نمایش مبدأ برای اوج گسترش اسلام در چین در دوران سلسله ی یوان

→ اوج گسترش اسلام در چین در دوران سلسله ی یوان
به دلیل زیر، اجازهٔ ویرایش این صفحه ندارید:
عملی که درخواست کرده‌اید منحصر به کاربران این گروه است: کاربران.
می‌توانید مبدأ این صفحه را ببینید و رونوشت بردارید:
[[پرونده:85879516716227249361435709316.jpg|بندانگشتی|مسجدی در چین، برگرفته از خبرگزاری بین المللی قرآن، قابل بازیابی از [https://iqna.ir/fa/news/1430417/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85 https://iqna.ir/fa/news/1430417/]]]
در عصر [[سلسله تانگ|سلسله‌های تانگ]] و [[سلسله های سونگ، لیائو، جین و شیای غربی|سونگ]]، مسلمانان در بنادر تجاری و شهرهای بزرگ چین از موقعیت ویژه ای برخوردار شدند. حتی برخی از آنان در پست‌های مهم دولتی، به ویژه در بخش‌های تجاری و بندری و کشتیرانی، گمارده شده بودند. همین شرایط مناسب اجتماعی زمینه را برای موج مهاجرت بیشتر مسلمانان به [[چین]] و اقامت در این سرزمین را فراهم ساخته بود. این وضعیت در دوران حاکمیت مغولها نیز ادامه یافت و با ورود مهاجران جدید بر شمار مسلمانان افزوده شد. اما این مهاجران دیگر مثل اسلاف خود خارجی مقیم شناخته نمی‌شدند. افزایش شمار مسلمانان در [[چین]] با ورود سربازان مسلمان جدید که به عضویت سپاهیان مغول در آمده و به اختیار و اجبار وارد سرزمین [[چین]] شدند به اوج خود رسید.  

براساس برخی از نوشته‌های تاریخی [[چین]]، تعداد سربازان، صنعتگران، مدیران دیوانی، هنرمندان و صاحب منصبان مسلمانی که همراه مغولها وارد [[چین|سرزمین چین]] شدند، بیش از 500 هزار نفر برآورد شده است. آنها سعی می‌کردند با ارائه خدمات برجسته‌ی هرچه بیشتر به فاتحان مغول، برای خود موقعیت بهتری به دست آورند. در اسناد تاریخی [[چین]] از این نظامیان مسلمان به عنوان جنگاوران و سلحشوران شجاع نام برده شده است. همه‌ی این عوامل شرایط مناسبی برای توسعه بیش از پیش اسلام در شرق به وجود آورد.

دلیل عمده‌ی استفاده‌ی مغول‌ها از مسلمانان در بخش‌های مدیریتی امپراتوری [[چین]] این بود که از یک سو، مغولها خود اقوامی چادر نشین و در نتیجه فاقد تجربیات لازم برای اداره‌ی این سرزمین پهناور بودند، و از سوی دیگر، چینی‌های مغلوب نسبت به اشغالگران مغولی حالت خصمانه داشته و حاضر به همکاری با آنها نبودند و مغولها هم پس از مشاهدهی مواردی از کارشکنی چینی‌ها، نسبت به آنها بی اعتماد شده و با حزم و احتیاط با آنان برخورد می‌کردند. و لذا، برای اداره سرزمین وسیع و دارای سابقه‌ی [[فرهنگ چینی|فرهنگ]] و [[تاریخ و تمدن چین|تمدنی]] همچون [[چین]]، نیاز به سیاستمدارانی داشتند که بتوانند بخش‌های سیاسی، اقتصادی، اداری و آموزشی کشور تحت اشغال را مدیریت کنند.

سیاست‌های استفاده‌ی امپراتوری مغولی یوان از مسلمانان مهاجر در اداره امور مملکتی در [[چین]] از یک سو، و تساهل و مدارای حاکمان بودایی مغول با پیروان سایر ادیان و مذاهب از سوی دیگر، زمینه را برای ابراز لیاقت و شایستگی مسلمانان، به ویژه ایرانیان، در رسیدن به عالی ترین پست‌های اداری و صنعتی و نظامی امپراتوری حتی صدراعظمی دربار را فراهم ساخت. به گواهی کتاب«تاریخ یوان»، 17 نفر از مقامات بلند پایه‌ی دربار یوان و 32 نفر از مقامات عالیرتبه‌ی ایالت‌های مختلف را مسلمانان تشکیل می‌دادند. در کتاب «جامع التواریخ» رشید الدین فضل الله نیز آمده است که مسلمانان بر هشت ولایت از 12 ولایت کشور قاآن حکومت می‌کردند<ref>نوایی، عبدالحسین(1364)، ایران و جهان از مغول تا قاجاریه، چاپ اول، تهران</ref>.  

