میرزا مهدی پویا: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''میرزا مهدی پویا:'''  میرزا مهدی پویا معروف به آقا پویا (1900-1973م/ 1317- 1393ق) عالم و مبلغ شیعی در شبه قاره هند و يكي‌ از مفسران‌ و قرآن‌ پژوهان‌ ايراني‌ است كه‌ بيشتر عمر خود را در دو كشور هند و پاكستان‌ گذرانيد. وی‌ در ميان‌ مسلمانان‌ و به‌ويژه...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''میرزا مهدی پویا:'''  میرزا مهدی پویا معروف به آقا پویا (1900-1973م/ 1317- 1393ق) عالم و مبلغ شیعی در شبه قاره هند و يكي‌ از مفسران‌ و قرآن‌ پژوهان‌ ايراني‌ است كه‌ بيشتر عمر خود را در دو كشور هند و پاكستان‌ گذرانيد. وی‌ در ميان‌ مسلمانان‌ و به‌ويژه‌ شيعيان‌ اين‌ منطقه‌ از شهرت‌ بسيار برخوردار بوده‌ است. وي‌ كه‌ بيشتر آثار قرآني‌ خود را به‌ دو زبان‌ انگليسي‌ و اردو نگاشته‌ است، بيشترين‌ شهرت‌ خود را مديون‌ مقدمه‌ و پاورقي‌هاي‌ تفسيري‌اي‌ است‌ كه‌ بر ترجمهِ‌ انگليسي‌ قرآن، اثر ميراحمدعلي‌ نوشته‌ است.‌ وي‌ در سال‌ 1317 هجري‌ قمري‌ (1900 ميلادي) در شهر يزد متولد شد. پدرش‌ حجةالاسلام‌ آقا ميرزا محمدحسن، معروف‌ به‌ حاج‌ ميرزا آقا (متوفاي‌ 1328 هجري‌ قمري) از شاگردان‌ مرحوم‌ آيت‌الله‌ سيد كاظم‌ طباطبايي‌ يزدي، و جدش‌ حجةالاسلام‌ آقاميرزا محمد جعفر از علماي‌ منطقهِ‌ يزد و شاگرد شيخ‌ مرتصي‌ انصاري‌ بودند. وي‌ پس‌ از انجام‌ تحصيلات‌ ابتدايي‌ و فراگيري‌ دانش‌هاي‌ مذهبي‌ و اندكي‌ رياضيات‌ و هندسه، در شانزده‌ سالگي‌ عازم‌ نجف‌ اشرف‌ شد و مدتي‌ از درس‌ فقه‌ و اصولِ آيت‌ الله‌ سيد كاظم‌ طباطبايي‌ يزدي‌ بهره‌ برد؛ اما بيشترين‌ سال‌هاي‌ تحصيل‌ خود در نجف‌ را نزد آيت‌الله‌ ميرزا حسين‌ نائيني‌ گذراند و به‌ همين‌ جهت‌ به‌جز دروسِ رسمي‌ فقه‌ و اصول، در حوزه‌هاي‌ تفسير قرآن، كلام‌ و فلسفهِ‌ اسلامي‌ نيز تبحّر و تعمّق‌ يافت. وي‌ پس‌ از هفت‌ سال‌ تحصيلات‌ عالي‌ علوم‌ ديني، در بيست‌ و سه‌ سالگي‌ علي‌ رغمِ مخالفتِ استادش، مرحوم‌ آيت‌ الله‌ ميرزا حسين‌ نائيني، از نجف‌ اشرف‌ به‌ شهر مَدررَس‌ در شبه‌ قارهِ‌ هند مهاجرت كرد. مرحوم نائيني از مهاجرت‌ وي‌ ناخرسند بود و بنا به‌ برخي‌ گزارش‌ها كوشيده‌ بود با صدور حكم‌ شرعي، وي‌ را از اين‌ كار منع‌ كند. در كمتر از دو سالي‌ كه‌ پويا در هند به‌ تبليغ‌ و تدريس‌ علوم‌ ديني‌ مشغول‌ بود، زبان‌ انگليسي‌ را فراگرفت‌ و چهار سال‌ بعدي‌ زندگي‌ خود را با همين‌ اشتغالات‌ در شهرِ رامپور گذراند. از آن‌ پس، تا سالها ساكنِ شهرِ ميسور و در دانشگاه‌ اين‌ شهر، مُدَرٍّسِ زبان‌هاي‌ عربي‌ و فارسي‌ بود. با جداييِ پاكستان‌ از شبه‌ قارهِ‌ هند در سپتامبر 1947، پويا به‌ شهر كراچي‌ رفت‌ و تا پايان‌ عمر در حال‌ تبليغ‌ و تاليف‌ و تدريس‌ ديني‌ در آنجا باقي‌ ماند. وي‌ در هفدهم‌ ژوئيهِ‌ 1973 / شانزده‌ جمادي‌ الثاني‌ 1393 در كراچي‌ درگذشت‌ و در گورستانِ ‹‹باغ‌ خراسان›› همان‌ شهر به‌ خاك‌ سپرده‌ شد. پويا افزون‌ بر فعاليت‌هاي‌ تجاري‌ و تبليغي‌ همچون‌ تاسيس‌ چاپخانه، بناي‌ مدرسهِ‌ جعفريهِ‌ كراچي، بنيادگذاري‌ حسينيهِ‌ ايرانيان‌ در آن‌ شهر و كمك‌هاي‌ مالي‌ به‌ مدارس، مساجد و حسينيه‌هاي‌ كراچي، سال‌هاي‌ متمادي‌ در اين‌ شهر مجالس‌ بحث‌ و گفتگو دربارهِ‌ مسائل‌ قديم‌ و جديد ديني‌ - به‌ويژه‌ قرآني‌ - داشت‌ و با عنوان‌ عالمي‌ شيعي، نامبَردار و مورد توجّه‌ و علاقهِ‌ نسل‌ جوان‌ و دانش‌پژوهان‌ شهر بود. اسامي‌ برخي‌ از تاليفات‌ وي‌ عبارت‌اند از: خطبهِ‌استقباليه‌ (به‌ اردو)؛ اصول‌ اسلام‌؛ مباحث‌ مابعدالطبيعيِ قرآن‌ كريم)؛ صحّت‌ متن‌ و گردآوري‌ قرآن‌ كريم؛ وحي؛ وجود خدا؛ غيبت‌ الهي؛ شهادت‌ به‌ تولد امام‌ دوازدهم‌ در ميان‌ شيعيان، اهل‌ سنت‌ و مرتدان كه‌ پنج‌ كتاب‌ اخير را دو تن‌ از شاگردان‌ وي‌ پس‌ از وفاتش‌ در مجموعه‌اي‌ با عنوانِ ماهيت‌ قرآن‌ كريم: فروغ‌ جاويدان گردآوري‌ و منتشر كرده‌اند. مشهورترين‌ اثرِ ميرزا مهدي‌ پويا پاورقي‌هاي‌ تفسيري‌ و مقدمهِ‌ مفصلي‌ است‌ كه‌ بر ترجمهِ‌ انگليسيِ قرآن، اثرِ ميراحمدعلي نگاشته‌ است. اين‌ ترجمه‌ كه‌ با گرايشِ مذهب‌ اهل‌بيت‌ عليهم‌السلام‌ است، نخستين‌ بار در 1964 در كراچي‌ پاكستان‌ همراه‌ با تقريظات‌ و استفتائاتي‌ از مراجع‌ تقليد شيعهِ‌ نجف‌ و مشهد منتشر شد و پس‌ از انقلاب‌ نيز از سوي‌ انتشارات‌ اسوه‌ در ايران‌ به‌ صورت‌ افست‌ به چاپ‌ رسيده‌ است. (منبع: اینترنت و یادداشتهای خصوصی)    
میرزا مهدی پویا معروف به آقا پویا (1900-1973م/ 1317- 1393ق) عالم و مبلغ شیعی در شبه قاره هند و یكی از مفسران‌ و قرآن‌ پژوهان‌ ایرانی است كه‌ بیشتر عمر خود را در دو كشور هند و پاكستان‌ گذرانید. وی‌ در میان‌ مسلمانان‌ و به‌ویژه‌ شیعیان‌ این‌ منطقه‌ از شهرت‌ بسیار برخوردار بوده‌ است. وی كه‌ بیشتر آثار قرآنی خود را به‌ دو زبان‌ انگلیسی و اردو نگاشته‌ است، بیشترین‌ شهرت‌ خود را مدیون‌ مقدمه‌ و پاورقیزهای تفسیریای است‌ كه‌ بر ترجمهِ‌ انگلیسی قرآن، اثر میراحمدعلی نوشته‌ است.‌ وی در سال‌ 1317 هجری قمری (1900 میلادی) در شهر یزد متولد شد.  
 
