جریان اسلامی پیرو طریقت های صوفیانه در چین

تا پیش از قرن هفدهم میلادی، جریانات صوفیانه در چین از جایگاه مهمی برخوردار نبودند. ولی با سفر تعدادی از علما به شبه جزیره‌ی عربستان برای انجام فریضه‌ی حج و یا ادامه تحصیل علوم اسلامی، با جریانات مختلف صوفیانه‌ی موجود در خاورمیانه آشنا شده و پس از بازگشت به چین، همراه خود اندیشه‌های صوفیانه را نیز به عنوان رهاورد این سفر وارد چین کرده و به تبلیغ آن در میان مسلمانان پرداختند و برای خود تشکیلاتی راه انداختند. مهم­ترین ویژگی این طریقت­ها تمرکز پیروان حول محور شیخ و مرشدشان و احترام فوق­العاده به شیخ بزرگی که رهبر اصلی و بنیانگذار این طریقت­ها به شمار می‌آمدند، بود. در حالی­که رهبران و مسلمانان پیرو جریان قدیمی، بیشتر به روستا و اهالی جامعه‌ی محل سکونتشان تعلق خاطر داشتند.

مهم­ترین طریقت‌های صوفی در چین عبارتند از قادریه، خوفیه، جهریه و کبرویه. البته هرکدام از این طریقت­‌ها به شاخه­‌های کوچک­تر متعددی تقسیم می­شوند که بر اثر اختلافاتی جزیی، از طریقت اصلی منشعب و گروه مستقلی تشکیل داده‌اند. فرقه­‌ی قادریه نخستین طریقت صوفیه بود که توسط شخصی به نام چی جینگ­ای(Qi Jing Yi)، با نام اسلامی هلال الدین(1719-1656 میلادی) در چین معرفی شد. طریقت نقشبندیه که در آسیای مرکزی گسترش یافته بود، بعدها توسط مبلغین این طریقت در منطقه‌ی سین کیانگ نفوذ پیدا کرد و در نهایت توسط پیروان خواجه آفاق بین سال­های 4-1693 در مناطق گنسو معرفی و گسترش یافت.

طریقت­‌های خوفیه و جهریه از شاخه­‌های فرعی طریقت نقشبندیه هستند که در مناطق شمال غرب چین پیروان زیادی دارند. طریقت جهریه همیشه افکار و اندیشه­های انقلابی و رادیکال را در میان پیروان خود تبلیغ می­کرد و شورش‌های متعددی را د ر این مناطق سازماندهی کرد، در حالی­ که طریقت خوفیه بیشتر به دنبال یافتن راه­حل­های مسالمت آمیز برای مشکلات جامعه‌ی مسلمانان بود. طریقت خوفیه توسط مالای چی(Ma Lai Qi)(1766) بنیانگذاری شد و طریقت جهریه از سوی مامینگ شی(Ma Ming Xi)(1781-1719 میلادی) پایه گذاری شد.

این فرقه­‌های صوفیانه نه تنها از نظر برخی عقاید و شیوه‌ی ذکر گفتن با هم اختلاف داشته و گاهی این اختلافات حتی به درگیری­‌های خونین میان پیروان آن­ها منجر می‌شد، بلکه هر فرقه دارای مسجد خاص خود بوده و به پیروان سایر فرقه­‌ها اجازه­ی ورود به این مساجد را نمی‌دادند. یعنی با ورود هر غریبه به مسجد ابتدا از او سئوال می‌شد که پیرو مکتب قدیم است یا جدید، اگر از فرقه­ی مخالف بود به مسجد راه نمی‌دادند.

نیز نگاه کنید به

جریان اسلام سنتی در چین؛ جریان های عمده اسلامی چین در دوران سلسله چینگ

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی