عكاسی در فرانسه

داگر. برگرفته از سایت آبادیس، قابل بازیابی از https://abadis.ir/

تاريخچه

عكاسی نيز همانند تمامی اختراعات، ماحصل كار و كوشش جمعی است كه در بسياری از كشورها و در طی قرون متمادی صورت گرفته است. با وجود اين، اولين تصوير از دنيای بيرون بر روی صفحه‌ای با حساسيت كم  برای اولين بار در فرانسه به صورت دائمی نقش بسته است. ژوزف نيسه فور نيپسJoseph Nicéphore Niépce)(۱۷۶۵-۱۸۳۳) ) مخترع عکاسيپی، نخستين عکاس و پدر عکاسی نوين است. نخستين عکس ثبت شده، توسط او عکسبرداری شده و سهم بسزايی در پيشرفت تاريخ عکاسی داشته‌ است. در ايامی كه هدف نهايی نيپس تهيه صفحات چاپی از روی عكس‌های گرفته شده توسط دوربين بود، شخص ديگری به نام لوئی ژاک مانده داگِر(Louis-Jacques-Mandé Daguerre) تمام فعاليت و توجه خود را صرف تهيه تصاوير دوربين كرد و بر اثر ملاقات با نيپس كار او به موفقيت گراييد. وی هنرمند و فيزيک‌دان فرانسوی بود که برای اختراع فرآيند داگرئوتيپ در عکسبرداری شناخته شده‌است.

در 7 ژانويهء سال 1839،فرانسوا دومينک آراگو فرانسوی(Dominique Arago)،در پشت تريبون آکادمی علوم پاريس ايستاد و اولين خبر از اختراع عکاسی را به استحضار همگان‌ رسانيد. بر طبق گزارش آراگو، موفق شده بود که در دوربين اوبسكارا برای گرفتن‌ تصوير از موجودات زنده بر روی ورقه‌ای فلزی،بدون آنکه‌ خود چيزی بر روی آن ترسيم کند،استفاده نمايد.

در 1839 شخصی به نام " هيپوليت بايار "(Hippolyte Bayard) طريقه نگاتيو – پوزيتيو كاغذی را اختراع كرد. در 1846" گوستاو لوگری "(Gustave Le Gray) با استفاده از كاغذ خشک مومی توانسته بود نگاتيوهای شفاف بسيار عالی تهيه كند. در سال 1851 " بلانكارت اورارد "(Louis Blanquart-Evrard) موسسه‌ای برای چاپ عكس بنياد نهاد. او تعداد بی‌شماری عكس چاپ كرد و آنها را يه شكل آلبوم منتشر ساخت. بدين ترتيب می‌توان گفت كه اورارد اولين كسی است كه از روش مكانيزه كردن سيستماتيک روند عكاسی استفاده كرده است.

در سال 1847 " كلود نيپس" پسرعموی نيسفور نيپس روش آلبومين را اختراع كرد. در اين روش، سطح حساس، شيشه و روكش آن نيترات نقره بود، از اسيد گاليک به عنوان داروی ظهور و تيوسولفات سديم به عنوان داروی ثبوت استفاده می‌شد. هنگام محاصره پاريس در 1870 از روش كلوديون برای ساختن ميكروفيلم‌هايی برای ارسال اخبار محرمانه در طول خطوط دشمن به وسيله كبوترهای نامه‌بر استفاده می‌شد. در اين ايام، تعداد بی‌شماری از تجربه‌گران فرانسوی، روش‌های مكانيكی مختلفی را برای تكثير عكس‌ها ابداع كردند. در 1878 شخصی به نام " پی ير پتی "(Pierre Lanith Petit) سيستمی برای توليد نقطه‌های سياه در روش ترام را اختراع كرد. در 1858 " نادار " (Gaspard-Félix Tournachon, dit Nadar)موفق شد به كمک نور چراغ باتری داربونزن، نوردهی فوری و آنی را تجربه كند.

