موقعیت جغرافیایی سودان

جغرافى نويسان مسلمان قرون وسطى منطقه جنوبى كوير صحرا در قاره آفريقا را بلاد السّودان (سرزمين سياهان) ناميده‏اند. به عبارت دقيق‏تر سرزمين‏هاى واقع در جنوب مصر كه از سال 1899 ميلادى تا 1955م قلمرو حكومت مشترك مصر و انگليس را تشكيل مى‏داد، اكنون شامل جمهورى سودان مى‏شود. سابقه‌اين واژه از قرن نوزدهم است و عنوان ادارى مناسبى براى امپراتورى آفريقايى محمّدعلى پاشا، نايب السلطنه مصر و جانشينان او مى‏باشد.(1380: hawzah.net).

جمهوري سودان در منطقه شمال شرقي قاره آفريقا، بين عرض جغرافيايي 45/8ْ و 8/23ْ درجه شمالي و طول جغرافيايي 49/21ْ و 24/38ْ درجه شرقي قرار دارد (وزارة الإعلام،2011: 4) و يكي از گذرگاه‌هاي اصلي، بين آفريقاي سياه و كشورهاي عربي شمال‌اين قاره، به‌شمارمي‌رود.  به‌طوري‌كه تا اواسط قرن بيستم ميلادي، بيشتر كاروان‌هاي حجّاج و تجار غرب آفريقا، براي سفر به عربستان و شرق آفريقا، از‌اين سرزمينمي‌گذشتند. (2013: sudan.sd)

ملاحظات :

1-   واژه «سودان» در زبان عربي جمع كلمه «اسود» به معني سياهان است.

در متون قديم، منظور از «بلاد السّودان»، سرزمين وسيعي است  كه در جنوب صحراي بزرگ آفريقا قراردارد و از غرب به اقيانوس اطلس و از شرق به اقيانوس آرام و درياي سرخ، منتهيمي‌شود. ولي امروزه، تنها بخشي از آن سرزمين كه در جنوب مصر واقع است، سودان نام دارد. در تورات، از‌اين سرزمين، با عنوان«كوش» ياد شده است. (2013, sudan.sd)

2- 1-             مساحت

در کتاب «السّودان: أرض الفرص، حقائق و ارقام» که در ماه ژوئیه 2011 میلادی (برابر با تیرـ مرداد 1390هـ. ش) توسط وزارت اطّلاع رسانی جمهوري سودان، چاپ و منتشر شده درباره مساحت‌ این کشور چنین نوشته شده است:

«جمهوری سودان، كشوري عربيـآفريقايي است كه حدود 000/882/1 كيلومتر مربع (2013,theodora.com) وسعت دارد و از  نظر مساحت دومين كشور ^[1]، بعد از الجزاير، سومين كشور عربي، بعد از عربستان و الجزاير و شانزدهمين كشور جهان، به‌شمارمي‌رود. 187/752/1 كيلومتر مربع از مساحت سودان، خشكي و 813/129 كيلومترمربع آن مساحت آبي است.»  (وزارة الإعلام،2011: 4)

3- 1-          همسايگان

جمهوري سودان با هفت كشور ، مصر و ليبي از شمال ، چاد و آفريقاي مركزي از غرب ، جمهوري سودان جنوبي از جنوب و اتيوپي و اريتره از شرق همسايه است و درياي سرخ آن را از عربستان سعودي جدا مي‌كند. (2013,sudan.sd) ساحل جمهوري سودان، در غرب درياي سرخ، 750 كيلومتر و طول مرزهاي مشترك آن با كشورهاي همسايه به شرح زير است:

1-   مصر، 1273 كيلومتر

2-   ليبي، 383 كيلومتر

3-   چاد، 1340 كيلومتر

4-   اريتره، 636 كيلومتر

5-   اتيوپي، 727 كيلومتر

6-   سودان جنوبي، 1973 كيلومتر

7-   آفريقاي مركزي، 448 كيلومتر (وزارة الإعلام،2011: 4)