اسطوره در چین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
اساطیر [[چین]]، شامل مجموعه‌ای از پدیده‌های برخاسته از تاریخ فرهنگی و مذهبی [[چین]]، و افسانه‌های فولکلوریک رایج در این سرزمین است که عمدتا به صورت شفاهی و گاهی از طریق منابع مکتوب به عصر کنونی منتقل شده‌اند. این پدیده‌ها عبارتند از: اسطوره‌های آفرینش در فرهنگ [[چین]] و همین طور اسطوره‌ها و افسانه‌هایی در مورد نحوه‌ی تأسیس و شکل‌گیری مقولاتی همچون [[فرهنگ چینی]] و سلسله‌های پادشاهی در چین. در اسطوره‌شناسی چینی هم همانند بسیاری از اسطوره‌های دیگر، اعتقاد بر این است که دست کم بخشی از آنچه که در این زمینه ثبت و ضبط شده‌است، مشتمل بر تاریخ واقعی مردمان این سرزمین است.<ref>بیرل، آن (1389). عباس مخبر. چ دوم. انتشارات نشر مرکز</ref> | |||
در اسطوره‌شناسی چینی، برخی از اسطوره‌ها در قالب‌های تئاتری یا ادبی زنده مانده‌اند و مثلا به صورت نمایشنامه یا رمان حفظ شده‌اند. در مورد برخی از این اسطوره‌ها، پاره‌ای داستان‌های اساطیری نیز موجود است که به عنوان شناساننده‌ی ویژگی‌های هر اسطوره از آنها استفاده شده است. | در اسطوره‌شناسی چینی، برخی از اسطوره‌ها در قالب‌های تئاتری یا ادبی زنده مانده‌اند و مثلا به صورت نمایشنامه یا رمان حفظ شده‌اند. در مورد برخی از این اسطوره‌ها، پاره‌ای داستان‌های اساطیری نیز موجود است که به عنوان شناساننده‌ی ویژگی‌های هر اسطوره از آنها استفاده شده است. | ||
مورخان حدس زده‌اند که پرداختن به اساطیر چینی از قرن دوازدهم پیش از میلاد آغاز شده‌است. البته برای مدت زمانی بالغ بر یک هزار سال، [[اسطوره ها و افسانه های چینی|اسطوره‌ها و افسانه‌های چینی]] در قالب فرهنگ شفاهی مردم [[چین]]، و به طرز سینه به سینه انتقال یافته‌اند و بعدها نسبت به ثبت و ضبط این اساطیر به گونه‌ی مکتوب اقدام شده است. که از جمله نخستین نمونه‌هایی که در آن اسطوره‌ها ثبت شده است، می‌توان به کتاب | مورخان حدس زده‌اند که پرداختن به اساطیر چینی از قرن دوازدهم پیش از میلاد آغاز شده‌است. البته برای مدت زمانی بالغ بر یک هزار سال، [[اسطوره ها و افسانه های چینی|اسطوره‌ها و افسانه‌های چینی]] در قالب فرهنگ شفاهی مردم [[چین]]، و به طرز سینه به سینه انتقال یافته‌اند و بعدها نسبت به ثبت و ضبط این اساطیر به گونه‌ی مکتوب اقدام شده است. که از جمله نخستین نمونه‌هایی که در آن اسطوره‌ها ثبت شده است، می‌توان به کتاب شان‌های جینگ اشاره نمود. | ||
ادبیات اسطورهای در [[فرهنگ چینی|فرهنگ سنتی]] و اسطوره شناسی چینی، یافته‌ی ارزشمند و گنجینه‌ی بی‌نظیری از مضامین، درون مایه‌ها و کهن الگوهای اسطورهای را فراهم می‌آورد که عمدتا از هزاره‌های پیش از میلاد تا کنون، از طریق تاریخ نوشته‌های باستانی، داستان‌های عامیانه و به صورت دهان به دهان، گفته‌های رایج، ضرب المثل‌ها، ترانه‌های مردمی و حماسه‌ها، به دست ما رسیده است. اگرچه به عقیده‌ی غالب پژوهشگران این اسطوره‌ها، به گونه‌ای که امروزه در دسترس ماست، به اندازه‌ی اسطوره‌های سایر ملل و فرهنگ‌های قدیمی، کهن و قابل اطمینان نیست. علت اصلی قابل اطمینان نبودن اساطیر [[چین]]، این است که در سال ۲۱۳ پیش از میلاد مسیح، نخستین امپراتور چین، تمامی کتاب‌های کهن چینی را، به جز کتاب‌هایی که درباره‌ی پزشکی، کشاورزی، کاشت درختان و گیاهان، و پیش‌گویی بود را سوزاند و از میان برد<ref>مونرو، جان کیدل (1353). مترجم: کامیار و مهیار نیکپور. افسانه‌های چینی. انتشارات امیر کبیر</ref> | ادبیات اسطورهای در [[فرهنگ چینی|فرهنگ سنتی]] و اسطوره شناسی چینی، یافته‌ی ارزشمند و گنجینه‌ی بی‌نظیری از