شخصیت های مسلمان دوران سلسله‌ی چينگ
شخصیتهای مسلمان دوران سلسله‌ی چينگ:
حدود 300 سال‌در دوران حاكميت سلسله‌ی چينگ، مسلمانان چینی تحت شدیدترین ظلم و ستم حاكمان چينگ قرار گرفتند و طبعا هر جا كه ظلم و ستم باشد، مبارزه و مقابله هم خواهد بود. یکی از دلایل فشارهای ظالمانهی منچوها علیه مسلمانان این بود که چون خود آنها از اقلیت نژاد منچو بودند، فکر میکردند که اگر سایر اقلیتها هم بخواهند مثل آنان به حاکمیت کل چین دست یابند، قدرت آنان تضعیف خواهدشد.
در ميان شخصيتهاي مسلمان دوران چينگ، تعداد شخصيتهاي ادبي و هنري 25 درصد از تعداد كل‌شخصيتهاي مسلمان این دوره را تشكيل ميدادند. به عنوان نمونه، دينگ‌پنگ[1]، ما شيزون[2]، دينگ‌وِي[3]، جِن‌اينگفنگ[4]، سون‌پنگ[5]، سه‌يو[6]، ما رو وِي[7]، شا شن[8]، لي روِه‌شو[9]، ما جي‌لونگ[10]، از جمله كساني بودند كه در زمينهی خلق ادبيات مسلمانان چینی موفقيتهايي شایان توجهی را به دست آوردند.
ماجو[11]، یکی از دانشمندان مشهور مسلمان چین در اوایل دودمان چینگ، یکی از پیش آهنگان تألیف آثار اسلامی به زبان چینی است. لیوجی[12]( در حدود 1655 – 1745میلادی) دانشمند مشهور مسلمان چین در اوایل دودمان چینگ بود و با وانگ داییو[13]، ماجو و ما دِهشین[14]( 1794 – 1874)، با هم " چهار مترجم و مولف بزرگ " اسلامی چین نامیده میشوند. ما دِه شین شاید نخستین شخص بود که قرآن را به زبان چینی ترجمه کرد و کتاب « سفرنامهی حج» او از کتاب های خوب و خواندنی او است.
پس از جنگ تریاک در سال 1840، چین به تدریج تناقضات اجتماعی، طبقاتی و ملی به طور بی سابقهای تشدید شد. در چنین شرایطی، مسلمانان خوی در شمال غربی و جنوب غربی چین با طبقهی ملاکان غیر مسلمان منطقه درگیر و سر انجام به قیام بزرگ مسلمانان «خوی» علیه حکومت چینگ منجر شد. اگرچه این قیام بیرحمانه از سوی دولت چینگ سرکوب شد، ولی این بحران، موجب پیشرفت همه جانبهی اجتماعی مسلمانان، از جمله در زمینههای آموزشی و فرهنگ اسلامی شد[i].
[1] - Ding Peng.
[2] - Ma Shi Zun.
[3] - Ding Wei.
[4] - Zhen Ying Feng.
[5] - Sun Peng.
[6] - Se Yu.
[7] - Ma Ru Wei.
[8] - Sha Shen.
[9] - Li Ruo Xu.
[10] - Ma Zhi Long.
[11] - Ma Zhu.
[12] - Liu Zhi.
[13] - Wang Dai Yu.
[14] - Ma De Xin.
[i] - وانگ فنگ. همان.