هنرهای سنتی زیمبابوه: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''هنرهای سنتی''' قدیمی ترین کتابی<sup>[23]</sup> که درباره هنر های سنتی زیمبابوه در دسترس می باشد،توسط کشیشی<sup>[24]</sup> در سال 1609 نگاشته شده است.تحقیقات کتاب فوق در موزامبیک و شمال شرقی زیمبابوه انجام شده است.در اواخر قرن نوزدهم سیاحان و مردم شناسان آلم...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''هنرهای سنتی'''
[[پرونده:هنرهای سنتی زیمبابوه.png|بندانگشتی|هاکاتا]]
قدیمی‌ترین کتابی (Ethiopia Orientale) که درباره هنرهای سنتی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] در دسترس می‌باشد، توسط کشیشی (Joao dos Santos) در سال 1609 نگاشته شده است. تحقیقات کتاب فوق در موزامبیک و شمال شرقی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] انجام شده است. در اواخر قرن نوزدهم سیاحان و مردم شناسان آلمانی (Hendrik P.N.Muller,Joh F.Sneleman) پس از سفرهای اکتشافی خود در مناطق ساحلی موزامبیک و در نزدیکی مرزهای شرقی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] اطلاعاتی در مورد هنرهای بومی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] به دست آوردند<ref>https://www.selectbooks.co.za/files/africana-catalogue-58-sep-2012.pdf</ref>.


قدیمی ترین کتابی<sup>[23]</sup> که درباره هنر های سنتی زیمبابوه در دسترس می باشد،توسط کشیشی<sup>[24]</sup> در سال 1609 نگاشته شده است.تحقیقات کتاب فوق در موزامبیک و شمال شرقی زیمبابوه انجام شده است.در اواخر قرن نوزدهم سیاحان و مردم شناسان آلمانی <sup>[25]</sup> پس از سفرهای اکتشافی خود در مناطق ساحلی موزامبیک و در نزدیکی مرزهای شرقی زیمبابوه اطلاعاتی در مورد هنر های بومی زیمبابوه به دست آوردند.[26]
بخش اعظم هنرهای سنتی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] متعلق به مردم [[قبيله شونا|قبیله شونا]] در شرق و شمال شرق کشور می‌باشد.


بخش اعظم هنرهای سنتی زیمبابوه متعلق به مردم قبیله شونا در شرق و شمال شرق کشور می باشد.                                                                                            
هنرهای سنتی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] شکلی از هنر مردمی و متأثر از نفوذ فرهنگ قبیله می‌باشد.


هنرهای سنتی زیمبابوه شکلی از هنر مردمی و متأثر از نفوذ فرهنگ قبیله می باشد.
هنرمندان با الهام از فرهنگ و باورهای سنتی خود، به خلق آثار هنری پرداخته از این طریق مفاهیمی از اعتقادات خود را در شکل فیزیکی منعکس می‌کنند.
 
هنرمندان با الهام از فرهنگ و باورهای سنتی خود،به خلق آثار هنری پرداخته از این طریق مفاهیمی از اعتقادات خود را در شکل فیزیکی منعکس می کنند.


هنر سنتی زیمبابوه به این دلیل مورد توجه قرار گرفته که غالباً متإثر از طبیعت و در ارتباط نزدیک با آن بوده است.
هنر سنتی زیمبابوه به این دلیل مورد توجه قرار گرفته که غالباً متإثر از طبیعت و در ارتباط نزدیک با آن بوده است.


'''-نمونه هایی از صنایع دستی:'''
نمونه‌هایی از صنایع دستی:
 
1-    '''"موتساگو"'''<sup>[27]</sup>
 
 
بالش یا پشتی چوبی که در میان مردم شونا به " موتساگو" و در میان گروه زبانی "سیندبله"<sup>[28]</sup> به "اومتیوا"<sup>[29]</sup>  معروف است و روزگاری در میان مردم زیمبابوه به عنوان وسیله ای برای خواب مورد استفاده قرار می گرفت. موتساگو از قطعه ای چوب در رنگ ها و طرح های مختلف درست می شد.در بعضی از خانواده ها موتساگوهای چوبی بزرگان و نیاکان،طبق عرف از پدران به فرزندان می رسیده و نگهداری می شد.
 
