مالی
منطقۀ زیرِ خطّ صحرای بزرگ آفریقا منطقه‌ای مملو از زیبایی‌های شگفت‌آور است. بیابان‌های عظیم حدِّ فاصل شمال و سایر مناطق آفریقا، زیبایی شگفت‌انگیز این منطقه در شبانگاهان، رودخانۀ زیبای نیجر و سواحل سرسبز آن، قبایل کوچ‌نشین و یک‌جانشین صحرای بزرگ و آداب و رسوم خاص آنان، شهرهای زیبایی که در کانون و حاشیۀ اقیانوس شن‌ها و رمل‌های صحرای آفریقا جای گرفته‌اند، نوع معماری و تمدن باشکوه اسلامی‌این سرزمین و ... فقط بخشی از جاذبه‌های این بیابان پهناور است. علاوه‌بر این همه زیبایی و شگفتی، باید به مردم مهربان و صمیمی‌ساکن این صحرای بزرگ اشاره کرد که باوجود تمامی‌سختی‌ها و مشکلات موجود، همواره امیدوار و در عین حال شادمان‌اند.
یکی از شاخصه‌هایی که فرهنگ و سنن بسیاری از مردم قارۀ آفریقا را تحت تأثیر خود قرار داده، حضور اسلام در مناطق مختلف این قاره است. در حال حاضر، دین اسلام که از قرون نخستین اسلامی به‌تدریج در شمال و سپس غرب و شرق این قاره راه یافته، مهم‌‌‌‌‌ترین عامل وحدت و انسجام بسیاری از بومیان این سرزمین است؛ به‌گونه‌ای که دین اسلام، نه فقط در شکل یک آیین، بلکه هویت و غرور ملی مسلمانان کشورهای مختلف این قاره در نظر گرفته می‌شود.
پیروان دین اسلام در مناطق گوناگون قارۀ آفریقا، اسلام را بنیانی‌‌‌‌‌ترین عامل وحدت جوامع این قاره، و خود را بخشی از جهان اسلام می‌دانند و به آن مباهات می‌کنند.
کشور مالی یکی از کشورهای مهم منطقۀ غرب آفریقاست که دین اسلام عمیق‌‌‌‌‌ترین تأثیر را بر نهادهای مختلف اجتماعی- فرهنگی آن نهاده است. این کشور حاشیۀ صحرای بزرگ، با چهرۀ زیبا و شگفت‌انگیز بیابانی، یکی از کشورهای اسلامی آفریقا به‌شمار می‌آید که تاریخ حضور اسلام در آن به صدها سال پیش بازمی‌گردد.
دین اسلام را از قرون اولیۀ اسلامی، بازرگانان و مبلّغان شمال آفریقا، به بخش‌های شمالی مالی معرفی كردند؛ امّا اوج شکوفایی تمدن اسلامی در این کشور، به قرون میانۀ اسلامی بازمی‌گردد که طیّ آن چند پادشاهی بزرگ در این سرزمین بنیان نهاده شد. مالی در این دوره، به‌ویژه در زمان پادشاهی امپراطور مانسا موسی به شهرتی جهانی دست یافت و کشوری اسلامی‌در سراسر قارۀ آفریقا معرفی شد. علاوه‌بر آن، طیّ این دوره، شهر تمبوکتو به مرکز بزرگ علمی‌جهان اسلام تبدیل گردید و امروزه سه مسجد بزرگ این شهر، از شکوه و عظمت آن عهد حکایت دارند.
پویایی دین اسلام در قرون هجده و نوزده میلادی نیز ادامه یافت و با ظهور چند شخصیت بزرگ مسلمان در این سرزمین و تأسیس چند پادشاهی بزرگ اسلامی، دورۀ نوینی از شکوفایی اسلامی در مالی آغاز شد. اقدامات جهادی این بزرگان مسلمان سبب توسعۀ دین اسلام در بخش‌های مختلف مالی گردید و بسیاری از بومیان پیرو آیین‌های سنّتی به دین اسلام گرویدند.
دوران رونق اسلامی مالی تا اواخر قرن نوزدهم ادامه یافت و در آخرین سال‌های این سده، استعمارگران فرانسوی، به‌تدریج راه خود را به سوی این سرزمین گشودند و با کشتار بی‌رحمانۀ مردم و سرکوب جهادگران بزرگ مسلمان، بر این کشور تسلّط یافتند. این دوره برهۀ غم‌باری از تاریخ این کشور و حاکی از ظلم و ستم استعمارگران فرانسوی بر بومیان مسلمان است. با این حال و علی‌رغم مشکلات و موانعی که استعمارگران سفیدپوست پدید آوردند، گسترش دین اسلام پس از استقلال مالی نیز در بخش‌های مختلف این سرزمین تداوم یافت.