اختراع بزرگ ديگری كه پس از ابداع نيپس صورت گرفت، و فرانسوی‌ها همچنان به حق آن را در اختيار خود دارند، اختراع روش عكاسی رنگی بوده است. گابريل ليپمن(Gabriel Lippmann) در طی سخنرانی خود در جلسه 1891 آكادمی علوم، اصول مقدماتی تركيب رنگ‌ها را بيان كرده بود. اما عكاسی رنگی در واقع قبلا در 1869 توسط دو نفر به نام‌های "شارل كروس"(Charles Cros) و "لوئی دوكو دوهارون" (Louis Ducos Du Hauron )كه به طور مستقل و مجزا از يكديگر فعاليت داشتند، اختراع شده بود. در فوريه همان سال اين دو تجربه‌گر اصول مقدماتی عكاسی رنگی بر مبنای سه رنگ را اعلام كرده بودند. آنها اولين عكس‌های رنگی را تهيه كردند. در 1907 برادران لومير (آگوست و لوئی) صفحات حساس اوتوكروم را كه از روش رنگ‌آميزی به كمک تجمع رنگدانه‌ها سود می‌جست، ابداع كردند. اين روش سبب شد كه عكاسی رنگی حالت تجارتی پيدا كند.

فرانسه سهم بسزايی در مطالعه عكاسی دارد كه سرانجام منجر به پيدايش سينما شد. اتين ژول ماری(Étienne-Jules Marey) در 1882 تفنگ عكاسی را اختراع كرد. در 1883 ماری در پاريس مركزی برای مطالعه جنبه‌های مختلف حركت تاسيس كرد و اين همان محلی است كه امروزه هم با نام انستيتو ماری همچنان پابرجا است.

عكاسی در سال‌های آغازين رشد خويش عمدتا برای گرفتن تک چهره مورد مصرف داشت. اكثر عكس‌های داگر و تايپ پرتره هستند. بعضی از تصاوير باشكوه و چشمگير از شهر پاريس به وسيله اين روش بين سال‌های 1840 و 1850 و اكثرا توسط بايار گرفته شده‌اند. عكاسی اولين حضور رسمی و همگانی خود را در بخشی از نمايشگاه  جهانی سال 1855 پاريس در معرض ديد مردم نهاد. در تمامی اين دوران، عكاسان بيشتر توجه خود را بر تصوير كردن موضوعات به نحو واقع‌گرايانه متمركز كرده بودند و نتايج حاصل از اين كار از نظر زيبايی و جذابيت چيزی كم نداشت.تک چهره‌های باياربسيار متعارف است و از نظر سبک و روش عمومي مشابه كارهای نقاشان معاصر است.برجسته‌ترين پيشگامان اين سبک "نادار" است. نادار به همراه برادرش استوديويی در 1852 تاسيس كرد. وی فردی كنجكاو، مخترع و فعال و دوستدار ژول ورن بود كه در كنار فعاليت‌های عكاسی، به دنبال بالن‌سواری و كسب تجربيات ماجراجويانه بود. پرتره‌های او که ترسيم‌کننده اشخاص نامدار است دارای سبکی مشخص و نيرومند بوده و باعث دامن زدن به مباحثاتی در جواب اين سوال بوده که آيا عکاسی را می‌توان يک هنر به حساب آورد يا نه؟

