پیدایش نخستین اسطوره های چینی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۱۷

در به قدرت رسیدن نخستین دولت افسانه‌ای شانگ و آغاز تمدن چینی، دو عامل نقش حیاتی داشتند، یکی مهارت تکنیکی (تخصصی) در کاربرد برنز که مفهوم آن برتری در جنگ بود و دیگری اختراع یک نظام نوشتاری کاربردی (حدود 1200 ق‌م) که در برگیرنده‌ی نگاره یا علائم نوشتاری بود که باعث پیشرفت روش‌های سازماندهی اجتماعی در کنترل اداری و دیوان سالارانه، اقتصاد، نظارت سالانه‌ بر امور کشاورزی، امور خارجی، روابط و امور دینی گردید.

اگر چه سیستم نوشتاری را دولت شانگ (Shang) به‌وجود آورد، اما کارکرد اصلی آن که پیشگویی بود، توسط روحانیت و بعدها شخص شاه صورت می‌گرفت. هزاران نسخه‌ی حکاکی شده روی استخوان یا لاک‌ لاکپشت‌ها که در شهر آنیانگ (Anyang) یافت شده، به نظر می‌رسد به منظور ثبت نژاد، اسطوره‌ها یا تاریخ مذهبی آنان بوده است. در متن کتاب کلاسیک «تغییر»، به روش‌های پیشگویی به کار گرفته شده در این دوره زیاد اشاره شده است. دولت جو که پس از شانگ روی کار آمد، در سیستم سیاسی و اجتماعی مردم شروع به سختگیری اخلاقی کرد که بازتاب آن در نخستین اثر ادبی چینی (اثر کلاسیک شعر متعلق به حدود 600 ق.‌م) یافت می‌شود.

پادشاهان سلسله‌ی بعدی که جو (Zhu) نام داشت، از خدای بزرگ شانگدی، دست کشیده و به جای آن خدای آسمان «تیَن (Tian)» را ‌پرستیدند. به همین جهت پادشاه جو، با نام پسر خدای آسمان نامیده می‌شد. عدم یکپارچگی امپراتوری جو در قرن چهارم پیش از میلاد، سبب فروپاشی فرهنگی و انتشار سیستم‌های ارزشی کهن‌تر شد. از این رو نیاز قابل توجهی به نویسندگان برای ثبت و ضبط اسطوره‌ها پدید آمد. گمان می‌رود که این نویسندگان به سوی یک سنت جمعی مشترک از روایات شفاهی کشیده شده باشند که قدمت آن به پیش از نخستین اسطوره‌ی گزارش شده در نخستین متن چینی «کلاسیک شعر (Shijing)» می‌رسد. از اسطوره‌های دوران شانگ یا جو، مقادیر بسیار اندک قابل تشخیصی باقی مانده است. بیشترین اساطیر گزارش شده‌ی مکتوب منسوب به این دوران، قابل تاریخ گذاری نیستند و پیش زمینه‌ی آن به تاریخ متون نوشتاری باز می‌گردد که متکی بر یک سنت شفاهی باستانی بوده است. اسطوره‌های چین باستان که نشأت گرفته از سنت شفاهی هستند، در دوره‌ی فلاسفه از قرن ششم تا سوم پیش از میلاد به صورت نوشتار در متون ادبی پدید آمدند. زوال دولت جو، مقارن بود با ظهور متفکران و نویسندگان بزرگی همچون کنفوسیوس و منسیوس از مکتب کنفوسیوسی و جوانگ جو (Zhuang Zhu) از مکتب دائو.

نویسندگان باستانی چین، در تفسیر (توضیح) بحث‌ها و سندیت بخشیدن به گفته‌های خود، متونی ناقص از داستان‌های اسطوره‌ای را در کارهای فلسفی و تاریخی خویش معرفی کرده‌اند. بنابراین، اسطوره‌های چینی به‌ عنوان یک گونه‌ی نامنظم و پراکنده از بیان باستانی فاقد سند است که در متون فلسفی، ادبی و نوشته‌های تاریخی حفظ شده است. آنها خلاصه، ناپیوسته و اسرار آمیز هستند. این قطعات اسطوره‌ای ضمیمه شده به متون کلاسیک، در روایت خود متفاوت هستند. اغلب نویسندگان، هر اسطوره را با نقطه نظر خود منطبق کرده‌اند. در نتیجه، اسطوره‌های با نسخه‌های متعدد باقی ‌مانده است که از نظر مضمون هماهنگ ولی از نظر جزییات با هم تفاوت بارزی دارند. درحالیکه شکل اسطوره‌های شفاهی باستانی یونان و روم به یک فرم هنری از ادبیات روایی، و کمبود منابع شفاهی موثق استوار است، روش چینی، برای حفظ قطعات اسطوره‌ای، در گنجینه‌ای از داستان‌های پراکنده ی گوناگون نادر، با اصالت ابتدایی باقی مانده‌اند. درون مایه‌های اسطوره‌های چینی تشابهات واضحی با دیگر اسطوره ‌شناسی‌های جهان‌ دارند. اکثر درون مایه‌های اسطورهای، در چندین نسخه نقل شده است. اسطوره‌ی خلقت چینی، شباهت‌هایی را با کیهان‌شناسی مصری نشان می‌دهد.هد.^[۱]