'''2-    "هاکاتا"'''<sup>[30]</sup>''':'''
 
"هاکاتا" از چهار قطعه چوب تشکیل شده بود که هر قطعه با حکاکی و طراحی خاص روی آن نمایان گر قدرت یا ارزشی بود که بر اساس عرف و سنت مورد تفسیرهای گوناگون قرار می گرفت . چهار قطعه  چوبی فوق را جنس مذکر،جنس مونث،خوش شانسی و بد شانسی می خواندند همان گونه که برای آنها مفاهیم پدری (شجاعت )، مادری ، جوانی ، تجرد (پاکدامنی) نیز قائل بودند.
 
 
'''3-    "گانو"'''<sup>[31]</sup>''':'''
 
تیشه های زیمبابوه ای که برای کارهای مورد نیاز روزانه و یا در مناسبت ها و مراسم آیینی استفاده می شد.
 
 
'''4-    "باکاتوا"'''<sup>[32]</sup>''':'''
 
'''"''' Bakatwa" واژه ای شونایی است که بر نوعی از شمشیر و غلاف ( hara) آن که مورد استفاده مردم ساکن ایالت های  ماشونا لند و مانیکا لند است،اطلاق می گردد.
 
 
'''5-    "زویگارو"'''<sup>[33]</sup> ''':'''
 
"زویگارو" چهار پایه هایی در اشکال متنوع هنری که بیشتر توسط مردم ناحیه زامبزی در شمال غرب زیمبابوه ساخته می شوند.
 
 
'''6-"تسویمبو"'''<sup>[34]</sup>''':'''
 
عصاها و چوب های بلند در اشکال و اندازه های مختلف که تا زمان های طولانی در میان مردم شونا و اندبله سمبل قدرت و اقتدار معنوی و دنیوی بود.در میان بسیاری از مردم شونا زبان " تسویمبو"نقش مهمی در رعایت و حفظ  اعتقادات سنتی دارد.
 
 
'''7- "اندیرو"<sup>[35]</sup>:'''
 
ظروف یا کاسه های چوبی هستند که برای پخت غذا به کار می رفتند.بعضی از انواع آن دارای درب بوده غذا را گرم نگه می داشت.غالباً دور سطح خارجی ظرف نقشی به شکل مار طراحی می شد.
 


'''8- نهکوه(باکو)<sup>[36]</sup>'''
=== [[موتساگو در زیمبابوه|موتساگو]] ===
بالش یا پشتی چوبی که در میان مردم شونا به " موتساگو" (Mutsago) و در میان گروه زبانی "سیندبله" (Sindebele) به "اومتیوا" ("umqamelo" یا "umthiva") معروف است و روزگاری در میان مردم [[زيمبابوه|زیمبابوه]] به عنوان وسیله‌ای برای خواب مورد استفاده قرار می‌گرفت. موتساگو از قطعه‌ای چوب در رنگ‌ها و طرح‌های مختلف درست می‌شد. در بعضی از خانواده‌ها موتساگوهای چوبی بزرگان و نیاکان، طبق عرف از پدران به فرزندان می‌رسیده و نگهداری می‌شد.


