حزب التحریر اسلامی تاجیکستان: تفاوت میان نسخهها
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
نام کامل این حزب در زبان عربی «حزب التحریر اسلامی» است. این حزب در ابتدا همچون حرکت مذهبی - سیاسی نمایندگان اهل سنت و جماعت در سال 1952 میلادی توسط «تقی الدین نبخوانی» فلسطینی (متولد 1909) وفات 1976 تأسیس شده است. «نبخوانی» فردی فعال و در عرصه دینی فردی مشهور بود. وی در دادگاه بیت المقدس به عنوان قاضی مشغول کار بود. این حزب یکی از انشعابات سازمان [[اخوان المسلمین]] [[مصر]] بود که در سال 1928م. در شهر اسکندریهی جمهوری عربی [[مصر]] پایهگذاری شده بود. | |||
در [[تاجیکستان]] نیز نخستین جرقههای فعالیت «حزب التحریر» در مناطق ازبکنشین از جمله ناحیههای «تورسنزاده» شهر توس، قبادیان، کالخوزآباد، حصار، اسفره، کانی بادام و ... زده شد. هر چند که آغاز فعالیت آنها گسترده نبود اما به دلیل درگیری حکومت [[تاجیکستان]] با اتحاد مخالفان و بعد از آن مواجه شدن حکومت با شورش سرهنگ «خدای بردیاف» موجب غفلت از فعالیتهای «حزب التحریر» و عدم توجه کافی بدان بود. | |||
همین عوامل نیز موجب شد تا حزب التحریر از خلاء موجود و درگیریهای حکومت با جریانهای دیگر استفاده نموده و به دامنه تبلیغات خود بیفزاید و جوانان بیشماری را به سوی خود جذب نماید. | |||
اما مخالفان این فرقه حتی رهبران مذهبی تلاش دارند تا به مقابله با زمینههای ذهنی گرایش جوانان به حزب بپردازند. از این جهت چاپ مقالات فراوان درباره حزب التحریر و سابقه تشکیل آن اهداف و برنامههای آن، بنیادگرایی مذهبی، خطر تفرقه مذهبی و بیگانه بودن افکار حزب با شرع مقدس اسلام در مطبوعات این کشور به چشم میخورد. | |||
دولت نیز به مقابله جدی با این حزب برخواست. جدای از حکومت و [[رسانهها و وسائل ارتباط جمعی تاجیکستان|رسانههای]] گروهی، رهبران [[حزب نهضت اسلامی تاجیکستان]] از جمله سیدعبدالله نوری، محمدشریف همت زاده، حاجی اکبر تورجان زاده هم از طریق رسانههای گروهی به محکومیت شدید حزب التحریر پرداختند. ولی علیرغم شرایط [[سیاست و حکومت تاجیکستان|سیاسی]] و تبلیغاتی گسترده در محکومیت حزب التحریر، این حزب توانست که علاوه بر شمال [[تاجیکستان]]، دامنه فعالیتهای آن به نواحی مرکزی در [[شهر دوشنبه|دوشنبه]] و در بخش های ازبکنشین از جمله در روستای «میرسکار»، «یونی» و «فریمه» کشیده شد و بعد از آن به سایر بخشها و مناطق جنوبیتر هم سرایت کرد. | |||
در مجموع نفوذ حزب التحریر از سالهای 1998 به این سو روز به روز در حال گسترش بودهاست. در طول دوسال یعنی از 1998 تا 2000 سازمان مخفی حزب التحریر بر اساس شهادت مقامات انتظامی و رسانههای خبری داخلی و خارجی توانست تعداد اعضای خود را نسبت به اعضای بعضی از حزبها دو برابر نماید. برخی از کارشناسان مشکلات قشر روشنفکر و دانشگاهی را از جمله دلایل گرایش آنان به حزب التحریر میدانند که خود به خود موجب ارتقاء سطح [[زبان و ادبیات تاجیکستان|ادبیات]] نوشتاری حزب شدهاست<ref>زهریی، حسن (1391). جامعه و فرهنگ [[تاجیکستان]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار). ص 226-227.</ref>. | |||
== کتابشناسی == |
نسخهٔ کنونی تا ۲ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۳
نام کامل این حزب در زبان عربی «حزب التحریر اسلامی» است. این حزب در ابتدا همچون حرکت مذهبی - سیاسی نمایندگان اهل سنت و جماعت در سال 1952 میلادی توسط «تقی الدین نبخوانی» فلسطینی (متولد 1909) وفات 1976 تأسیس شده است. «نبخوانی» فردی فعال و در عرصه دینی فردی مشهور بود. وی در دادگاه بیت المقدس به عنوان قاضی مشغول کار بود. این حزب یکی از انشعابات سازمان اخوان المسلمین مصر بود که در سال 1928م. در شهر اسکندریهی جمهوری عربی مصر پایهگذاری شده بود.