نیز نگاه کنید به

چین؛ فرهنگ عمومی در چین؛ اسطوره‌ها و افسانه‌های چینی؛ اسطوره در چین؛ اسطوره های آفرینش در چین

کتابشناسی

↑ سابقی، علی محمد (1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد سوم، ص.961-963.

[1] سابقی، علی محمد (1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد سوم، ص.961-963.

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-== پیدایش نخستین اسطورههای چینی ==
+در به قدرت رسیدن نخستین [[سلسله شانگ|دولت افسانه‌ای شانگ]] و آغاز [[تاریخ و تمدن چین|تمدن چینی]]، دو عامل نقش حیاتی داشتند، یکی مهارت تکنیکی (تخصصی) در کاربرد برنز که مفهوم آن برتری در جنگ بود و دیگری اختراع یک نظام نوشتاری کاربردی (حدود 1200 ق‌م) که در برگیرنده‌ی نگاره یا علائم نوشتاری بود که باعث پیشرفت روش‌های سازماندهی اجتماعی در کنترل اداری و دیوان سالارانه، اقتصاد، نظارت سالانه‌ بر امور کشاورزی، امور خارجی، [[روابط تاریخی ایران و چین|روابط]] و [[ادیان در چین|امور دینی]] گردید.
-در به قدرت رسیدن نخستین دولت افسانهای شانگ و آغاز تمدن چینی، دو عامل نقش حیاتی داشتند، یکی مهارت تکنیکی(تخصصی) در کاربرد برنز که مفهوم آن برتری در جنگ بود و دیگری اختراع یک نظام نوشتاری کاربردی(حدود1200ق‌م) که در برگیرنده‌ی نگاره یا علائم نوشتاری بود که باعث پیشرفت روشهای سازماندهی اجتماعی در کنترل اداری و دیوان سالارانه، اقتصاد، نظارت سالانه‌ بر امور کشاورزی، امور خارجی، روابط و امور دینی گردید. اگر چه سیستم نوشتاری را دولت شانگ[1] بهوجود آورد، اما کارکرد اصلی آن که پیشگویی بود، توسط روحانیت و بعدها شخص شاه صورت میگرفت. هزاران نسخه‌ی حکاکی شده روی استخوان یا لاک‌ لاکپشتها که در شهر آنیانگ[2] یافت شده، به نظر میرسد به منظور ثبت نژاد، اسطوره‌ها یا تاریخ مذهبی آنان بوده است. در متن کتاب کلاسیک«تغییر»، به روشهای پیشگویی به کار گرفته شده در این دوره زیاد اشاره شده است. دولت جو که پس از شانگ روی کار آمد، در سیستم سیاسی و اجتماعی مردم شروع به سختگیری اخلاقی کرد که بازتاب آن در نخستین اثر ادبی چینی(اثر کلاسیک شعر متعلق به حدود600 ق.‌م) یافت می‌شود. پادشاهان سلسلهی بعدی که جو[3] نام داشت، از خدای بزرگ شانگدی، دست کشیده و به جای آن خدای آسمان«تیَن[4]» را ‌پرستیدند. به همین جهت پادشاه جو، با نام پسر خدای آسمان نامیده می‌شد. عدم یکپارچگی امپراتوری جو در قرن چهارم پیش از میلاد، سبب فروپاشی فرهنگی و انتشار سیستمهای ارزشی کهن‌تر شد. از این رو نیاز قابل توجهی به نویسندگان برای ثبت و ضبط اسطوره‌ها پدید آمد. گمان می‌رود که این نویسندگان به سوی یک سنت جمعی مشترک از روایات شفاهی کشیده شده باشند که قدمت آن به پیش از نخستین اسطورهی گزارش شده در نخستین متن چینی«کلاسیک شعر[5]» می‌رسد. از اسطورههای دوران شانگ یا جو، مقادیر بسیار اندک قابل تشخیصی باقی مانده است. بیشترین اساطیر گزارش شدهی مکتوب منسوب به این دوران، قابل تاریخ گذاری نیستند و پیش زمینهی آن به تاریخ متون نوشتاری باز می‌گردد که متکی بر یک سنت شفاهی باستانی بوده است. اسطوره‌های چین باستان که نشأت گرفته از سنت شفاهی هستند، در دورهی فلاسفه از قرن ششم تا سوم پیش از میلاد به صورت نوشتار در متون ادبی پدید آمدند. زوال دولت جو، مقارن بود با ظهور متفکران و نویسندگان بزرگی همچون کنفوسیوس و منسیوس از مکتب کنفوسیوسی و جوانگ جو[6] از مکتب دائو.
