رسانه و وسايل ارتباط جمعي در چین

مقدمه:

براساس اسناد و مدارک مکتوب، تاریخ روزنامه نگاری و یا خبر رسانی در چین باستان، به دوران حاکمیت سلسله­ی خَن (206 پیش از میلاد تا220میلادی) بر می­گردد، که اطلاعیه­ها، فرامین و احکام صادره از سوی دربار امپراتوری و برخی از اطلاعات و اخبار ضروری، از طریق انتشار محدود در اختیار مقامات و نهادهای خاصی قرار می­گرفت. مقامات اجازه داشتند که برخی از این اطلاعات و اخبار را به­صورت شفاهی به آگاهی مردم نیز برسانند. برخی از مورخان نیز انتشار اینگونه روزنامه­های خبری رسمی را مربوط به دوران حاکمیت سلسله­های بهار و پاییز و یا سلسله­ی تانگ(618 تا906میلادی) می­دانند. پیش از اختراع حروف چاپی، این نشریات یا دست نویس بوده و یا با حکاکی روی تخته چوب و سپس چاپ روی پارچه­ی ابریشمی و یا کاغذ چاپ می­شدند.

(www.entarca.msn/encyclopedia)

پیش از اختراع روزنامه به شکل مدرن امروزین در اوایل قرن هفدهم، از سوی امپراتوری­ها و دولت­های مهم جهان، از جمله دربار امپراتوری چین، بولتن­های خبری رسمی برای ابلاغ دستورالعمل­ها و بیانیه­های رسمی دولتی منتشر می­شد. در دروان سلسله­ی خَن این نوع رسانه­های خبری تیپائو[1] و یا دیپائو[2] و در دوران سلسله­ی تانگ، کای یوان­زیبائو[3] یا بولتن خبری دربار خوانده می­شدند. نخستین اشاره به انتشار روزنامه توسط بخش غیر دولتی در این کشور مربوط به سال1582 و در اواخر دوران سلسله­ی مینگ به نام جینگ­ پائو[4] یا گازت پکن[5] است که خیلی­ها آن را قدیمی­ترین روزنامه­ی جهان دانسته­اند. (Brook, Timothy, 1998: xxi)

---

[1] - Tipao.

[2] - Dipao.

[3] - Kai Yuan Zi Bao.

[4] - Jingpao.

[5] - Peking Gazette.

شکل گیری رسانه­ها

مطبوعات و رسانه­های جدید در سرزمین چین، مانند سایر نمادهای فرهنگ غرب، در دوران حضور مسیونرها و تجار و نیروهای نظامی غرب در این منطقه از جهان و در دهه­ی1890 شکل گرفت. اغلب روزنامه­هایی که در آن زمان منتشر می­شدند، توسط خارجی­ها، به ویژه میسیونرها و تجار غربی راه اندازی و مدیریت می­شدند. لذا، یکی از قدیمی­ترین روزنامه­های این کشور روزنامه­ی شِن­بائو[1]است که از سال1872 تا1949 با بیش از25600شماره و به مدت 77 سال بدون وقفه منتشر گردید که در تاریخ روزنامه نگاری چین یک رکورد به­شمار می­رود.

(Chunming li, Wei Zhang,2006)

سفر نخستین گروه از دانشجویان چینی برای تحصیل در غرب و آشنایی آن­ها با سیستم روزنامه نگاری مدرن در کشورهای اروپایی نیز موجب شد تا پس از بازگشت آنان به چین، تلاش برای راه اندازی روزنامه­های جدید افزایش یابد. جنبش چهارم ماه مه در سال1919نیز زمینه­ی ظهور روزنامه­های مستقل در این کشور را فراهم ساخت. ولی روند روزنامه نگاری مدرن و مستقل در دهه­های 1930 به بعد به واسطه­ی اعمال سانسورهای خفه کننده و شدید توسط دولت ملی در همان آغاز با مشکلات فراوانر روبه رو شده و این فضای محدود جایی برای شکوفایی خلاقیت­های مطبوعاتی باقی نگذاشت، اگرچه در همین شرایط نیز فرصت­های خوبی برای رشد روزنامه های آزاد و مستقل فراهم می­شد. (Ting Ni, 2005)