مضامین، درون مایه‌ها و کهن الگوهای اسطورهای را فراهم می‌آورد که عمدتا از هزاره‌های پیش از میلاد تا کنون، از طریق تاریخ نوشته‌های باستانی، داستان‌های عامیانه و به صورت دهان به دهان، گفته‌های رایج، ضرب المثل‌ها، ترانه‌های مردمی و حماسه‌ها، به دست ما رسیده است. اگرچه به عقیده‌ی غالب پژوهشگران این اسطوره‌ها، به گونه‌ای که امروزه در دسترس ماست، به اندازه‌ی اسطوره‌های سایر ملل و فرهنگ‌های قدیمی، کهن و قابل اطمینان نیست. علت اصلی قابل اطمینان نبودن اساطیر [[چین]]، این است که در سال ۲۱۳ پیش از میلاد مسیح، نخستین امپراتور چین، تمامی کتاب‌های کهن چینی را، به جز کتاب‌هایی که درباره‌ی پزشکی، کشاورزی، کاشت درختان و گیاهان، و پیش‌گویی بود را سوزاند و از میان برد.<ref>مونرو، جان کیدل (1353). مترجم: کامیار و مهیار نیکپور. افسانه‌های چینی. انتشارات امیر کبیر</ref> | ||
=== | === مناطق جغرافیایی اسطوره‌های چینی === | ||
رد پای موضوعات اسطورهای [[چین]] را می‌توان به شاخصه‌های محیطی و فرهنگی مناطق مختلف این سرزمین ارجاع داد که نخستین صورت تمدن چینی در دوره‌ی باستان در این مناطق شکل گرفت. خاستگاه‌های این تمدن به صورت تنگاتنگ با شرایط محیطی متنوع و مطلوبش پیوند خورده است. در [[پیش از تاریخ چین|دوران ماقبل تاریخ]]، سه منطقه از نظام‌های زیست‌محیطی در سرزمین وسیع چینی رشد یافته و شکل گرفته است. | رد پای موضوعات اسطورهای [[چین]] را می‌توان به شاخصه‌های محیطی و فرهنگی مناطق مختلف این سرزمین ارجاع داد که نخستین صورت تمدن چینی در دوره‌ی باستان در این مناطق شکل گرفت. خاستگاه‌های این تمدن به صورت تنگاتنگ با شرایط محیطی متنوع و مطلوبش پیوند خورده است. در [[پیش از تاریخ چین|دوران ماقبل تاریخ]]، سه منطقه از نظام‌های زیست‌محیطی در سرزمین وسیع چینی رشد یافته و شکل گرفته است. | ||
1- نوار معتدل | 1- نوار معتدل ش[[مالی]] [[چین]] با جلگه‌های حاصلخیزی که توسط رودخانه‌ی زرد آبیاری می‌شود و در آن پرورش گیاهان دانه‌دار ارزن و شاه‌دانه، توت و درختان میوه‌دار و چمن‌زارهایی که موجب رشد و تکامل گیاهان وحشی و بومی، جانوران و ساکنان آن شده است که در عین حال، دستخوش زمستان‌های سخت، خشکسالی‌های شدید و سیل‌های مصیبت بار بوده است. | ||
2- کمربند جنوبی [[چین]]، ناحیه‌ای با آب و هوای مرطوب، معتدل و پایدار که توسط | 2- کمربند جنوبی [[چین]]، ناحیه‌ای با آب و هوای مرطوب، معتدل و پایدار که توسط رودخانه‌ی یانگ تسه سیراب شده و فرهنگ پرورش سبزیجات، برنج، چای، حبوبات، نیلوفر، بامبو، ماهی و لاکپشت در طول سال از ویژگی‌های این ناحیه به شمار می‌رود. | ||
3- ناحیه‌ی سوم جنوبی‌ترین کمربند [[چین]] است، این ناحیه سرزمین‌های ساحلی مستعدی برای ماهیگیری داشته و دارای اکوسیستم استوایی است. با این‌که شرایط و محیط زیست در شمال و جنوب با هم متفاوت هستند، اما سهم به سزایی در خاستگاه دوگانه‌ی فرهنگ بشری در [[چین]] داشته و با تنوع بخشیدن به سیستم‌های فرهنگی متنوع، راهنمای پیدایش ارتباطات متعدد در سطوح محیط زیستی مشابه شده‌اند. | 3- ناحیه‌ی سوم جنوبی‌ترین کمربند [[چین]] است، این ناحیه سرزمین‌های ساحلی مستعدی برای ماهیگیری داشته و دارای اکوسیستم استوایی است. با این‌که شرایط و محیط زیست در شمال و جنوب با هم متفاوت هستند، اما سهم به سزایی در خاستگاه دوگانه‌ی فرهنگ بشری در [[چین]] داشته و با تنوع بخشیدن به سیستم‌های فرهنگی متنوع، راهنمای پیدایش ارتباطات متعدد در سطوح محیط زیستی مشابه شده‌اند. | ||