پدرش‌ حجه الاسلام‌ آقا میرزا محمدحسن، معروف‌ به‌ حاج‌ میرزا آقا (متوفای 1328 هجری قمری) از شاگردان‌ مرحوم‌ آیت‌الله‌ سید كاظم‌ طباطبایی یزدی، و جدش‌ حجه الاسلام‌ آقامیرزا محمد جعفر از علمای منطقهِ‌ یزد و شاگرد شیخ‌ مرتضی انصاری بودند. وی پس‌ از انجام‌ تحصیلات‌ ابتدایی و فراگیری دانش‌های مذهبی و اندكی ریاضیات‌ و هندسه، در شانزده‌ سالگی عازم‌ نجف‌ اشرف‌ شد و مدتی از درس‌ فقه‌ و اصولِ آیت‌ الله‌ سید كاظم‌ طباطبایی یزدی بهره‌ برد؛ اما بیشترین‌ سال‌های تحصیل‌ خود در نجف‌ را نزد آیت‌الله‌ میرزا حسین‌ نائینی گذراند و به‌ همین‌ جهت‌ به‌جز دروسِ رسمی فقه‌ و اصول، در حوزه‌های تفسیر قرآن، كلام‌ و فلسفهِ‌ اسلامی نیز تبحّر و تعمّق‌ یافت.  
 
