکند که افزایش ۱۰ درصدی در نفوذ تلفن همراه تقریباً 2/1 درصد به رشد تولید ناخالص ملی در اقتصادهای در حال توسعه کمک میکند و اهمیت اقتصادی ابتکارات تحول دیجیتال را برجسته میکند( سازمان جهانی کار، 2025)
[1] Ministry of Communications and Technology
[2] Syrian Computer Society
[3] The Arab ICT Organization (AICTO)
[4] United Nations Economic and Social Commission for Western Asia (ESCWA)
[5] United Nations Development Programme (UNDP)
[6] Third Belt and Road Forum
[7] The Ministry of Foreign Affairs and Expatriates
[8] Syrian Observer
[9] . EON Reality: یک شرکت چندملیتی توسعهدهنده نرمافزارهای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده است که دفتر مرکزی آن در ایروین، کالیفرنیا قرار دارد. این شرکت در سال ۱۹۹۹ توسط دن لیرسکار، میکائیل یاکوبسون و متس دبلیو. یوهانسون تأسیس شد.از جمله مشتریان آن میتوان به بوئینگ، مایکروسافت، لکسوس و دانشگاه کرنل اشاره کرد.این شرکت دارای شرکتهای تابعه در گوتنبرگ (سوئد)، سنگاپور، ایتالیا (بولونیا)، چین و جمهوری دومینیکن است. آدرس اینترنتی: www.eonreality.com
[10] : Hala Systems یک شرکت اجتماعی است که بر توسعه راه حلهای مؤثر و مبتنی بر فناوری برای چالشهای دشوار بشردوستانه در جهان متمرکز است. در حال حاضر، تمرکز هالا بر حفاظت از غیرنظامیان، پاسخگویی و جلوگیری از افراطگرایی خشونتآمیز قبل، در حین و بعد از درگیری است.
[11] Alkhalil, M., Abbara, A., Grangier, C., & Ekzayez, A
[12]The International Labour Organization(ILO)