امروزه این کشور به عنوان یکی از کشورهای مسلمان‌نشین با جمعیّتی بالغ بر 95 درصد مسلمان، جایگاه ویژه‌ای در قارۀ آفریقا دارد و دین اسلام، مهم‌‌‌‌‌ترین مؤلفۀ فرهنگی- اجتماعی این سرزمین است که در تاروپود آن رسوخ کرده است.
کتاب جامعه و فرهنگ مالی، پژوهشی است که کلیۀ بخش‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی آن کشور را به‌صورت جامع مورد بررسی و در 12 فصل ارائه شده است[۱]. فهرست این موضوعات عبارت است از:
فصل اول – جغرافیای طبیعی و انسانی مالی
جغرافیای طبیعی مالی
جغرافیای انسانی مالی
فصل دوم –تاریخ مالی
کودتای نظامی22 مارس 2012 مالی
فصل سوم - جامعه و نظام اجتماعی مالی
گروه‌ها و نهادهای اجتماعی مالی
رهبران و چهره های با نفوذ و تأثیرگذار کشور مالی
هنجارها و ارزش های اجتماعی مالی
احترام به اهل بیت و ائمه اطهار در مالی
برپایی نمازهای جمعه و جماعات در مالی
مشارکت زنان کشور مالی در فعالیت های سیاسی
مشارکت زنان کشور مالی در فعالیت های اجتماعی
وضعیت بهداشتی و سلامتی زنان مالی
سوءاستفاده از کمک‌های نقدی و جنسی کشورهای خارجی در مالی
وضعیت اقتصادی و معیشتی در مالی
تعداد مهاجران مالی در سطح جهان
فصل چهارم - سیاست و حکومت مالی
نظام و نهاد قانون گذاری کشور مالی
تقسیمات اداری و سیاسی کشور مالی
عضویت مالی در سازمان های بین المللی و منطقه ای
فصل پنجم- نظام فرهنگی مالی
تاثيرپذیری کشور مالی از فرهنگ خارجی
مقصدهای گردشگری مسافران مالیایی
آثار فرهنگی، تاريخی و طبيعی ثبت شده مالی در ميراث جهانی
فصل ششم – ادیان در مالی
گسترش اسلام در مالی در دوره استعمار فرانسه
سازمان‌ها و موسسات اسلامی در مالی
انجمن توسعه و گسترش اسلام در مالی
مجمع وحدت و توسعه اسلام در مالی
جمعیت مالی للاتحاد و تقدم‌الاسلام
جمعیت مالی للشباب المسلم در مالی
رابطه‌الائمه و العلماء للتضامن‌الاسلامی
جمعیت اتحاد المدارس العربیه در مالی
شبکه آفریقایی- اسلامی سازمان جمعیت و توسعه
الجمعیه التنسیقیه للجمعیات الاسلامیه
جمعیت خیرالدین الاسلامیه در مالی
جمعیه الدعوه الاسلامیه در مالی
الحرکه الاسلامیه للاصلاح در مالی
دیدگاه دولت مالی در قبال مسلمانان
فصل هفتم - فرهنگ عمومی مالی
جشنواره عبور رمه‌های گاو و گوسفند در مالی
فصل هشتم - زبان و ادبیات مالی
تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی مالی
كتب و اسناد دست‌نويس اسلامی مالی
مشاهیر ادبی قرون اولیه و میانه اسلامی در مالی
فصل نهم - هنر مالی
سفر گروه‌های نمايشی مالی به خارج از کشور
فصل دهم – نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مالی
ساختار و سیاست های آموزشی مالی
چالش‌ها و مشکلات نظام آموزشی مالی
بودجه تحقيقاتی دانشگاه‌ها در مالی
تعداد دانشجويان مالیایی در خارج از كشور
تعداد دانشجويان خارجی در كشور مالی
فصل یازدهم - رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی مالی
خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای در مالی
فصل دوازدهم - روابط مالی با جمهوری اسلامی ایران
پیشینه روابط سیاسی و اقتصادی مالی و ایران
روابط دینی و مذهبی ایران و مالی
موافقت نامه‌های فرهنگی مالی و ایران
نیز نگاه کنید به
چین؛ ژاپن؛ روسیه؛ مصر؛ کوبا؛ تونس؛ کانادا؛ افغانستان؛ سنگال؛ لبنان؛ آرژانتین؛ تایلند؛ فرانسه؛ اسپانیا؛ ساحل عاج؛ سودان؛ اردن؛ زیمبابوه؛ قطر؛ سیرالئون؛ اتیوپی؛ سوریه؛ اوکراین؛ بنگلادش؛ سریلانکا؛ امارات متحده عربی؛ قزاقستان؛ تاجیکستان؛ گرجستان
کتابشناسی
- ↑ عرب‌احمدی، امیربهرام(1391). جامعه و فرهنگ مالی. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی.