ایران شناسی در کانادا: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «ذخایر عظیم فرهنگی ایران زمین همواره در میان مردم فرهیخته و فرهنگ دوست کانادا از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. در نیمقرن اخیر، عواملی چند در توسعه چشمگیر مطالعات ایران‌شناسی در این کشور مؤثر بودهاند. پس از جنگ جهانی دوم، همراه با...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
ذخایر عظیم فرهنگی ایران زمین همواره در میان مردم فرهیخته و فرهنگ دوست [[کانادا]] از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. در نیمقرن اخیر، عواملی چند در توسعه چشمگیر مطالعات ایران‌شناسی در این کشور مؤثر | ذخایر عظیم فرهنگی ایران زمین همواره در میان مردم فرهیخته و فرهنگ دوست [[کانادا]] از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. در نیمقرن اخیر، عواملی چند در توسعه چشمگیر مطالعات ایران‌شناسی در این کشور مؤثر بوده اند. پس از جنگ جهانی دوم، همراه با بسط سریع ارتباطات بین المللی در زمینه های سیاسی و اقتصادی، دوره های مطالعات مربوط به خاورمیانه و اسلام‌شناسی نیز در برخی از دانشگاه‌های کانادا دایر شد. در این دوره ها شاخه ای زیر عنوان ایران‌شناسی گنجانده شد. | ||
پس از انقلاب اسلامی ایران در سال 1979، مهاجرت تعداد قابل توجهی از | پس از انقلاب اسلامی ایران در سال 1979، مهاجرت تعداد قابل توجهی از تحصیل‌کرده ها، دانشگاهیان، روزنامه نگاران، شعرا، هنرمندان و روشنفکران ایرانی به کانادا باعث شد که مطالعه راجع به ایران و ایرانیان و فارسی زبانان مورد توجه قرار گیرد. | ||
با افزایش تعداد نسل دومی‌ها (ایرانی- کانادایی) علاقه‌مندی به | با افزایش تعداد نسل دومی‌ها (ایرانی- کانادایی) علاقه‌مندی به جنبه های مختلف زبان، فرهنگ و تمدن ایرانی افزایش یافت. به همین دلیل، در بسیاری از دانشگاه‌ها در سطوح مختلف دروس و برنامه های آموزشی زبان فارسی ایجاد گردید. | ||
از جمله قدیمی‌ترین این موارد باید به تأسیس مؤسسه مطالعات اسلامی در دانشگاه مک گیل در سال 1951 اشاره کرد که در آن به مطالعات ایرانی به عنوان زیر مجموعه مطالعات اسلامی و خاورمیانه پرداخته شده است. در سال 1961، در دانشگاه تورنتو گروه مطالعات اسلامی فعالیت خود را آغاز نمود. این گروه در | از جمله قدیمی‌ترین این موارد باید به تأسیس مؤسسه مطالعات اسلامی در دانشگاه مک گیل در سال 1951 اشاره کرد که در آن به مطالعات ایرانی به عنوان زیر مجموعه مطالعات اسلامی و خاورمیانه پرداخته شده است. در سال 1961، در دانشگاه تورنتو گروه مطالعات اسلامی فعالیت خود را آغاز نمود. این گروه در دهه های 60 و 70 با مدیریت قوی به یکی از قطب‌های مهم مطالعات ایران‌شناسی و ادبیات ایران در امریکای شمالی تبدیل شد.<ref name=":0">فاضل لاریجانی، (1381)، "زبان و مردم کانادا و جایگاه زبان فارسی در این کشور"، مجموعه مطالعات رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران، اتاوا.</ref> | ||
===[[ایران شناسان کانادایی|برخی از پژوهشگران ایران‌شناسی]]=== | |||
=== ادبیات === | |||
==== پروفسور جورج مایکل وینکس (Goarge Micheal Wickens) ==== | |||
در زمینه زبان و ادبیات فارسی، پروفسور ویکنس یکی از پیشگامان محسوب می شود. وی با ترجمه و تصحیح تعدادی از متون کلاسیک ادبیات فارسی و عربی (از جمله ترجمه «بوستان سعدی» و «اخلاق ناصری» خواجه نصیرالدین طوسی) در این عرصه کاملاً شناخته شده است. | |||
==== استاد ریوان ساندلر (Rivanne Sandler) از دانشگاه تورنتو ==== | |||
او طیف وسیعی از نثر و نظم جدید فارسی را مورد بررسی قرار داده و در مجله «ادبیات امروز جهان (World Literature Today)»، با عنوان «تحولات ادبی در ایران در سال‌های دهه شصت و هفتاد میلادی تا قبل از انقلاب ایران»، به چاپ رسانده است. | |||
==== پروفسور نسرین رحیمیه از گروه ادبیات تطبیقی دانشگاه آلبرتا ==== | |||
نامبرده به آثار نویسندگان معاصر ایرانی و سینمای ایران بعد از انقلاب توجه ویژه ای نشان داده است. روش شناسی چندرشتهای در تحقیقات وی کاملاً مشهود است. از جمله آثار وی می‌توان به کتاب «پارسیان گمشده بازخوانی صداها در تاریخ فرهنگی ایران» اشاره نمود. | |||
==== ژیلا قمیشی استاد دانشگاه مانیتوبا ==== | |||
وی تدوین کننده یکی از شماره های مجله «زبان‌شناسی» بود که به ترکیبات زبان‌های ایرانی اختصاص یافته است. | |||
=== تاریخ === | |||
در این زمینه باید از محققان برجسته ای چون: مارگات میلر، (Margaret Miller) والدمار هکل (Waldemar Heckel) و راجر ساوری نام برد. علاوه‌بر این‌ها می‌توان به فعالیت‌های دانشمندان زیر در حوزه تاریخ ایران اشاره کرد: | |||
==== کالین میشل (Collin p.Mitcheal) استاد دانشگاه دال هرسی ==== | |||
وی برخی جنبه های تاریخ دیپلماسی در ایران را در دوره صفویه (قرن‌های 16 و 17) مطالعه کرده و نتایج آن ها را در مقالات متعدد منتشر کرده است. | |||
==== پروفسور ادوارد اینگرام (Edward Ingram ) استاد تاریخ در دانشگاه سیمون فریزر ==== | |||
وی چندین تحقیق در مورد روابط انگلستان با ایران قرن نوزدهم منتشر ساخته است. | |||
پروفسور دریل مک لین (Derryl Maclean) استاد دانشگاه سیمون فریزر | |||
در | از اساتید مبرز حوزه ایران‌شناسی در حال حاضر است که به تحقیق درباره فرهنگ ایرانی در بستر تاریخی اسلامی- هندی پرداخته است. وی آثار متعددی را در خصوص ادیان و همبستگی فرهنگی بین ایران قرون وسطی و هند به رشته تحریر درآورده است. | ||
=== فلسفه، کلام، عرفان و تشیع === | |||
==== پروفسور هرمان لندولت (Landolt Hermann) استاد دانشگاه مک‌گیل ==== | |||
وی دیدگاه‌های ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا را بررسی کرده است. از آثار مهم وی تصحیح و استنساخ «کشف الاسرار» اثر مشهور نورالدین اصفهانی است. او مقالات بسیاری در دایره المعارف‌های مختلف در این زمینه منتشر ساخته است. | |||
==== توشیکو ایزوتسو (Toshikiko Izutsu) استاد دانشگاه مک‌گیل ==== | |||
وی مؤلف اثر مشهور «مفاهیم اخلاقی و مذهبی در قرآن» است. کتاب وی با عنوان «ساختار اساسی مابعد الطبیعه سبزواری» به همت نمایندگی دانشگاه مک گیل در تهران منتشر شده است. | |||
==== پروفسور لیندا کلارک (Lynda Clarck) استاد گروه ادیان دانشگاه کنکوردیا ==== | |||
وی به نحو مبسوطی به تحقیقات در زمینه شیعه شناسی پرداخته است و آثار و مقالات متعددی از وی منتشر شدهاند. | |||
=== تاریخ هنر و باستان‌شناسی ایرانی === | |||
از جمله محققان بنام در این زمینه می‌توان از پروفسور گلمبک، (Golombek) پروفسور میسن (MASON) و پروفسور کیل (Keall) نام برد. همچنین اثری توسط پروفسور یانگ و پورفسور اسمیت (Cuyler Youg و p.Smith) با عنوان «مهاجرت آریایی‌ها به مناطق غرب ایران» توسط این مرکز منتشر شده است. | |||