رسانه­ها و مطبوعات چین از نگاه آمار

در حال­حاضر، براساس آمار منتشره، بيش از 2200 روزنامه، 9000 مجله، 273 ايستگاه راديويي، 352ايستگاه تلويزيوني در سطح ملی و استانی و محلی در اين كشور به فعالیت رسانه­ای و اطلاع رسانی اشتغال دارند. طبق آمار، تا پايان سال2010، تعداد 822 ايستگاه رله و انتقال امواج كوتاه و متوسط راديويي نیز در سرتاسر چین فعال بوده­اند. در اين سال125.69ميليون خانواده به تلويزيون دسترسي داشته و 1.22 ميليون خانواده در30شهر، امکان دسترسی به تلويزيون ديجيتالي داشته­اند كه به ترتيب 94/5 درصد و 95/8 در صد از کل جمعيت چین را پوشش مي­دهند. (www.China.org.cn)

پر تيراژترين روزنامه«روزنامه­ی مردم»، ارگان حزب كمونيست چين، دارای تیراژ 5 ميليون نسخه است. پر تيراژترين روزنامه­ی انگليسي زبان«چاينا ديلي» است كه تيراژ آن 120هزار نسخه است. مجله­ی دو هفته يكبار تحت عنوان«صحبت­هاي وسط ماه» با تيراژ 5 ميليون نسخه، پر فروش­ترين مجله­ی چيني است.

مهم­ترين روزنامه­هاي چين عبارتند از: روزنامه­ی مردم و ضميمه­ی آن براي خارج از كشور، روزنامه­ی گوانگ مين، روزنامه­ی اخبار اقتصادي، روزنامه­ی ارتش آزاديبخش، اخبار جوانان چين، اخبار زنان چين، اخبار آموزشي، اخبار ورزشي چين، روزنامه­ی كارگران، روزنامه­ی دهقانان، و روزنامه­ی علوم و تكنولوژي(كتاب سبز چين ، 1380 : 112) براساس پژوهشی كه در سال­هاي2007 و 2008 در انگلستان انجام گرفت، تأثيررسانه­هاي  چين بر تغيير جريان اطلاعات جهاني، كمتر از 5 درصد بوده است. مطالعاتي هم كه در جنوب شرق آسيا در این زمینه انجام گرفت نشان می­دهد، قدرت نرم چين هنوز از حاكميت در اين منطقه به دور است. تصوير چين شايد بهتر از آمريكا باشد اما به خوبي ژاپن نيست. در حقيقت، در عصر انفجار اطلاعات كه بازار بر مبناي تقاضا حركت مي­كند، رسانه­هاي دولتي چين با چالش مواجه شده­اند.(www.eai.nus.edu.sg)  

البته باید متذکر شد­که با توسعه­ی فن­آوری و گسترش ابزارهای اطلاع رسانی در چین، رسانه­ی جدیدی در این کشور به وجود آمده و به سرعت رشد کرده است که550میلیون مشترک اینترنتی و 900میلیون استفاده کننده از موبایل به عنوان ارتش این رسانه­ی جدید، چین را در رأس کشورهای جهان در این زمینه قرار داده است. سایت­های مختلف اجتماعی، وبلاگ­های فردی و جمعی، سایت­های متنوع خبری، رسانه­های صوتی و تصویری، روزنامه­های موبایلی، کتاب­های الکترونیکی، و گسترش انواع رسانه­های دیگر خبری، رقابت سختی را آغاز و عرصه را برای مطبوعات سنتی و سانسور و کنترل­های مرسوم دولتی تنگ کرده است.