همان "چپق" سنتی  می باشد و مردم پس از کوبیدن  تنباکو و گیاهان دخانی و در مواردی گیاه توهم زای حشیش،به وسیله آن به استعمال دخانیات می پرداختند.استفاده از آن سنتی بسیار قدیمی در زیمبابوه است.این وسیله در درمان بعضی از بیماری ها به کار برده می شد.هم چنین از آن برای احضار ارواح نیاکان استفاده می شد.
=== [[هاکاتا در زیمبابوه|هاکاتا]] ===
"هاکاتا" (Hakata) از چهار قطعه چوب تشکیل شده بود که هر قطعه با حکاکی و طراحی خاص روی آن نمایان گر قدرت یا ارزشی بود که بر اساس عرف و سنت مورد تفسیرهای گوناگون قرار می‌گرفت. چهار قطعه چوبی فوق را جنس مذکر، جنس مونث، خوش شانسی و بد شانسی می‌خواندند همان گونه که برای آن‌ها مفاهیم پدری (شجاعت)، مادری، جوانی، تجرد (پاکدامنی) نیز قائل بودند.


=== گانو (Gano) ===
تیشه‌های [[زيمبابوه|زیمبابوه]]<nowiki/>‌ای که برای کارهای مورد نیاز روزانه و یا در مناسبت‌ها و مراسم آیینی استفاده می‌شد.


'''9- "هاری"<sup>[37]</sup> :'''
=== باکاتوا ===
"Bakatwa" واژه‌ای شونایی است که بر نوعی از شمشیر و غلاف (hara) آن که مورد استفاده مردم ساکن ایالت‌های ماشونا لند و مانیکا لند است، اطلاق می‌گردد.


ظرف کوزه شکلی بود که برای نگهداری دانه های جو،آب و تهیه غذا و درست کردن شراب مورد استفاده قرار می گرفت."هاری" نماد قرابت مردم با سرزمینشان محسوب شده در انواع،اشکال و طرح های مختلف ساخته می شد.
=== زویگارو ===
"زویگارو" (Zvigaro) چهار پایه‌هایی در اشکال متنوع هنری که بیشتر توسط مردم ناحیه زامبزی در شمال غرب [[زيمبابوه|زیمبابوه]] ساخته می‌شوند.


'''10- "امبیرا"<sup>[38]</sup> :'''
=== تسویمبو ===
عصاها و چوب‌های بلند در اشکال و اندازه‌های مختلف که تا زمان‌های طولانی در میان [[قبيله شونا|مردم شونا]] و [[قبیله اندبله|اندبله]] سمبل قدرت و اقتدار معنوی و دنیوی بود. در میان بسیاری از مردم شونا زبان "تسویمبو" (Tsvimbo) نقش مهمی در رعایت و حفظ اعتقادات سنتی دارد.


"امبیرا" یا  "پیا نوی انگشتی " نوعی آلت موسیقی آفریقایی منحصر به فرد است که در پایان عصر آهن در قاره آفریقا توسعه یافته به طور سنتی در مراسم آیینی و مناسبت های دینی از آن استفاده می شد.
=== اندیرو (Ndiro) ===
ظروف یا کاسه‌های چوبی هستند که برای پخت غذا به کار می‌رفتند. بعضی از انواع آن دارای درب بوده غذا را گرم نگه می‌داشت. غالباً دور سطح خارجی ظرف نقشی به شکل مار طراحی می‌شد.


" امبیرا" از آلات موسیقی سنتی مردم شوناست و مردم معتقدند نیاکانشان از آن استفاده می کردند."امبیرا" صدای موزونی داشته و هنوز ماهیت و شکل اصیل و کهن موسیقی سنتی زیمبابوه محسوب می شود.
=== نهکوه (باکو) (Nhekwe(bako)) ===
همان "چپق" سنتی می‌باشد و مردم پس از کوبیدن تنباکو و گیاهان دخانی و در مواردی گیاه توهم‌زای حشیش، به وسیله آن به استعمال دخانیات می‌پرداختند. استفاده از آن سنتی بسیار قدیمی در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] است. این وسیله در درمان بعضی از بیماری‌ها به کار برده می‌شد. هم‌چنین از آن برای احضار ارواح نیاکان استفاده می‌شد.