وی پس‌ از هفت‌ سال‌ تحصیلات‌ عالی علوم‌ دینی، در بیست‌ و سه‌ سالگی علی رغمِ مخالفتِ استادش، مرحوم‌ آیت‌ الله‌ میرزا حسین‌ نائینی، از نجف‌ اشرف‌ به‌ شهر مَدررَس‌ در شبه‌ قارهِ‌ هند مهاجرت كرد. مرحوم نائینی از مهاجرت‌ وی ناخرسند بود و بنا به‌ برخی گزارش‌ها كوشیده‌ بود با صدور حكم‌ شرعی، وی را از این‌ كار منع‌ كند. در كمتر از دو سالی كه‌ پویا در هند به‌ تبلیغ‌ و تدریس‌ علوم‌ دینی مشغول‌ بود، زبان‌ انگلیسی را فراگرفت‌ و چهار سال‌ بعدی زندگی خود را با همین‌ اشتغالات‌ در شهرِ رامپور گذراند. از آن‌ پس، تا سالها ساكنِ شهرِ میسور و در دانشگاه‌ این‌ شهر، مُدَرٍّسِ زبان‌های عربی و فارسی بود.  
 
با جداییِ پاكستان‌ از شبه‌ قارهِ‌ هند در سپتامبر 1947، پویا به‌ شهر كراچی رفت‌ و تا پایان‌ عمر در حال‌ تبلیغ‌ و تالیف‌ و تدریس‌ دینی در آنجا باقی ماند. وی در هفدهم‌ ژوئیهِ‌ 1973 / شانزده‌ جمادی الثانی 1393 در كراچی درگذشت‌ و در گورستانِ ‹‹باغ‌ خراسان›› همان‌ شهر به‌ خاک سپرده‌ شد. پویا افزون‌ بر فعالیت‌های تجاری و تبلیغی همچون‌ تاسیس‌ چاپخانه، بنای مدرسهِ‌ جعفریهِ‌ كراچی، بنیادگذاری حسینیهِ‌ ایرانیان‌ در آن‌ شهر و كمکهای مالی به‌ مدارس، مساجد و حسینیه‌های كراچی، سال‌های متمادی در این‌ شهر مجالس‌ بحث‌ و گفتگو دربارهِ‌ مسائل‌ قدیم‌ و جدید دینی - به‌ویژه‌ قرآنی - داشت‌ و با عنوان‌ عالمی شیعی، نامبَردار و مورد توجّه‌ و علاقهِ‌ نسل‌ جوان‌ و دانش‌پژوهان‌ شهر بود. اسامی برخی از تالیفات‌ وی عبارت‌اند از:  
 