مجلات و نشريات مهم و تأثير گذار

زماني مجله­هايي هم­چون مروری بر پکن[1]، چین مصور[2]، چین امروز[3]، و چین خلقی[4]، و روزنامه­هايي مثل  روزنامه­ی مردم، و راديو بين الملل چين، اصلی­ترین رسانه­های گروهی برای معرفي کشور چين به خارجيان بودند، اما در سال­هاي اخير، این کشور با بهره­گيري از فن­آوری­هاي نوین ارتباطي گام­های بلندی در این زمینه برداشته است.  

گروه انتشارات بين المللي چين[5]، در سال1949 با هدف معرفي چين به دنيا از طريق كتاب، مجله و وب­سايت بنيان نهاده شد و اكنون بيش از 20 شعبه در چين و 12 شعبه در آمريكا، انگليس، آلمان، بلژيك، روسيه، مصر، مكزيك، ژاپن، و هنگ­كنگ دارد. تعداد كاركنان آن3000 نفر است كه100 نفر آن­ها خارجي هستند. اين انتشاراتي هر سال بيش از3000 عنوان كتاب و30 نشريه­ی ادواري به بيش از10 زبان منتشر مي­سازد. اين انتشاراتي وب­سايت معروف WWW.CHINA.IRG.CN و­30 سايت ديگر را ساماندهي مي­كند. نمونه­هاي مجلات آن عبارتند از:

مجله­ی مروری بر پکن[6]: از هفته نامه­هاي معتبر سراسري چين است و به­صورت هفتگی در پكن منتشر مي­شود. نخستین شماره­ی آن در سال1958 منتشر شد. گزارش­ها و مقالات آن در مورد امور فرهنگي، اقتصادي، سياسي و اجتماعي و تحولات چين است . تيراژ هر شماره 70هزار نسخه اعلام مي­شود. این مجله، علاوه بر سراسر چين، در150 كشور و منطقه هم هم­زمان توزيع مي­شود. نسخه­ی چاپي آن به زبان انگليسي است ولي نسخه­ی آنلاين مجله به زبان­هاي انگليسي، ژاپني، فرانسوي، آلماني، و چيني روی سایت قرار می­گیرد. گفته می­شود که سايت این مجله بيش از700 هزار بازديد كننده دارد. (www.bjreview.com.cn)

چین مصور[7]: این مجله در سال1950 بنياد نهاده شد و هم اكنون به زبان­هاي چيني، انگليسي، كره­اي، و روسي به چاپ مي­رسد. نسخه­ی آنلاين آن به زبان­هاي چيني، ژاپني، روسي، فرانسوي، آلماني، ايتالياي و عربي است.

مجله­ی زنان چين[8]: اين مجله توسط فدراسيون سراسري زنان چين منتشر مي­شود. نخستین شماره­ی آن در سال1939 به چاپ رسيد. هم اكنون این نشریه به­صورت دو ماهانه منتشر مي­شود. اين مجله در سال­هاي 2003 و 2005 مقام دوم و سوم را در سطح ملي به­دست آورد.

روزنامه­ی گلوبال تایمز[9]: اين روزنامه در آوريل سال2009 به زبان انگليسي آغاز به انتشار نمود و هم اكنون از روزنامه­هاي مطرح اين كشور است که توسط ليگ جوانان چين وابسته به حزب كمونيست منتشر مي­شود.

ماهنامه­ی گلوبال[10]: اين ماهنامه توسط خبرگزاری شين­خوا منتشر مي­شود و اخبار و اطلاعات فرهنگي، سياسي، اجتماعي، و اقتصادي كشورهاي مختلف دنيا را منعكس مي­سازد.

مجله­ی شهر مصور[11]: اين مجله­ی مصور از مجلات محبوب چيني هاست.

مجله­ی جامعه­ی بین المللی در چین[12]: مجله­اي است ويژه­ی خارجي­هاي مقيم چين و هر دو هفته يك بار به زبان انگليسي منتشر مي­شود.