=== هاری ===
ظرف کوزه شکلی بود که برای نگهداری دانه‌های جو، آب و تهیه غذا و درست کردن شراب مورد استفاده قرار می‌گرفت. "هاری" (Hari) نماد قرابت مردم با سرزمینشان محسوب شده در انواع، اشکال و طرح‌های مختلف ساخته می‌شد.


'''11- "انگومو"<sup>[39]</sup> :'''
=== [[امبیرا در زیمبابوه|امبیرا]] ===
"امبیرا" (Mbira) یا "پیانوی انگشتی "نوعی آلت موسیقی آفریقایی منحصر به فرد است که در پایان عصر آهن در قاره آفریقا توسعه یافته به طور سنتی در مراسم آیینی و مناسبت‌های دینی از آن استفاده می‌شد.


آلت موسیقی کوبه ای شبیه طبل است که استفاده از آن در مراسم دینی،فرهنگی و اجتماعی در مناطق شهری و روستاها رایج بوده به کار گیری آن در مواقعی ضروری است.قدمت استفاده از آن در زیمبابوه به اواخر قرن شانزدهم  می رسد.این آلت موسیقی از جنس چوب بوده در سراسر کشور دیده می شود و اگر چه در اندازه ها و اشکال گوناگون ساخته می شود اما مدل استوانه ای  با قسمت تحتانی باریک بیشتر به چشم می خورد.بر سطح خارجی "انگومو" پوست حیوانات کشیده در اطراف با میخ های چوبی یا پیچ کوک های چوبی محکم می کنند.
"امبیرا" از آلات موسیقی سنتی [[قبيله شونا|مردم شونا]]<nowiki/>ست و مردم معتقدند نیاکانشان از آن استفاده می‌کردند. "امبیرا" صدای موزونی داشته و هنوز ماهیت و شکل اصیل و کهن [[موسیقی در زیمبابوه|موسیقی سنتی زیمبابوه]] محسوب می‌شود.


=== [[انگومو در زیمبابوه|انگومو]] (Ngoma) ===
آلت موسیقی کوبه‌ای شبیه طبل است که استفاده از آن در مراسم دینی، فرهنگی و اجتماعی در مناطق شهری و روستاها رایج بوده به کارگیری آن در مواقعی ضروری است. قدمت استفاده از آن در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] به اواخر قرن شانزدهم می‌رسد. این آلت موسیقی از جنس چوب بوده در سراسر کشور دیده می‌شود و اگر چه در اندازه‌ها و اشکال گوناگون ساخته می‌شود اما مدل استوانه‌ای با قسمت تحتانی باریک بیشتر به چشم می‌خورد. بر سطح خارجی "انگومو" پوست حیوانات کشیده در اطراف با میخ‌های چوبی یا پیچ کوک‌های چوبی محکم می‌کنند.


'''12-"ماپفومو"<sup>[40]</sup>'''
=== [[ماپفومو در زیمبابوه|ماپفومو]] (Mapfumo) ===
نوعی نیزه بود که در میان [[قبيله شونا|مردم شونا]] بیشتر برای شکار استفاده می‌شد در حالی که [[قبیله اندبله|قبایل اندبله]] از اشکال کوتاه آن در جنگ‌ها بهره می‌بردند. انواع آن در میان قبایل و مردم به نام‌های گوناگون خوانده می‌شدند.


نوعی نیزه بود که در میان مردم شونا بیشتر برای شکار استفاده می شد در حالی که قبایل اندبله از اشکال کوتاه آن در جنگ ها بهره می بردند.انواع آن در میان قبایل و مردم به نام های گوناگون خوانده می شدند.
نیزه [[قبيله شونا|قبیله شونا]] تیغه‌ای آهنی داشت که در داخل دسته‌ای چوبی قرار گرفته بود. تکنیک به کار رفته در ساخت این وسیله بسیار ظریف و دقیق و طرز قرار گرفتن نیزه بر روی زمین به هنگام عدم استفاده از آن به گونه‌ای بود که خطری ایجاد نمی‌کرد<ref>Ellert، (2008).</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زيمبابوه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص. 219-224.</ref>.