-نویسندگان باستانی چین، در تفسیر(توضیح) بحثها و سندیت بخشیدن به گفته‌های خود، متونی ناقص از داستانهای اسطوره‌ای را در کارهای فلسفی و تاریخی خویش معرفی کردهاند. بنابراین، اسطورههای چینی بهعنوان یک گونهی نامنظم و پراکنده از بیان باستانی فاقد سند است که در متون فلسفی، ادبی و نوشته‌های تاریخی حفظ شده است. آنها خلاصه، ناپیوسته و اسرار آمیز هستند. این قطعات اسطوره‌ای ضمیمه شده به متون کلاسیک، در روایت خود متفاوت هستند. اغلب نویسندگان، هر اسطوره را با نقطه نظر خود منطبق کردهاند. در نتیجه، اسطورههای با نسخه‌های متعدد باقی ‌مانده است که از نظر مضمون هماهنگ ولی از نظر جزییات با هم تفاوت بارزی دارند. در حالیکه شکل اسطوره‌های شفاهی باستانی یونان و روم به یک فرم هنری از ادبیات روایی، و کمبود منابع شفاهی موثق استوار است، روش چینی، برای حفظ قطعات اسطوره‌ای، در گنجینه‌ای از داستانهای پراکندهی گوناگون نادر، با اصالت ابتدایی باقی ماندهاند. درون مایههای اسطورههای چینی تشابهات واضحی با دیگر اسطوره ‌شناسی‌های جهان‌ دارند. اکثر درون مایههای اسطورهای، در چندین نسخه نقل شده است. اسطورهی خلقت چینی، شباهتهایی را با کیهان شناسی مصری نشان میدهد.
+اگر چه سیستم نوشتاری را [[سلسله شانگ|دولت شانگ]] (Shang) به‌وجود آورد، اما کارکرد اصلی آن که پیشگویی بود، توسط روحانیت و بعدها شخص شاه صورت می‌گرفت. هزاران نسخه‌ی حکاکی شده روی استخوان یا لاک‌ لاکپشت‌ها که در شهر آنیانگ (Anyang) یافت شده، به نظر می‌رسد به منظور ثبت نژاد، [[اسطوره در چین|اسطوره‌ها]] یا تاریخ مذهبی آنان بوده است. در متن کتاب کلاسیک «تغییر»، به روش‌های پیشگویی به کار گرفته شده در این دوره زیاد اشاره شده است. [[سلسله جو|دولت جو]] که پس از [[سلسله شانگ|شانگ]] روی کار آمد، در سیستم سیاسی و [[نظام اجتماعی معاصر چین|اجتماعی]] مردم شروع به سختگیری اخلاقی کرد که بازتاب آن در نخستین اثر ادبی چینی (اثر کلاسیک شعر متعلق به حدود 600 ق.‌م) یافت می‌شود.
-----[1] - Shang.
-[2] - Anyang.
+پادشاهان سلسله‌ی بعدی که [[سلسله جو|جو]] (Zhu) نام داشت، از خدای بزرگ شانگدی، دست کشیده و به جای آن خدای آسمان «تیَن (Tian)» را ‌پرستیدند. به همین جهت پادشاه جو، با نام پسر خدای آسمان نامیده می‌شد. عدم یکپارچگی [[سلسله جو|امپراتوری جو]] در قرن چهارم پیش از میلاد، سبب فروپاشی فرهنگی و انتشار سیستم‌های ارزشی کهن‌تر شد. از این رو نیاز قابل توجهی به نویسندگان برای ثبت و ضبط [[اسطوره در چین|اسطوره‌ها]] پدید آمد. گمان می‌رود که این نویسندگان به سوی یک سنت جمعی مشترک از روایات شفاهی کشیده شده