در دوران امپراتوری دوم، عکاس ديگری به نام "آندره ديدری"(André Adolphe Eugène Disdéri) با تهيه و چاپ عکس‌های مضاعف و قطع کوچک که عنوان کارت ويزيت را يافت، برای خود موفقيت زيادی کسب کرد. اين عکس‌ها آن چنان محبوبيت يافت که ناپلئون سوم ضمن عبور از پاريس، هنگامی که برای جنگ 1859 عازم ايتاليا بود، بدون درنگ در مقابل استاد عکاس توقف کرد تا از او هم در اين لحظه بزرگ و تاريخی عکسی گرفته شود. در پايان جنگ کريمه در 1855 زماني تاريخ عکاسی ورق خورد که عکس فوری از رژه پيروزی ارتش در خيابان‌های پاريس گرفته شد. ژويو و روبر دماشی(Robert Demachy) نيز در باب تاثيرات لنز و ايجاد حالت وضوح ملايم در برخی لنزها مطالعات مهمی انجام دادند.در اوايل قرن بيستم افزايش بيش اندازه انجمن‌های عکاسی باعث تشويق و گسترش اين تکنيک شد.يکی از عکاسانی که از نظر طبقه‌بندی در بين همگنانش به عنوان پيشگام سبک و مکتب جديد شهرت دارد اوژن آتژه است. اگر چه کار آتژه هيچگونه موفقيت تجاری به همراه نداشت، ولی عکس‌هايی که گرفت همگی بدون داشتن تمهيد و جلوه ثبت شده بودند. به استثنای ارزش استنادی که اين عکس‌ها دارا هستند امروزه هنوز هم عکس‌های آتژه بسيار خوب به نظر می‌رسند و زيبايی مستتر در بطن سادگی، به خوبی در آنها ديده می‌شود. پس از پايان يافتن جنگ جهانی اول، عکاسان بسيار برجسته فرانسه " مادام لور آلبين گبلو "و "امانوئل سوژه"(EMMANUEL  SOUGEZ) بودند. "سوژه" اولين کسی بود که مفهوم عکاسی ناب را به فرانسويان آموخت. کارهای او که بهترين‌شان احتمالا شامل تصاويری است که از اشيا و طبيعت بيجان گرفته شده‌اند، به طور ضمنی نشانگر آن هستند که وقتی اين گونه تصاوير را کاملا به دور از اثرات تمهيد گونه و باروتوش نشان دهيم، چقدر واقعيت می‌تواند زيبا جلوه کند.امروزه در بين کارهای نسل قديمی‌تر از سويی به رئاليزم مطلق و از سوی ديگر به مکتب سور رئاليست‌ها می‌رسيم. همچنين مکتبی در ارتباط با عکاسی مطبوعاتی وجود دارد که دست‌اندرکاران آن تمايل بيشتری برای تصويرگرايی دارند تا مستندسازی. گفتنی است تعدادی از عکاسان کشورهای ديگر مقيم فرانسه نيز تاثيرات قابل ملاحظه‌ای بر عکاسی اين کشور گذاشته‌اند.

صنعت عكاسی  در فرانسه از رشد و گسترش قابل توجهی برخوردار بوده است.در حال حاضر تقريبا حدود يكصد توليدكننده، عمدتا در حوالی پاريس و ليون هستند كه اكثر آنها به كار تهيه مواد حساس از قبيل كاغذ و فيلم و غيره مشغول‌اند. تهيه و توليد دوربين‌های عكاسی يكی از بخش‌های صنعت عكاسی فرانسه را تشكيل می‌دهد و برخی از شركت‌ها در توليد لنز  و يا دوربين‌های عكاسی و پروژوكتور از اعتبار بين‌المللی برخوردارند.

انجمن‌های عکاسی

پاريس در قلب خود قديمی‌ترين مجمع عکاسی جهان "انجمن عکاسی فرانسه" را جای داده است که در سال 1851 با نام "انجمن هليوگرافيک" تاسيس شد و بعدا تغيير نام داد. اين انجمن برجسته‌ترين شخصيت‌های عکاسی فرانسه را که هر کدام در زمينه‌های مختلف عکاسی از قبيل علمی، تکنيکی، صنعتی و هنری متخصص بودند، به دور هم گرد آورده است. همچنين دارای کلکسيونی بسيار عالی از وسايل و عکس‌هايی است که قدمت‌شان به روزگاران شروع عکاسی باز می‌گردد.

صنعت عکاسی فرانسه در بطن شرکتی به نام "سنديکای عمومی صنعت عکاسی " تولد يافت و اکثر اشخاصی که به نوعی با عکاسی سرو کار داشتند، حرفه‌ای‌ها و تاجران اين صنف به "کنفدراسيون عکاسی فرانسه " وابسته بودند. همچنين سنديکای ديگری با نام "انجمن سينمايی"که بعضی از عکاسان حرفه‌ای وابسته به فدراسيون عکاسی فرانسه عضو آن می‌باشند، مشغول به کار است.انجمن‌های غيرحرفه‌ای نيز در داخل "فدراسيون ملی انجمن‌های عکاسی فرانسه" که عضوی از " فدراسيون بين‌المللی هنر عکاسی" است، جای گرفته‌اند. بسياری از اين انجمن‌ها نمايشگاه‌های بين‌المللی بزرگی برگزار می‌کنند.

نمايشگاه‌های عکاسی

هر دو سال يک بار نمايشگاهی از وسايل و لوازم عکاسی و همچنين محصولات توليدی در پاريس برگزار می‌شود. سازمان‌های اصلی فرانسوی دست‌اندرکار تهيه و توليد اين گونه لوازم در کنار نمايندگی‌های ساير شرکت‌های جهانی در فرانسه، در اين نمايشگاه شرکت می‌جويند. از سال 1955 اين نمايشگاه که مسائل مربوط به عکاسی و سينما و ساخت لنز را تحت پوشش خود دارد، به طور متناوب در پاريس و در کشورهای خارج برگزار می‌شود.

نمايشگاه يا سالن ملی فرانسه نيز هر ساله در محل گالری "ماتسار" در کتابخانه ملی برگزار می‌شود. اين نمايشگاه مختص عکاسان تبعه فرانسه و يا عکاسان مقيم آن کشور بوده و فرصت‌هايی برای ارزيابی استاندارد عکاسی فرانسه ايجاد می‌کند. عکس‌های ارائه شده در اين نمايشگاه پس از نمايش در پاريس در بسياری از شهرهای بزرگ اين کشور به نمايش در می‌آيد.

"کوپ دوفرانس" مسابقه‌ای داخلی و در حيطه انجمن‌هاست که بين بهترين عکس‌های به نمايش در آمده در پاريس و شهرهای مختلف اين کشور صورت می‌گيرد. مرکز بين‌المللی عکاسی برگزاری نمايشگاه‌های بين‌المللی را دقيقا هر سه سال يک بار ترتيب می‌دهد و اين نمايشگاه نيز پس از برگزاری در پاريس در ديگر شهرهای فرانسه به نمايش در می‌آيد.

مراکز مطالعه و تحقيق

دو سازمان "انستيتوی اپتيک " و " كالج ملی تكنيكی عكاسی و فيلم‌برداری" در كار پژوهش وآموزش عكاسی هستند. موزه مدرسه هنرها و كارهای دستی دارای مجموعه‌ای از دوربين‌های عكاسی و عكس‌های بی‌شماری از نوع داكر و تايپ است. همچنين عكس‌هايی در اين مجموعه وجود دارد كه به آغاز پيدايش عكاسی مربوط می‌شود.موزه محل شالون- سور –سائون(Le musée Nicéphore-Niépce à Chalon-sur-Saône) دارای وسايلی است كه متعلق به نيپس است. اتاق مربوط به تصاوير چاپی ( عكس ) در كتابخانه ملی فرانسه نيز عظيم‌ترين مجموعه عكس دنيا را در خود جای داده كه شامل تعداد بی‌شماری عكس‌های اوليه و مجموعه عكس‌های " نادار " است. گفتنی است يک نسخه از تمامی عكس‌هايی كه چاپ می‌شوند قانونا بايد به كتابخانه ملی تحويل داده شود و بسياری از عكس‌های نمايشگاه‌ها هم به طريق اولی آرشيو می‌شوند. اين مجموعه روز به روز در حال گسترش است. در اين بخش از كتابخانه می‌توان وسيع‌ترين دوره عكس‌های تاريخ عكاسی را از نزديک مطالعه كرد.عكس‌ها برای استفاده علاقمندان در اختيار آنان قرار می‌گيرد و حتی تهيه كپی يا نسخه‌ای از روی آنها نيز امكان‌پذير است.