نیزه قبیله شونا تیغه ای آهنی داشت که در داخل دسته ای چوبی قرار گرفته بود. تکنیک به کار رفته در ساخت این وسیله بسیار ظریف و دقیق و طرز قرار گرفتن نیزه بر روی زمین به هنگام عدم استفاده از آن به گونه ای بود که خطری ایجاد نمی کرد. (Ellert،2008)
== کتابشناسی ==

نسخهٔ ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۰۳

هاکاتا

قدیمی‌ترین کتابی (Ethiopia Orientale) که درباره هنرهای سنتی زیمبابوه در دسترس می‌باشد، توسط کشیشی (Joao dos Santos) در سال 1609 نگاشته شده است. تحقیقات کتاب فوق در موزامبیک و شمال شرقی زیمبابوه انجام شده است. در اواخر قرن نوزدهم سیاحان و مردم شناسان آلمانی (Hendrik P.N.Muller,Joh F.Sneleman) پس از سفرهای اکتشافی خود در مناطق ساحلی موزامبیک و در نزدیکی مرزهای شرقی زیمبابوه اطلاعاتی در مورد هنرهای بومی زیمبابوه به دست آوردند[۱].

بخش اعظم هنرهای سنتی زیمبابوه متعلق به مردم قبیله شونا در شرق و شمال شرق کشور می‌باشد.

هنرهای سنتی زیمبابوه شکلی از هنر مردمی و متأثر از نفوذ فرهنگ قبیله می‌باشد.

هنرمندان با الهام از فرهنگ و باورهای سنتی خود، به خلق آثار هنری پرداخته از این طریق مفاهیمی از اعتقادات خود را در شکل فیزیکی منعکس می‌کنند.

هنر سنتی زیمبابوه به این دلیل مورد توجه قرار گرفته که غالباً متإثر از طبیعت و در ارتباط نزدیک با آن بوده است.

نمونه‌هایی از صنایع دستی:

موتساگو

بالش یا پشتی چوبی که در میان مردم شونا به " موتساگو" (Mutsago) و در میان گروه زبانی "سیندبله" (Sindebele) به "اومتیوا" ("umqamelo" یا "umthiva") معروف است و روزگاری در میان مردم زیمبابوه به عنوان وسیله‌ای برای خواب مورد استفاده قرار می‌گرفت. موتساگو از قطعه‌ای چوب در رنگ‌ها و طرح‌های مختلف درست می‌شد. در بعضی از خانواده‌ها موتساگوهای چوبی بزرگان و نیاکان، طبق عرف از پدران به فرزندان می‌رسیده و نگهداری می‌شد.

هاکاتا

"هاکاتا" (Hakata) از چهار قطعه چوب تشکیل شده بود که هر قطعه با حکاکی و طراحی خاص روی آن نمایان گر قدرت یا ارزشی بود که بر اساس عرف و سنت مورد تفسیرهای گوناگون قرار می‌گرفت. چهار قطعه چوبی فوق را جنس مذکر، جنس مونث، خوش شانسی و بد شانسی می‌خواندند همان گونه که برای آن‌ها مفاهیم پدری (شجاعت)، مادری، جوانی، تجرد (پاکدامنی) نیز قائل بودند.

گانو (Gano)

تیشه‌های زیمبابوه‌ای که برای کارهای مورد نیاز روزانه و یا در مناسبت‌ها و مراسم آیینی استفاده می‌شد.

باکاتوا

"Bakatwa" واژه‌ای شونایی است که بر نوعی از شمشیر و غلاف (hara) آن که مورد استفاده مردم ساکن ایالت‌های ماشونا لند و مانیکا لند است، اطلاق می‌گردد.

زویگارو

"زویگارو" (Zvigaro) چهار پایه‌هایی در اشکال متنوع هنری که بیشتر توسط مردم ناحیه زامبزی در شمال غرب زیمبابوه ساخته می‌شوند.