هفته نامه­ی آخر هفته­ی شهر[13]: نخستین شماره­ی آن در سال1998 منتشر شد و مجله­ی سرگرمي محسوب مي­شود. این مجله هر دو هفته يك­بار هم­زمان در شهرهای شانگهاي و پكن منتشر مي­شود و اطلاعاتي در باره­ی بازار، چه بخريم؟ كجا برويم؟ .. و معرفي گالري­ها، رستوران­ها و ... ارايه مي­دهد.

مجله­ی چین و جهان[14]: مجله­ای است تمام الكترونيك و مسايل چين معاصر را منتشر مي­كند.

ماهنامه­ی چین[15]: اين مجله چين دموكراتيك را ترسيم مي­کند.

مجله­ی بهار چین[16]: این مجله در سال1982 تأسیس شده و از نشريات ادواري طرفدار دموكراسي در چين است.

---

[1] - Beijing Reviw.

[2] - China Pictorial.

[3] - China Today.

[4] - People’s China.

[5] - China International Publishing Group. (CIPG)

[6] - Beijing Review.

[7] - China Pictorial.

[8] - Women in China.

[9] - Global Times.

[10] - Global.

[11] - City Pictorial.

[12] - International Community in China.

[13] - City Weekend.

[14] - China and World.

[15] - China Monthly.

[16] - China Spring.

رسانه­هاي شنیداری(رادیو)

تاریخچه­ی رادیو در چین

نخستین ایستگاه پخش برنامه­های رادیویی در چین، در تاریخ23ژانویه­ی سال1923میلادی توسط یک روزنامه نگار آمریکایی به نام اوسبُرن[1]در شهر شانگهای راه اندازی شد. از این ایستگاه هر شب یک ساعت برنامه که عمدتا شامل موسیقی و کمی هم اخبار داخلی و خارجی بود پخش می­شد که افزون بر شانگهای در برخی از شهرهای مهم دیگر نیز شنیده می­شد. مؤسس این ایستگاه، سپس با همکاری یکی از تجار محلی اقدام به وارد کردن دستگاه­های رادیوی ساخت آمریکا برای مشتریان نمود که در مدت اندکی بیش از 500دستگاه رادیو به فروش رفته و مورد استقبال مردم واقع شد. این ایستگاه صرفا چند ماه به کار خود ادامه داده و به خاطر کمبود منابع مالی فعالیت آن متوقف گردید. به دنبال این حادثه دومین ایستگاه رادیویی در 15ماه مه سال1924 یک شرکت دیگر آمریکایی به نام کارول[2] با همکاری یک روزنامه­ی محلی به نام شِن بائو[3]فعالیت خود را آغاز کرد و با ایجاد شبکه­ای از استودیوها در سطح شهر شانگهای، برنامه­های تولیدی این استودیوها را پخش می­کرد. تا این سال دولت چین قانون و مقررات خاصی برای تأسیس ایستگاه­های رادیویی توسط بخش خصوصی تدوین نکرده بود. لذا، در ماه اوت سال1924 نخستین قانون راه اندازی ایستگاه­های رادیویی از سوی دولت تصویب و برای اجرا در اختیار متقاضیان قرار گرفت.

نخستین ایستگاه رادیویی که توسط یک فرد چینی راه اندازی شد، متعلق به شرکت سون سون[4]بود که در ماه مارس سال1927 در ساختمان این شرکت کار خود را آغاز کرد. این ایستگاه روزانه 6ساعت برنامه پخش می کرد. پخش برنامه­ی این ایستگاه نیز پس از دو سال و نیم فعالیت متوقف شد.

---

[1] - E.G. Osborn.

[2] - Carol.

[3] - Shen Bao.

[4] - Sun Sun.