انجمن عكاسی فرانسه همچنين دارای مجموعه‌ای از عكس‌های تاريخی است كه می‌توان با درخواست قبلی آنها را مشاهده كرد.اين انجمن در گالری خود نمايشگاه‌های عادی نيز برگزار می‌كند. تعدادی از كتابخانه‌ها دارای بخش‌های عكاسی هستند كه برای استفاده عموم آزاد است.

سازمان‌های فرانسوی بی‌شماری در كنار موسسات خصوصی از عكاسی به نحو قابل ملاحظه‌ای استفاده می‌كنند و در نتيجه باعث پيشرفت آن می‌شوند. از اين ميان می‌توان از مركز ملی پژوهش‌های علمی انستيتوی پاستور، موزه تاريخ طبيعی، كميسيون انرژی اتمی، مدرسه پلی‌تكنيک، رصدخانه‌های مختلف و دانشگاه سوربون نام برد.

وزارت آموزش و پرورش بخشی برای مطالعات سمعی و بصری تاسيس كرده است كه به عنوان بخشی از انستيتوی آموزش ملی فرانسه مشغول به كار هستند. اين بخش دارای لابراتوار و استوديوهای مخصوص به خود هستند و علاوه بر تهيه عكس، هر نوع پژوهش را برای اهداف آموزشی بر عهده دارد.

در سال 1955 ضمن برگزاری نمايشگاه دو سالانه تصميم گرفته شد كه مركزی بين‌المللی برای عكاسی و فيلم‌برداری تاسيس شود كه اداره مركزی آن در پاريس باشد. اين مركز از وجود اداره مركزی يونسكو در پاريس سود جسته و همكاری صميمانه‌ای نيز با سازمان ملل دارد. اين مركز علاوه بر برگزاری نمايشگاه‌های بين‌المللی، هر دو سال يک بار كنفرانس‌های بين‌المللی به طور متناوب در فرانسه و ديگر كشورها برگزار می‌كند. اين مركز با گردآوری هنرمندان و متخصصان بين‌المللی دست به مطالعاتی در موضوعات روانشناسی تصوير و جامعه‌شناسی از روی آثار عكاسان زده است.

فستیوال عكاسی

مهم‌ترین فستیوال بین‌المللی فتو ژورنالیسم، " ویزا برای تصویر"، همه ساله در شهر "پرپینیان"(Perpignan )در جنوب فرانسه تشکیل می‌شود. از این رو جماعتی بزرگ از عکاس- خبرنگاران جهان را به سوی این شهر می‌کشاند تا با آنچه در دنیا می‌گذرد و تصاویرش را ندیده‌اند، آشنا شوند.

شهر پرپینیان در جنوب فرانسه. برگرفته از سایت ویکی پدیا، قابل بازیابی از https://fa.wikipedia.org/

همه ساله فستیوال "فتوژورنالیسم" شهر " پرپینیان" سه "ویزای طلائی" و هفت جایزه به بهترین‌ها اعطا می‌کند. سه رده "ویزای طلائی" عبارتند از: "ویزای طلائی خبری"، "ویزای طلائی مجلات" و " ویزای طلائی برای یک گزارشگر جوان".

"پاریس عکس" رویداد مهمی برای عکاسی در فرانسه است، كه باشرکت حدود صد گالری و ناشر بین‌المللی عکس برگزار می‌شود و هدفش دادن تصویری گسترده از عکس و عکاسی از قرن نوزدهم به این سو به علاقمندان است. البته درکنار نمایش عکس، دیدارها، کنفرانس‌ها و مسابقاتی نیز انجام خواهد گرفت. کمیته انتخاب این نهاد از 8 گالری مهم عکس تشکیل شده که هم پرتجربه هستند وهم جای خاصی دربازار عکس جهان دارند. پاریس- عکس یکی ازبخش‌های رویداد "ماه عکس در پاریس" است که هر دو سال یک بار و در سال‌های زوج، درماه نوامبر در این شهر تشکیل می‌شود.

نیز نگاه کنید به

هنر فرانسه؛ عكاسی در فرانسه؛ نمایشگاه های عکاسی فرانسه؛ مراکز مطالعه و تحقیق عکاسی در فرانسه؛ فستیوال عکاسی در فرانسه