جدیدترین اثر پروفسور یانگ، رساله ای است که با ایی‌کیل (E.keall) درباره «امپراتوری‌های ایران قدیم» در مجموعه دایره المعارف پنگوئن به چاپ رسانده‌اند. سبک شناسی معماری قرن‌های 15 و 16 در ایران از زمینه های تخصصی دیگری است که پروفسور لیزا گلومبک به آن میپردازد. | |||
از جمله محققان برجسته دیگر در حوزه تاریخ هنر پروفسور آنتونی ولک (Anthony welck) از دانشگاه ویکتوریا است که تحقیقات وی مربوط به هنرهای دوران صفویه (نقاشی، خطاطی و معماری) می‌باشد. در سال 1970 او نمایشگاه‌های مهمی در خصوص هنر ایرانی - اسلامی در قرون وسطی برگزار نمود. از جمله آثار وی می‌توان به کتاب "شاه عباس و هنر در اصفهان" اشاره کرد.<ref name=":0" /><ref>لاریجانی، فاضل(1395). جامعه و فرهنگ کانادا. تهران : موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی</ref> | |||
==نیز نگاه کنید به== | |||
*[[ایران شناسی در چین]] | |||
*[[ایران شناسی در روسیه]] | |||
==کتابشناسی== | |||
از جمله محققان برجسته دیگر در حوزه تاریخ هنر پروفسور آنتونی ولک | |||
[ | |||
[ | |||
[ | |||
[ | |||
نسخهٔ ۱۸ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۳۱
ذخایر عظیم فرهنگی ایران زمین همواره در میان مردم فرهیخته و فرهنگ دوست کانادا از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. در نیمقرن اخیر، عواملی چند در توسعه چشمگیر مطالعات ایران‌شناسی در این کشور مؤثر بوده اند. پس از جنگ جهانی دوم، همراه با بسط سریع ارتباطات بین المللی در زمینه های سیاسی و اقتصادی، دوره های مطالعات مربوط به خاورمیانه و اسلام‌شناسی نیز در برخی از دانشگاه‌های کانادا دایر شد. در این دوره ها شاخه ای زیر عنوان ایران‌شناسی گنجانده شد.
پس از انقلاب اسلامی ایران در سال 1979، مهاجرت تعداد قابل توجهی از تحصیل‌کرده ها، دانشگاهیان، روزنامه نگاران، شعرا، هنرمندان و روشنفکران ایرانی به کانادا باعث شد که مطالعه راجع به ایران و ایرانیان و فارسی زبانان مورد توجه قرار گیرد.
با افزایش تعداد نسل دومی‌ها (ایرانی- کانادایی) علاقه‌مندی به جنبه های مختلف زبان، فرهنگ و تمدن ایرانی افزایش یافت. به همین دلیل، در بسیاری از دانشگاه‌ها در سطوح مختلف دروس و برنامه های آموزشی زبان فارسی ایجاد گردید.
از جمله قدیمی‌ترین این موارد باید به تأسیس مؤسسه مطالعات اسلامی در دانشگاه مک گیل در سال 1951 اشاره کرد که در آن به مطالعات ایرانی به عنوان زیر مجموعه مطالعات اسلامی و خاورمیانه پرداخته شده است. در سال 1961، در دانشگاه تورنتو گروه مطالعات اسلامی فعالیت خود را آغاز نمود. این گروه در دهه های 60 و 70 با مدیریت قوی به یکی از قطب‌های مهم مطالعات ایران‌شناسی و ادبیات ایران در امریکای شمالی تبدیل شد.[۱]
برخی از پژوهشگران ایران‌شناسی
ادبیات
پروفسور جورج مایکل وینکس (Goarge Micheal Wickens)
در زمینه زبان و ادبیات فارسی، پروفسور ویکنس یکی از پیشگامان محسوب می شود. وی با ترجمه و تصحیح تعدادی از متون کلاسیک ادبیات فارسی و عربی (از جمله ترجمه «بوستان سعدی» و «اخلاق ناصری» خواجه نصیرالدین طوسی) در این عرصه کاملاً شناخته شده است.
استاد ریوان ساندلر (Rivanne Sandler) از دانشگاه تورنتو
او طیف وسیعی از نثر و نظم جدید فارسی را مورد بررسی قرار داده و در مجله «ادبیات امروز جهان (World Literature Today)»، با عنوان «تحولات ادبی در ایران در سال‌های دهه شصت و هفتاد میلادی تا قبل از انقلاب ایران»، به چاپ رسانده است.