* خطبهِ‌استقبالیه‌ (به‌ اردو)؛  
* اصول‌ اسلام‌؛  
* مباحث‌ مابعدالطبیعیِ قرآن‌ كریم)؛  
* صحّت‌ متن‌ و گردآوری قرآن‌ كریم؛
* وحی؛
* وجود خدا؛  
* غیبت‌ الهی؛
* شهادت‌ به‌ تولد امام‌ دوازدهم‌ در میان‌ شیعیان، اهل‌ سنت‌ و مرتدان كه‌ پنج‌ كتاب‌ اخیر را دو تن‌ از شاگردان‌ وی پس‌ از وفاتش‌ در مجموعه‌ای با عنوانِ ماهیت‌ قرآن‌ كریم: فروغ‌ جاویدان گردآوری و منتشر كرده‌اند.  
 
مشهورترین‌ اثرِ میرزا مهدی پویا پاورقی های تفسیری و مقدمهِ‌ مفصلی است‌ كه‌ بر ترجمهِ‌ انگلیسیِ قرآن، اثرِ میراحمدعلی نگاشته‌ است. این‌ ترجمه‌ كه‌ با گرایشِ مذهب‌ اهل‌بیت‌ علیهم‌السلام‌ است، نخستین‌ بار در 1964 در [[کراچی|كراچی]] [[پاکستان|پاكستان‌]] همراه‌ با تقریظات‌ و استفتائاتی از مراجع‌ تقلید شیعهِ‌ نجف‌ و مشهد منتشر شد و پس‌ از انقلاب‌ نیز از سوی انتشارات‌ اسوه‌ در ایران‌ به‌ صورت‌ افست‌ به چاپ‌ رسیده‌ است<ref>توسلی، محمد مهدی (1403). یادداشت های روزانه.</ref>.
 
نیز نگاه کنید به
 
== کتابشناسی ==

نسخهٔ ‏۱ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۸

میرزا مهدی پویا معروف به آقا پویا (1900-1973م/ 1317- 1393ق) عالم و مبلغ شیعی در شبه قاره هند و یكی از مفسران‌ و قرآن‌ پژوهان‌ ایرانی است كه‌ بیشتر عمر خود را در دو كشور هند و پاكستان‌ گذرانید. وی‌ در میان‌ مسلمانان‌ و به‌ویژه‌ شیعیان‌ این‌ منطقه‌ از شهرت‌ بسیار برخوردار بوده‌ است. وی كه‌ بیشتر آثار قرآنی خود را به‌ دو زبان‌ انگلیسی و اردو نگاشته‌ است، بیشترین‌ شهرت‌ خود را مدیون‌ مقدمه‌ و پاورقیزهای تفسیریای است‌ كه‌ بر ترجمهِ‌ انگلیسی قرآن، اثر میراحمدعلی نوشته‌ است.‌ وی در سال‌ 1317 هجری قمری (1900 میلادی) در شهر یزد متولد شد.

پدرش‌ حجه الاسلام‌ آقا میرزا محمدحسن، معروف‌ به‌ حاج‌ میرزا آقا (متوفای 1328 هجری قمری) از شاگردان‌ مرحوم‌ آیت‌الله‌ سید كاظم‌ طباطبایی یزدی، و جدش‌ حجه الاسلام‌ آقامیرزا محمد جعفر از علمای منطقهِ‌ یزد و شاگرد شیخ‌ مرتضی انصاری بودند. وی پس‌ از انجام‌ تحصیلات‌ ابتدایی و فراگیری دانش‌های مذهبی و اندكی ریاضیات‌ و هندسه، در شانزده‌ سالگی عازم‌ نجف‌ اشرف‌ شد و مدتی از درس‌ فقه‌ و اصولِ آیت‌ الله‌ سید كاظم‌ طباطبایی یزدی بهره‌ برد؛ اما بیشترین‌ سال‌های تحصیل‌ خود در نجف‌ را نزد آیت‌الله‌ میرزا حسین‌ نائینی گذراند و به‌ همین‌ جهت‌ به‌جز دروسِ رسمی فقه‌ و اصول، در حوزه‌های تفسیر قرآن، كلام‌ و فلسفهِ‌ اسلامی نیز تبحّر و تعمّق‌ یافت.