در تاجیکستان نیز نخستین جرقههای فعالیت «حزب التحریر» در مناطق ازبکنشین از جمله ناحیههای «تورسنزاده» شهر توس، قبادیان، کالخوزآباد، حصار، اسفره، کانی بادام و ... زده شد. هر چند که آغاز فعالیت آنها گسترده نبود اما به دلیل درگیری حکومت تاجیکستان با اتحاد مخالفان و بعد از آن مواجه شدن حکومت با شورش سرهنگ «خدای بردیاف» موجب غفلت از فعالیتهای «حزب التحریر» و عدم توجه کافی بدان بود.
همین عوامل نیز موجب شد تا حزب التحریر از خلاء موجود و درگیریهای حکومت با جریانهای دیگر استفاده نموده و به دامنه تبلیغات خود بیفزاید و جوانان بیشماری را به سوی خود جذب نماید.
اما مخالفان این فرقه حتی رهبران مذهبی تلاش دارند تا به مقابله با زمینههای ذهنی گرایش جوانان به حزب بپردازند. از این جهت چاپ مقالات فراوان درباره حزب التحریر و سابقه تشکیل آن اهداف و برنامههای آن، بنیادگرایی مذهبی، خطر تفرقه مذهبی و بیگانه بودن افکار حزب با شرع مقدس اسلام در مطبوعات این کشور به چشم میخورد.
دولت نیز به مقابله جدی با این حزب برخواست. جدای از حکومت و رسانههای گروهی، رهبران حزب نهضت اسلامی تاجیکستان از جمله سیدعبدالله نوری، محمدشریف همت زاده، حاجی اکبر تورجان زاده هم از طریق رسانههای گروهی به محکومیت شدید حزب التحریر پرداختند. ولی علیرغم شرایط سیاسی و تبلیغاتی گسترده در محکومیت حزب التحریر، این حزب توانست که علاوه بر شمال تاجیکستان، دامنه فعالیتهای آن به نواحی مرکزی در دوشنبه و در بخش های ازبکنشین از جمله در روستای «میرسکار»، «یونی» و «فریمه» کشیده شد و بعد از آن به سایر بخشها و مناطق جنوبیتر هم سرایت کرد.
در مجموع نفوذ حزب التحریر از سالهای 1998 به این سو روز به روز در حال گسترش بودهاست. در طول دوسال یعنی از 1998 تا 2000 سازمان مخفی حزب التحریر بر اساس شهادت مقامات انتظامی و رسانههای خبری داخلی و خارجی توانست تعداد اعضای خود را نسبت به اعضای بعضی از حزبها دو برابر نماید. برخی از کارشناسان مشکلات قشر روشنفکر و دانشگاهی را از جمله دلایل گرایش آنان به حزب التحریر میدانند که خود به خود موجب ارتقاء سطح ادبیات نوشتاری حزب شدهاست[۱].
کتابشناسی
- ↑ زهریی، حسن (1391). جامعه و فرهنگ تاجیکستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار). ص 226-227.