پروفسور نسرین رحیمیه از گروه ادبیات تطبیقی دانشگاه آلبرتا
نامبرده به آثار نویسندگان معاصر ایرانی و سینمای ایران بعد از انقلاب توجه ویژه ای نشان داده است. روش شناسی چندرشتهای در تحقیقات وی کاملاً مشهود است. از جمله آثار وی می‌توان به کتاب «پارسیان گمشده بازخوانی صداها در تاریخ فرهنگی ایران» اشاره نمود.
ژیلا قمیشی استاد دانشگاه مانیتوبا
وی تدوین کننده یکی از شماره های مجله «زبان‌شناسی» بود که به ترکیبات زبان‌های ایرانی اختصاص یافته است.
تاریخ
در این زمینه باید از محققان برجسته ای چون: مارگات میلر، (Margaret Miller) والدمار هکل (Waldemar Heckel) و راجر ساوری نام برد. علاوه‌بر این‌ها می‌توان به فعالیت‌های دانشمندان زیر در حوزه تاریخ ایران اشاره کرد:
کالین میشل (Collin p.Mitcheal) استاد دانشگاه دال هرسی
وی برخی جنبه های تاریخ دیپلماسی در ایران را در دوره صفویه (قرن‌های 16 و 17) مطالعه کرده و نتایج آن ها را در مقالات متعدد منتشر کرده است.
پروفسور ادوارد اینگرام (Edward Ingram ) استاد تاریخ در دانشگاه سیمون فریزر
وی چندین تحقیق در مورد روابط انگلستان با ایران قرن نوزدهم منتشر ساخته است.
پروفسور دریل مک لین (Derryl Maclean) استاد دانشگاه سیمون فریزر
از اساتید مبرز حوزه ایران‌شناسی در حال حاضر است که به تحقیق درباره فرهنگ ایرانی در بستر تاریخی اسلامی- هندی پرداخته است. وی آثار متعددی را در خصوص ادیان و همبستگی فرهنگی بین ایران قرون وسطی و هند به رشته تحریر درآورده است.
فلسفه، کلام، عرفان و تشیع
پروفسور هرمان لندولت (Landolt Hermann) استاد دانشگاه مک‌گیل
وی دیدگاه‌های ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا را بررسی کرده است. از آثار مهم وی تصحیح و استنساخ «کشف الاسرار» اثر مشهور نورالدین اصفهانی است. او مقالات بسیاری در دایره المعارف‌های مختلف در این زمینه منتشر ساخته است.
توشیکو ایزوتسو (Toshikiko Izutsu) استاد دانشگاه مک‌گیل
وی مؤلف اثر مشهور «مفاهیم اخلاقی و مذهبی در قرآن» است. کتاب وی با عنوان «ساختار اساسی مابعد الطبیعه سبزواری» به همت نمایندگی دانشگاه مک گیل در تهران منتشر شده است.
پروفسور لیندا کلارک (Lynda Clarck) استاد گروه ادیان دانشگاه کنکوردیا
وی به نحو مبسوطی به تحقیقات در زمینه شیعه شناسی پرداخته است و آثار و مقالات متعددی از وی منتشر شدهاند.
تاریخ هنر و باستان‌شناسی ایرانی
از جمله محققان بنام در این زمینه می‌توان از پروفسور گلمبک، (Golombek) پروفسور میسن (MASON) و پروفسور کیل (Keall) نام برد. همچنین اثری توسط پروفسور یانگ و پورفسور اسمیت (Cuyler Youg و p.Smith) با عنوان «مهاجرت آریایی‌ها به مناطق غرب ایران» توسط این مرکز منتشر شده است.
جدیدترین اثر پروفسور یانگ، رساله ای است که با ایی‌کیل (E.keall) درباره «امپراتوری‌های ایران قدیم» در مجموعه دایره المعارف پنگوئن به چاپ رسانده‌اند. سبک شناسی معماری قرن‌های 15 و 16 در ایران از زمینه های تخصصی دیگری است که پروفسور لیزا گلومبک به آن میپردازد.
از جمله محققان برجسته دیگر در حوزه تاریخ هنر پروفسور آنتونی ولک (Anthony welck) از دانشگاه ویکتوریا است که تحقیقات وی مربوط به هنرهای دوران صفویه (نقاشی، خطاطی و معماری) می‌باشد. در سال 1970 او نمایشگاه‌های مهمی در خصوص هنر ایرانی - اسلامی در قرون وسطی برگزار نمود. از جمله آثار وی می‌توان به کتاب "شاه عباس و هنر در اصفهان" اشاره کرد.[۱][۲]