مسلمانان در این دوران، برخلاف عصر [[سلسله تانگ|سلسله‌های تانگ]] و [[سلسله های سونگ، لیائو، جین و شیای غربی|سونگ]]، دیگر از فعالیت‌های سیاسی برکنار نبودند. آنها از نظر موقعیت سیاسی در رده‌ی بعد از مغول‌ها و برتر از چینی‌ها قرار داشتند. در تمامی بخش‌های مختلف مدیریتی که یک مغول ریاست داشت، نفر دومش حتما یک مسلمان بود. آنها از نظر حقوق، شرکت در امتحانات برای ورود به مشاغل دولتی، داشتن خواجگان و خدمتگزاران، اجرای برخی تنبیهات و سایر زمینه‌ها از مزایای بالاتری نسبت به چینی‌ها برخوردار بودند. در عصر مغول برخلاف دوره‌های گذشته، به اسلام هم به عنوان یک دین خارجی موقتی نگاه نمی‌شد، و از عزت و احترام خاصی برخوردار بود، علمای دین داشمین (دانشمند) نامیده می‌شدند و از موقعیت و امتیازات ویژه ای بهره مند بودند.

حوزه‌ی اختیارات قاضی القضات‌ها و شیخ الاسلام‌ها دیگر به محلات مسلمان نشین شهرهای ساحلی محدود نبود، بلکه در سرتاسر [[چین]] برای مسلمانان نافذ و قابل اجرا بود. در مراسم رسمی دربار حضور می‌یافتند و در اعیاد اسلامی مورد ملاطفت امپراتور قرار می گرفتند. برخی از شاهزادگان مغولی، مانند جِن شوتان(Zhen Xutan) (آناندا(Ananda)) که تحت تعالیم و تربیت مسلمانان بزرگ شده بودند، خود اسلام آورده و تمامی سپاهیان و زیر دستان آنها که به 150 هزار نفر می‌رسیدند نیز مسلمان شده و خود به تبلیغ اسلام پرداخته و از گسترش اسلام حمایت می‌کردند. در این عصر، اسلام از نظر چینی‌ها خطری جدی برای [[فرهنگ چینی|فرهنگ سنتی چین]] محسوب می‌شد و چیزی نمانده بود که اسلام سرتاسر [[چین]] را فراگیرد<ref name=":2">فِنگ جین یوان(2003)، الاسلام فی الصین، دارالهلال الارزق للنشر- هونغ کونغ</ref>.

افزون بر صاحب منصبان مسلمان شاغل در دربار مغول، مسلمانان عادی نیز با استفاده از این موقعیت و فرصت استثنایی پیش آمده، و زیر چتر مقامات مسلمان شاغل در دربار و حمایت خود مغولها، در سرتاسر خاک [[چین]]، به صورت شبکه های گسترده و مرتبط با هم، که تنها عامل پیوند آنان دین اسلام و اخوت و برادری دینی آنان بود، حضور یافته و سکنی گزیدند. آنان با ساخت [[مساجد در چین|مساجد]] در مسیر راه‌های عبوری کاروان‌های تجاری که عمدتا در اختیار بازرگانان مسلمان بود، و احداث میهمانخانه و رستوران و غذاخوری حلال اسلامی، و اقامت گروه‌های کوچکی از مسلمانان د راطراف [[مساجد در چین|مساجد]] به منظور خدمات رسانی به قافله‌های تجاری، و سکونت مبلغان دینی، نخستین واحدهای اجتماعی جامعه‌ی اسلامی در سرتاسر سرزمین [[چین]] ایجاد شد. این واحدهای کوچک جامعه‌ی مسلمانان، بازار، درمانگاه، و آموزشگاه خاص خود را داشته و اغلب به زبان‌های فارسی و یا عربی تکلم می‌کردند.

می‌توان گفت، عصر حاکمیت [[سلسله یوان|سلسله‌ی یوان]] در [[چین]]، اوج گسترش اسلام در این سرزمین در زمینه‌های حاکمیتی، رونق اقتصادی و بازرگانی، توسعه‌ی آموزشی، گسترش زبان و ادبیات فارسی، کثرت و تنوع جمعیت مهاجران و گستردگی و پراکندگی جغرافیایی محل سکونت مسلمانان بوده است.

== نیز نگاه کنید به ==
[[اسلام در چین]]؛ [[اسلام در دوران سلسله های مختلف امپراتوری چین]]
== کتابشناسی ==
<references />
== منبع اصلی ==
<sub><big>سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی].</big></sub>

== نویسنده مقاله ==
علی محمد سابقی
[[رده:ادیان و مذاهب]]
بازگشت به اوج گسترش اسلام در چین در دوران سلسله ی یوان.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=اوج_گسترش_اسلام_در_چین_در_دوران_سلسله_ی_یوان»