تسویمبو

عصاها و چوب‌های بلند در اشکال و اندازه‌های مختلف که تا زمان‌های طولانی در میان مردم شونا و اندبله سمبل قدرت و اقتدار معنوی و دنیوی بود. در میان بسیاری از مردم شونا زبان "تسویمبو" (Tsvimbo) نقش مهمی در رعایت و حفظ اعتقادات سنتی دارد.

اندیرو (Ndiro)

ظروف یا کاسه‌های چوبی هستند که برای پخت غذا به کار می‌رفتند. بعضی از انواع آن دارای درب بوده غذا را گرم نگه می‌داشت. غالباً دور سطح خارجی ظرف نقشی به شکل مار طراحی می‌شد.

نهکوه (باکو) (Nhekwe(bako))

همان "چپق" سنتی می‌باشد و مردم پس از کوبیدن تنباکو و گیاهان دخانی و در مواردی گیاه توهم‌زای حشیش، به وسیله آن به استعمال دخانیات می‌پرداختند. استفاده از آن سنتی بسیار قدیمی در زیمبابوه است. این وسیله در درمان بعضی از بیماری‌ها به کار برده می‌شد. هم‌چنین از آن برای احضار ارواح نیاکان استفاده می‌شد.

هاری

ظرف کوزه شکلی بود که برای نگهداری دانه‌های جو، آب و تهیه غذا و درست کردن شراب مورد استفاده قرار می‌گرفت. "هاری" (Hari) نماد قرابت مردم با سرزمینشان محسوب شده در انواع، اشکال و طرح‌های مختلف ساخته می‌شد.

امبیرا

"امبیرا" (Mbira) یا "پیانوی انگشتی "نوعی آلت موسیقی آفریقایی منحصر به فرد است که در پایان عصر آهن در قاره آفریقا توسعه یافته به طور سنتی در مراسم آیینی و مناسبت‌های دینی از آن استفاده می‌شد.

"امبیرا" از آلات موسیقی سنتی مردم شوناست و مردم معتقدند نیاکانشان از آن استفاده می‌کردند. "امبیرا" صدای موزونی داشته و هنوز ماهیت و شکل اصیل و کهن موسیقی سنتی زیمبابوه محسوب می‌شود.

انگومو (Ngoma)

آلت موسیقی کوبه‌ای شبیه طبل است که استفاده از آن در مراسم دینی، فرهنگی و اجتماعی در مناطق شهری و روستاها رایج بوده به کارگیری آن در مواقعی ضروری است. قدمت استفاده از آن در زیمبابوه به اواخر قرن شانزدهم می‌رسد. این آلت موسیقی از جنس چوب بوده در سراسر کشور دیده می‌شود و اگر چه در اندازه‌ها و اشکال گوناگون ساخته می‌شود اما مدل استوانه‌ای با قسمت تحتانی باریک بیشتر به چشم می‌خورد. بر سطح خارجی "انگومو" پوست حیوانات کشیده در اطراف با میخ‌های چوبی یا پیچ کوک‌های چوبی محکم می‌کنند.

ماپفومو (Mapfumo)

نوعی نیزه بود که در میان مردم شونا بیشتر برای شکار استفاده می‌شد در حالی که قبایل اندبله از اشکال کوتاه آن در جنگ‌ها بهره می‌بردند. انواع آن در میان قبایل و مردم به نام‌های گوناگون خوانده می‌شدند.

نیزه قبیله شونا تیغه‌ای آهنی داشت که در داخل دسته‌ای چوبی قرار گرفته بود. تکنیک به کار رفته در ساخت این وسیله بسیار ظریف و دقیق و طرز قرار گرفتن نیزه بر روی زمین به هنگام عدم استفاده از آن به گونه‌ای بود که خطری ایجاد نمی‌کرد[۲][۳].

کتابشناسی