باشند که قدمت آن به پیش از [[اسطوره‌های آفرینش در چین|نخستین اسطوره‌ی]] گزارش شده در نخستین متن چینی «[[شعر در ادبیات چینی|کلاسیک شعر]] (Shijing)» می‌رسد. از [[اسطوره ها و افسانه های چینی|اسطوره‌های]] [[سلسله شانگ|دوران شانگ]] یا [[سلسله جو|جو]]، مقادیر بسیار اندک قابل تشخیصی باقی مانده است. بیشترین اساطیر گزارش شده‌ی مکتوب منسوب به این دوران، قابل تاریخ گذاری نیستند و پیش زمینه‌ی آن به [[تاریخ و تمدن چین|تاریخ متون نوشتاری]] باز می‌گردد که متکی بر یک سنت شفاهی باستانی بوده است. [[اسطوره ها و افسانه های چینی|اسطوره‌های چین باستان]] که نشأت گرفته از سنت شفاهی هستند، در دوره‌ی فلاسفه از قرن ششم تا سوم پیش از میلاد به صورت نوشتار در متون ادبی پدید آمدند. زوال [[سلسله جو|دولت جو]]، مقارن بود با ظهور متفکران و نویسندگان بزرگی همچون [[کنفوسیوس و اندیشه های او|کنفوسیوس]] و منسیوس از [[کنفوسیوس و اندیشه های او|مکتب کنفوسیوسی]] و جوانگ جو (Zhuang Zhu) از مکتب دائو.
-[3] - Zhu.
+نویسندگان باستانی چین، در تفسیر (توضیح) بحث‌ها و سندیت بخشیدن به گفته‌های خود، متونی ناقص از [[اسطوره ها و افسانه های چینی|داستان‌های اسطوره‌ای]] را در کارهای فلسفی و تاریخی خویش معرفی کرده‌اند. بنابراین، [[اسطوره ها و افسانه های چینی|اسطوره‌های چینی]] به‌ عنوان یک گونه‌ی نامنظم و پراکنده از بیان باستانی فاقد سند است که در متون فلسفی، ادبی و نوشته‌های تاریخی حفظ شده است. آنها خلاصه، ناپیوسته و اسرار آمیز هستند. این قطعات اسطوره‌ای ضمیمه شده به متون کلاسیک، در روایت خود متفاوت هستند. اغلب نویسندگان، هر اسطوره را با نقطه نظر خود منطبق کرده‌اند. در نتیجه، [[اسطوره ها و افسانه های چینی|اسطوره‌های]] با نسخه‌های متعدد باقی ‌مانده است که از نظر مضمون هماهنگ ولی از نظر جزییات با هم تفاوت بارزی دارند. درحالیکه شکل اسطوره‌های شفاهی باستانی یونان و روم به یک فرم هنری از ادبیات روایی، و کمبود منابع شفاهی موثق استوار است، روش چینی، برای حفظ [[اسطوره در چین|قطعات اسطوره‌ای]]، در گنجینه‌ای از داستان‌های پراکنده ی گوناگون نادر، با اصالت ابتدایی باقی مانده‌اند. درون مایه‌های اسطوره‌های چینی تشابهات واضحی با دیگر اسطوره ‌شناسی‌های جهان‌ دارند. اکثر درون مایه‌های ا[[اسطوره ها و افسانه های چینی|سطورهای]]، در چندین نسخه نقل شده است. [[اسطوره‌های آفرینش در چین|اسطوره‌ی خلقت چینی]]، شباهت‌هایی را با کیهان‌شناسی مصری نشان می‌دهد.هد.<ref>سابقی، علی محمد (1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: [https://alhoda.ir موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، جلد سوم، ص.961-963.</ref>
+==نیز نگاه کنید به==
-[4] - Tian.
+[[چین]]؛ [[فرهنگ عمومی در چین]]؛ [[اسطوره ها و افسانه های چینی|اسطوره‌ها و افسانه‌های چینی]]؛ [[اسطوره در چین]]؛ [[اسطوره های آفرینش در چین]]
+==کتابشناسی==
-[5] - Shijing.
+<references />
+[[رده:اسطوره های تاریخی]]
-[6] - Zhuang Zhu.