وی پس‌ از هفت‌ سال‌ تحصیلات‌ عالی علوم‌ دینی، در بیست‌ و سه‌ سالگی علی رغمِ مخالفتِ استادش، مرحوم‌ آیت‌ الله‌ میرزا حسین‌ نائینی، از نجف‌ اشرف‌ به‌ شهر مَدررَس‌ در شبه‌ قارهِ‌ هند مهاجرت كرد. مرحوم نائینی از مهاجرت‌ وی ناخرسند بود و بنا به‌ برخی گزارش‌ها كوشیده‌ بود با صدور حكم‌ شرعی، وی را از این‌ كار منع‌ كند. در كمتر از دو سالی كه‌ پویا در هند به‌ تبلیغ‌ و تدریس‌ علوم‌ دینی مشغول‌ بود، زبان‌ انگلیسی را فراگرفت‌ و چهار سال‌ بعدی زندگی خود را با همین‌ اشتغالات‌ در شهرِ رامپور گذراند. از آن‌ پس، تا سالها ساكنِ شهرِ میسور و در دانشگاه‌ این‌ شهر، مُدَرٍّسِ زبان‌های عربی و فارسی بود.

با جداییِ پاكستان‌ از شبه‌ قارهِ‌ هند در سپتامبر 1947، پویا به‌ شهر كراچی رفت‌ و تا پایان‌ عمر در حال‌ تبلیغ‌ و تالیف‌ و تدریس‌ دینی در آنجا باقی ماند. وی در هفدهم‌ ژوئیهِ‌ 1973 / شانزده‌ جمادی الثانی 1393 در كراچی درگذشت‌ و در گورستانِ ‹‹باغ‌ خراسان›› همان‌ شهر به‌ خاک سپرده‌ شد. پویا افزون‌ بر فعالیت‌های تجاری و تبلیغی همچون‌ تاسیس‌ چاپخانه، بنای مدرسهِ‌ جعفریهِ‌ كراچی، بنیادگذاری حسینیهِ‌ ایرانیان‌ در آن‌ شهر و كمکهای مالی به‌ مدارس، مساجد و حسینیه‌های كراچی، سال‌های متمادی در این‌ شهر مجالس‌ بحث‌ و گفتگو دربارهِ‌ مسائل‌ قدیم‌ و جدید دینی - به‌ویژه‌ قرآنی - داشت‌ و با عنوان‌ عالمی شیعی، نامبَردار و مورد توجّه‌ و علاقهِ‌ نسل‌ جوان‌ و دانش‌پژوهان‌ شهر بود. اسامی برخی از تالیفات‌ وی عبارت‌اند از:

  • خطبهِ‌استقبالیه‌ (به‌ اردو)؛
  • اصول‌ اسلام‌؛
  • مباحث‌ مابعدالطبیعیِ قرآن‌ كریم)؛
  • صحّت‌ متن‌ و گردآوری قرآن‌ كریم؛
  • وحی؛
  • وجود خدا؛
  • غیبت‌ الهی؛
  • شهادت‌ به‌ تولد امام‌ دوازدهم‌ در میان‌ شیعیان، اهل‌ سنت‌ و مرتدان كه‌ پنج‌ كتاب‌ اخیر را دو تن‌ از شاگردان‌ وی پس‌ از وفاتش‌ در مجموعه‌ای با عنوانِ ماهیت‌ قرآن‌ كریم: فروغ‌ جاویدان گردآوری و منتشر كرده‌اند.

مشهورترین‌ اثرِ میرزا مهدی پویا پاورقی های تفسیری و مقدمهِ‌ مفصلی است‌ كه‌ بر ترجمهِ‌ انگلیسیِ قرآن، اثرِ میراحمدعلی نگاشته‌ است. این‌ ترجمه‌ كه‌ با گرایشِ مذهب‌ اهل‌بیت‌ علیهم‌السلام‌ است، نخستین‌ بار در 1964 در كراچی پاكستان‌ همراه‌ با تقریظات‌ و استفتائاتی از مراجع‌ تقلید شیعهِ‌ نجف‌ و مشهد منتشر شد و پس‌ از انقلاب‌ نیز از سوی انتشارات‌ اسوه‌ در ایران‌ به‌ صورت‌ افست‌ به چاپ‌ رسیده‌ است[۱].

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. توسلی، محمد مهدی (1403). یادداشت های روزانه.