سرگرد موسی ترائوره
در سال 1968 سرگرد ترائوره(Lt. Moussa Traoré) با کودتای نظامیدولت مودیبوکیتا را سرنگون ساخت و تا سال 1991 قدرت را در دست داشت. سرگرد ترائوره پس از کودتا و تصدی قدرت، کمیته نظامی آزادیبخش ملی را تشکیل داد و تلاش کرد با انجام برخی اقدامات اصلاحی، اقتصاد درهم شکسته کشور را بهبود بخشد. اقدامات موسی ترائوره و همکاران وی، برای ایجاد اصلاحات اقتصادی، بر اثر منازعات سیاسی داخلی و مخالفت گسترده گروههای سیاسی مخالف بیثمر ماند[۱]. علاوهبر آن بروز خشکسالی عظیم صحرای بزرگ آفریقا طیّ سالهای 1968 تا 1974 میلادی که موجب مرگ هزاران نفر از مردم این کشور شد و چند کودتای نافرجام در دهه 1970، مانع از اتخاذ تصمیمات مهم در زمینه بهبود وضعیت اقتصادی مالی گردید. در سال 1974 قانون اساسی جدید مالی به تصویب رسید که به موجب آن دولتی تک حزبی ایجاد و مقرر شد حاکمیّت کشور به غیر نظامیان انتقال یابد. با این حال رهبران نظامیاز واگذاری قدرت به سیاسیون خودداری کردند و ترائوره همچنان و با شیوه دیکتاتورمآبانه به حکومت خود بر مالی ادامه داد.
در سپتامبر سال 1976 حزب جدید اتّحاد دموکراتیک مردم مالی تأسیس شد که بر مؤلفه تمرکزگرایی دموکراتیک مبتنی بود. در انتخابات ژوئن 1979 انتخابات ریاست جمهوری و مجلس مالی برگزار شد و ژنرال ترائوره با بهدست آوردن 99 درصد از آرا، رئیسجمهور کشور مالی شد! با این حال دولت وی در سال 1980 با سه کودتای نافرجام و تظاهرات ضد دولتی دانشجویان دانشگاه باماکو که وحشیانه سرکوب گردید به چالش کشیده شد.وضعیت سیاسی مالی در سالهای 1981 و 1982 تثبیت گشت و در سراسر دهه هشتاد نیز نسبتاً آرام بود. با این حال اختلاف مرزی بین مالی و بورکینافاسو در سال 1985 منجر به وقوع جنگی مختصر بین دو کشور شد[۲]. طیّ این سالها، دولت تمرکز خود را بر بهبود وضعیت اقتصادی مالی نهاد و با کمک صندوق بینالمللی پول، طرحهایی برای آزادسازی اقتصاد کشور در نظر گرفته شد. ژنرال ترائوره در تلاش برای حل مشکلات اقتصادی کشور، اصلاحاتی در نظام تجاری و مالی کشور نیز پدید آورد و با تشویق نظام بازار آزاد، درصدد کنترل فساد فراگیر در بخشهای اداری کشور شد. سیاست تعدیل اقتصادی صندوق بینالمللی پول، نه فقط در وضعیت اقتصادی مالی بهبودی بهوجود نیاورد بلکه موجب افزایش تورم و قیمت کالاها و ارزاق عمومیشد و همین محبوبیت عمومی وی را بهشدت کاهش داد.
در اواخر دهه 1980 و با اوجگیری درخواست گروههای سیاسی مبتنی بر ایجاد نظام دموکراسی چند حزبی در سراسر قاره آفریقا، ژنرال موسی ترائوره بهطور محدود برخی آزادیهای سیاسی را در جامعه برقرار نمود و در انتخابات مجمع ملی مالی در سال 1988، نامزدهای حزب اتّحاد دموکراتیک مردم مالی، اجازه رقابت بر سر کرسیهای مجلس را یافتند. بهدنبال آن دولت درصدد اجرای نظام دموکراسی تک حزبی برآمد! و ژنرال ترائوره از پذیرش تعدد احزاب در کشور امتناع ورزید. در سال 1990، با شدت گرفتن اعتراضات مردمی در مورد سیاست ریاضت اقتصادی تحمیلی صندوق بینالمللی پول، احزاب مخالف دولت از جمله کمیته ابتکار دموکراتیک ملی (National Democratic Initiative Committee) و ائتلاف دموکراسی ملی (Alliance for democracy in Mali) بهصورت غیرقانونی فعالیت خود را آغاز کردند. در اوایل دهه 1990، چالشهای سیاسی با بروز خشونتهای قومی در شمال کشور شدت یافت و بازگشت گروه زیادی از طوارق، که در پی خشکسالی چند سال قبل به کشورهای الجزایر و لیبی مهاجرت کرده بودند، درگیری بین مهاجران طوارق و جمعیّت ساکن در منطقه شمال مالی را افزایش داد. در پی این امر، دولت ترائوره با هراس از اوجگیری این درگیریهای قومی، در شمال این کشور وضعیت فوقالعاده اعلام کرد و به سرکوب طوارق پرداخت. در سال 1991 ترائوره ناچار شد به تبعیت از دیگر کشورهای قاره آفریقا، به فضای باز سیاسی مالی تن در دهد و تشکیل انجمنهای سیاسی در کشور قانونی اعلام شد. علاوهبر آن مطبوعات آزاد و مستقل نیز فعالیت خود را در مالی آغاز کردند. با این همه، دولت همچنان بر عدم آماده بودن کشور، برای پیاده شدن دموکراسی چند حزبی تأکید داشت. در اوایل این سال دانشجویان بار دیگر شورش کردند و این بار حرکت آنها، مورد حمایت کارگران دولتی و دیگر گروههای اجتماعی قرار گرفت. در چهارمین روز از ناآرامیهای گسترده سیاسی در کشور، هفده نفر از افسران نظامی مالی به رهبری سرهنگ احمدو تومانیتوره فرمانده چتربازان گارد ریاست جمهوری، طیّ کودتایی نظامی ژنرال ترائوره را دستگیر کردند و قانون اساسی مالی را به حالت تعلیق درآوردند[۲].
در واقع شیوه حاکمیت ژنرال موسی ترائوره، سرکوب هرگونه اعتراض اجتماعی بود و وی در طول حکومت 23 ساله خود تلاش کرد با سیاست خودکامگی؛ ایجاد خفقان و تکیه بر قدرت نظامی، دیکتاتوری قدرتمندی را بنیان نهاد.
نیز نگاه کنید به
تاریخ مالی؛ شخصیت های موثر سیاسی و اجتماعی معاصر قطر؛ شخصیت های سیاسی کوبا؛ شخصيت های موثر سياسی و اجتماعی اردن
کتابشناسی
منبع اصلی
عرب احمدی، امیر بهرام(1392). جامعه و فرهنگ مالی. ناظر علمی ابوالحسن شریف محمدی. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.39-41.
نویسنده مقاله
امیر بهرام عرب احمدی