رسانه­های دیداری(تلویزیون)

تاریخچه­ی تلویزیون در چین

در سرتاسر نیمه­ی نخست قرن بیستم، سرزمین چین در گیر جنگ­های مستمر داخلی و تجاوز خارجی(ژاپن) بود، لذا زیر ساخت­های ناقص، ابتدایی و توسعه نیافته­ی ارتباطات موجود نیز در این درگیری­ها نابود شده و یا در خدمت نیروهای نظامی بود. به همین جهت، تا سال 1958میلادی، زمینه برای تأسیس ایستگاه پخش تلویزیونی فراهم نبود. نخستین ایستگاه تلویزیونی در چین(تلویزیون پکن) در اول ماه مه سال1958راه اندازی شد و طی دو سال تعداد این ایستگاه­ها در شهرهای مختلف به 12مورد رسید. در اوایل دهه­ی1960که اتحاد جماهیر شوروی سابق کمک­های مالی و فنی خود را به کشور چین قطع کرد، توسعه­ی ایستگاه­های نوپای تلویزیونی نیز در این کشور دچار بحران شده و از 23 ایستگاه به 5ایستگاه کاهش یافته و بقیه تعطیل شدند. با آغاز انقلاب فرهنگی(1966 تا1976) همه­ی برنامه­های تلویزیونی ایستگاه­های مختلف یک­سان شدند تا سیاست­های «مبارزات طبقاتی»، «ضد امپریالیستی، ضد بورژوازی، و ضد سرمایه داری» حزب کمونیست و اندیشه­های مائو را تبلیغ و تشریح کنند. لذا، پخش برنامه­های عادی تلویزیون پکن و متعاقب آن در سایر ایستگاه­های محلی در سال1967متوقف شد. تنها در اوایل دهه­ی1970 بود که برنامه­های تلویزیونی به تدریج عادی شده و گسترش یافت. در این دوران، بخش خصوصی و رسانه­های خارجی حق حضور در گسترش رسانه­ای دیداری و شنیداری نداشته و تمام مراحل سیاست­گذاری، تولید و پخش برنامه­ها در اختیار حزب و دولت بود. سیاست مائو این بود که تلویزیون باید«چشم، گوش و زبان» حزب باشد و کاملا در خدمت تبلیغ سیاست­های حزبی و دولت قرار گیرد. به همین جهت، کنترل شدیدی بر تولید و پخش تمام برنامه­های این رسانه اعمال می­شد و از سوی بخش تبلیغات حزب و مدیرکل(وزارت) رادیو، فیلم و تلویزیون تحت نظارت قرار داشت. ایستگاه­های محلی هم به همین منوال تحت کنترل و نظارت کمیته­ی محلی حزب و نماینده­ی نهاد دولتی فوق در آن استان قرار داشتند. برنامه­های قابل پخش نیز محدود به اخبار، تفسیر سیاسی، بیانیه­های سیاسی و تبلیغاتی حزبی و دولتی و برخی برنامه­های تفریحی مورد تأیید کمیته­ی تبلیغات حزب می­شد. پخش فیلم­ها و برنامه­های خارجی تنها یک درصد از برنامه­ها را تشکیل می­داد. آن هم صرفا شامل برنامه­های تولید شده در کشورهای سوسیالیستی می­شد.

( MBC. The Museum of Boroadcast Communication: www.museum.tv.China)

توسعه­ی تلویزیون پس از اجرای اصلاحات

در دوران پس از اجرای اصلاحات، تلویزیون مهم­ترین رسانه­ای بود که به سرعت توسعه یافت. در اول ماه مه سال1978، تلویزیون پکن به تلویزیون مرکزی چین[1]به عنوان تنها شبکه­ی سراسری ملی، تغییر نام داد. در سال1994 در سرتاسر کشور بیش از700ایستگاه تلویزیونی فعالیت می­کرد که یک ایستگاه(سی­سی­تی­وی) سراسری، 30 ایستگاه استانی، 300شبکه­ی منطقه­ای، و 350 ایستگاه محلی بود. در همین مدت، تعداد دارندگان دستگاه تلویزیون از چند هزار خانواده در سال1960 به بیش از 230میلیون خانواده در سال 1993 و تعداد بینندگان از 18 میلیون نفر در سال 1975 به 900میلیون بیننده در سال 1993رسید که بزرگترین شبکه­ی تلویزیونی از نظر بیننده در جهان به­شمار می­رفت.

در سال1980، تلویزیون مرکزی چین با برخی از کمپانی­های خارجی قرار داد مبادله­ی برنامه امضا کرده و از تسهیلات ماهواره­ای دریافت و پخش اخبار جهان بهره­مند گردید. در سال1986، این ایستگاه نخستین کانال انگلیسی زبان خود را راه اندازی کرد و متعاقب آن سایر ایستگاه­های استانی نیز اقدام به راه اندازی کانال خبری به زبان انگلیسی کردند. کانال­های آموزشی نیز به سرعت گسترش یافته و دوره­های آموزشی تحصیلات تکمیلی و فنی و حرفه­ای فراگیر شده و میلیون­ها معلم، دانش آموز و دانشجو، و کشاورز در سراسر کشور تحت آموزش این شبکه­ها قرار گرفتند. توان تولید برنامه­های مختلف نیز به شدت افزایش یافت و برنامه­های خبری تلویزیون مرکزی از 3 مورد در روز به 11مورد رسید. طبق آمار، درحال حاضر تعداد ایستگاه­های رله­ی برنامه­های تلویزیونی در سرتاسر این کشور از مرز10هزار گذشته و میزان ایستگاه­های ماهواره­ای و زمینی ارسال و دریافت برنامه به بیش از 50هزار مورد رسیده و سراسر کشور و بخش عظیمی از جهان را تحت پوشش قرار داده است.

مهم­ترین شبکه­ی تلویزیونی چین

تلويزيون مركزي چين بزرگ­ترين و قدرتمندترين ايستگاه تلويزيوني چين است و با بيش از 250 سازمان تلويزيوني از 130 كشور مبادلات برنامه­ای و روابط تجاري دارد. اين تلويزيون سه شبكه­ی اختصاصي خبر، كودك، و موسيقي را راه اندازي نموده است.

) www.China.org.cn)

تلويزيون مركزي چين(CCTV)، با 22 كانال تنها شبكه­ی ملي چين است که بخش بزرگی از بازار تولید و پخش برنامه­هاي تلويزيوني را در چین در اختیار دارد. اين شبکه­ی تلويزيونی با حدود10 هزار كارمند و با درآمدی بسیار بالا، تحت نظارت دو جانبه­ی اداره­ی تبليغات(مسئول نهايي محتواي رسانه­ها) و اداره­ی كل راديو، فيلم و تلويزيون دولتي (كه عمليات و برنامه­ها را فرماندهي مي­كند) اداره مي­شود. معاون وزير به عنوان رئيس تلويزيون مركزي هم هست. مديران اصلي و ساير مسئولان توسط دولت منصوب مي­شوند. اين شبكه اخبار ويژه­ی خود را تهيه كرده و روزانه 11 بار خبر پخش کرده و قوي­ترين و پركارترين  توليد كننده­ی برنامه­ها­ی تلويزيوني در اين كشور به­شمار می­رود. سي­سي­تي­وي تنها شبكه­اي است كه مجوز خريد فيلم از خارج را دارد. تمامي شبكه­هاي محلي بايد اخبار ساعت 7 شب اين شبكه را پوشش دهند. تقريبا 500 ميليون نفر مرتب اين برنامه­ی خبری را تماشا مي­كنند. - (كتاب سبز چين: 114-115)  اگر چه سي سي تي وي قوي­ترين شبكه­ی چين است اما تنها 30 درصد مردم چين بيننده­ی آن هستند.

علاوه بر 300 كانال شبكه­هاي بين المللي، سراسري و استاني چين كه در پكن نيز قابل دريافت هستند، شبكه­ی (BTV)  مخصوص پكن بوده و در اغلب مناطق چين نيز قابل دريافت است. اين شبكه 14 كانال دارد و هر كانال به موضوع خاصي هم­چون ورزش، فيلم­هاي سينمايي، تئاتر، آموزش، خبر و ... مي­پردازد و برنامه­هاي متنوعي به زبان چيني براي شهروندان پكني تهيه و پخش مي­كند. ميزان پوشش راديو و تلويزيون سراسري در اين شهر 99/99 درصد و سطح پوشش تلويزيون­هاي كابلي 64 درصد است. (سابقي ، 1386  : 25-26)

ایجاد فضای بازتر برای برنامه­های تلویزیونی

پس از اجرای اصلاحات در اواخر دهه­ی1970، فضا برای فعالیت شبکه­های تلویزیونی به طور چشمگیری بازتر شده و این تحول افزون بر بخش­های فنی و اقتصادی، شامل بخش­های سیاسی و فرهنگی نیز گردید.

نخستین قدم برای ایجاد فضای باز در تلویزیون، رفع محدودیت از وارد کردن برنامه­های خارجی بود. طی 20سال پیش از اصلاحات تنها شرکت شبکه­ی ملی مجاز به وارد کردن برنامه­های تلویزیون خارجی بود که از نظر کمیت محدود و از نظر محتوا صرفا شامل برنامه­های سیاسی و ایدئولوژیکی می­گردید. با رفع این محدودیت­ها در سال1986، شرکت تولید برنامه­های تلویزیونی آمریکایی لوریمار[2]، با امضای قرار­دادی با تلویزیون مرکزی چین، یکجا بیش از 7500ساعت برنامه­ی تفریحی تولیذ آمریکا را در اختیار تلویزیون چین قرار داد. امروزه تمام شبکه­ها برای پر کردن ساعات پخش خود از برنامه­های تولید خارج استفاده می­کنند.

دومین قدم ایجاد شده در این فضا سازماندهی فستیوال­های بین المللی تلویزیونی بود که در سال1986 نخستین فستیوال تلویزیونی چین در شانگهای برگزار شد و امروزه بزرگ­ترین در نوع خود در آسیا و یکی از معتبرترین فستیوال­های تلویزیونی جهان به شمار می­رود. هفته­ی بین المللی تلویزیون پکن، فستیوال تلویزیونی سی­چوان نیز جزو ای فستیوال­ها می­باشند. در اين فستیوال­ها، افزون بر داوري و اعطاي جوايز، مبادلات آكادميك، واردات و صادرات برنامه­هاي تلويزيوني هم انجام مي­شود. فستيوال شانگهاي بزرگترين بازار مبادله­ی برنامه تلويزيوني در آسياست. (www.China.org.cn)

سومین قدم، باز شدن فضای پخش تبلیغات و آگهی است که از نظر اقتصادی شبکه­های تلویزیونی را مستقل­تر و متکی به خود کرده و از این طریق بخش اعظمی از هزینه­های مالی تأمین و وابستگی آن­ها به بودجه­های دولتی کم­تر شده است. در سال­های اخیر اغلب شبکه­ها تجاری شده و برخی تا 70درصد هزینه­های خود را از طریق پخش آگهی تأمین می­کنند. البته، با افزایش بیش از حد ساعاتی که شبکه­های تلویزونی به پخش تبلیغات و آگهی اختصاص می­دادند، از سال 2011 محدویت­هایی برای پخش آگهی به نفع تماشگران برنامه­های تلویزونی از سوی دولت اعمال گردید.

سیاست­های جدید حزب کمونیست چین در زمینه­های سیاست مدرن سازی، تمرکز زدایی، تکثر گرایی و رفع محدودیت­ها نیز زمینه را برای توسعه­ی هرچه بیشتر انواع رسانه­های تلویزیونی فراهم ساخته است.

کانال­های ماهواره­ای

در اوايل دهه­ی1990، كانال­هاي ماهواره­اي تلويزيون براي پخش بين المللي وارد عرصه­ی رسانه­ای شدند. در سال 1992، شبکه­ی چهار سي­سي­تي­وي، به عنوان نخستین كانال تلويزيوني بين المللي چين به زبان چيني و براي چيني­هاي سراسر دنيا شروع به پخش برنامه كرد. در سال2000، کانال 9شبکه­ی سي­سي­تي­وي بين المللی، به زبان انگليسي بيست و چهار ساعته فعال شد. در حال­حاضر، کانال­های عربي، روسي، فرانسوی، و پرتغالي این شبکه نیز به پخش برنامه می­پردازند. در حال حاضر، کانال بين الملل سي­سي­تي­وي، 98 درصد كره­ی زمين را پوشش مي­دهد و در خارج از چين45 ميليون نفر آبونمان آن شده اند. مخاطبان اين كانال­ها هم از تنها چینی­های مقیم خارج تغيير يافته­ است. اگر چه بینندگان چيني­ مقیم خارج مهم هستند، ولی اكنون تمركز بر روی جامعه­ی آمريكا، اروپا و كشورهاي همسايه قرار گرفته است. سكوي تلويزيوني ديوار بزرگ[3] كه در سال 2004 تأسيس شده است از نمونه تلاش­هاي متمركز و هماهنگ چين براي گسترش و تعميق نفوذ رسانه­هاي چيني در بازار رسانه­اي جهان است. اين سكو تا كنون خدمات ماهواره­اي را مستقيما به منازل آمريكا، اروپا، كانادا، آسيا، آفريقا، و آمريكاي لاتين وصل كرده است. www.eai.nus.edu.sg)) در مجموع هم اینک 37شبکه­ی ماهواره­ای از پکن و سایر استان­های چین به زبان ماندارین و 8شبکه­ی ماهواره­ای به غیر زبان ماندارین، مانند کره­ای، قزاقی، اویغوری، تبتی و... و 3شبکه­ی ماهواره­ای انیمیشن و کارتونی و 11شبکه­ی ماهواره­ای پولی از چین برنامه پخش می­کنند.

شبکه­های کابلی و دیجیتالی

در سال1991میلادی، نخستین شبکه­ی کابلی در چین شکل گرفت و از سال1992 رسما در چين شروع به كار كرد. در سال1996 تلويزيون مركزي چين 3 ماهواره و 4 ايستگاه انتقال از شركت پان امريكن اجاره كرد و از آن پس برنامه­هاي خود را در سرتاسر جهان پخش کرد. (كتاب سبز چين ،1380: 114)

هم اینک تعداد شبکه­های کابلی در این کشور از مرز20هزار شبکه گذشته که مهم­ترین آن­ها شبکه­ی تلویزیون کابلی شانگهای است که بیش از 2میلیون مشترک داشته و بزرگ­ترین شبکه­ی کابلی جهان از نظر تعداد مشترکان به­شمار می­رود. این شبکه دارای 12کانال است که تمامی زمینه­های خبری، سیاسی، اقتصادی، آموزشی، ورزشی، موسیقی، خدمات عمومی، تفریحی و... را پوشش می­دهد.

براساس آمار، در پایان سال2008، بیش از5/44میلیون مشترک تلویزیون کابلی دیجیتالی در چین وجود دارد. طبق برنامه­ها و سیاست­گذاری­های صورت گرفته توسط دولت چین، تا سال2010 اغلب شهرها و مناطق چین تحت پوشش تلویزیون دیجیتالی قرار گرفته و تا سال2015و فراگیر شدن تلویزیون دیجیتالی، پخش برنامه به­صورت آنالوگ متوقف خواهد شد و چین از تولید کننده­ی تلویزیون­های معمولی به یکی از تولید کنندگان تلویزیون­های دیجیتالی تبدیل خواهد شد.

---

[1] - China Central Television. (CCTV).

[2] - Lorimar.

[3] -The Great Wall TV Platform.

---

[1] - Shen Bao.