از سه نظام جغرافیایی-زیستی موجود در پهنه‌ی سرزمین وسیع [[چین]]، ثابت شده است که کمربند شمالی قابل قبول‌ترین ناحیه برای تشکیل و توسعه‌ی نخستین ایالت و سرآغاز تمدن چینی بوده است. دیری نپایید که فرهنگ این ناحیه به صورت جوامع نژادی پراکنده در امتداد دره‌های رودهای اصلی زرد، و یانگ تسه نیز گسترش یافت.<ref>سابقی، علی محمد (1392). | از سه نظام جغرافیایی-زیستی موجود در پهنه‌ی سرزمین وسیع [[چین]]، ثابت شده است که کمربند شمالی قابل قبول‌ترین ناحیه برای تشکیل و توسعه‌ی نخستین ایالت و سرآغاز تمدن چینی بوده است. دیری نپایید که فرهنگ این ناحیه به صورت جوامع نژادی پراکنده در امتداد دره‌های رودهای اصلی زرد، و یانگ تسه نیز گسترش یافت.<ref>سابقی، علی محمد (1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: [https://alhoda.ir موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، جلد سوم، ص 956-960.</ref> | ||
نیز نگاه کنید به [[اسطوره ها و افسانه های چینی | == نیز نگاه کنید به == | ||
[[چین]]؛ [[اسطوره ها و افسانه های چینی]]؛ [[فرهنگ عمومی در چین]]؛ [[اسطوره های آفرینش در چین]]؛ [[جایگاه خدایان در هنرهای عامیانه و مردمی در چین]] | |||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
<references /> | |||
[[رده:اسطوره های تاریخی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۲۴
اساطیر چین، شامل مجموعه‌ای از پدیده‌های برخاسته از تاریخ فرهنگی و مذهبی چین، و افسانه‌های فولکلوریک رایج در این سرزمین است که عمدتا به صورت شفاهی و گاهی از طریق منابع مکتوب به عصر کنونی منتقل شده‌اند. این پدیده‌ها عبارتند از: اسطوره‌های آفرینش در فرهنگ چین و همین طور اسطوره‌ها و افسانه‌هایی در مورد نحوه‌ی تأسیس و شکل‌گیری مقولاتی همچون فرهنگ چینی و سلسله‌های پادشاهی در چین. در اسطوره‌شناسی چینی هم همانند بسیاری از اسطوره‌های دیگر، اعتقاد بر این است که دست کم بخشی از آنچه که در این زمینه ثبت و ضبط شده‌است، مشتمل بر تاریخ واقعی مردمان این سرزمین است.[۱]
در اسطوره‌شناسی چینی، برخی از اسطوره‌ها در قالب‌های تئاتری یا ادبی زنده مانده‌اند و مثلا به صورت نمایشنامه یا رمان حفظ شده‌اند. در مورد برخی از این اسطوره‌ها، پاره‌ای داستان‌های اساطیری نیز موجود است که به عنوان شناساننده‌ی ویژگی‌های هر اسطوره از آنها استفاده شده است.
مورخان حدس زده‌اند که پرداختن به اساطیر چینی از قرن دوازدهم پیش از میلاد آغاز شده‌است. البته برای مدت زمانی بالغ بر یک هزار سال، اسطوره‌ها و افسانه‌های چینی در قالب فرهنگ شفاهی مردم چین، و به طرز سینه به سینه انتقال یافته‌اند و بعدها نسبت به ثبت و ضبط این اساطیر به گونه‌ی مکتوب اقدام شده است. که از جمله نخستین نمونه‌هایی که در آن اسطوره‌ها ثبت شده است، می‌توان به کتاب شان‌های جینگ اشاره نمود.
ادبیات اسطورهای در فرهنگ سنتی و اسطوره شناسی چینی، یافته‌ی ارزشمند و گنجینه‌ی بی‌نظیری از مضامین، درون مایه‌ها و کهن الگوهای اسطورهای را فراهم می‌آورد که عمدتا از هزاره‌های پیش از میلاد تا کنون، از طریق تاریخ نوشته‌های باستانی، داستان‌های عامیانه و به صورت دهان به دهان، گفته‌های رایج، ضرب المثل‌ها، ترانه‌های مردمی و حماسه‌ها، به دست ما رسیده است. اگرچه به عقیده‌ی غالب پژوهشگران این اسطوره‌ها، به گونه‌ای که امروزه در دسترس ماست، به اندازه‌ی اسطوره‌های سایر ملل و فرهنگ‌های قدیمی، کهن و قابل اطمینان نیست. علت اصلی قابل اطمینان نبودن اساطیر چین، این است که در سال ۲۱۳ پیش از میلاد مسیح، نخستین امپراتور چین، تمامی کتاب‌های کهن چینی را، به جز کتاب‌هایی که درباره‌ی پزشکی، کشاورزی، کاشت درختان و گیاهان، و پیش‌گویی بود را سوزاند و از میان برد.[۲]
مناطق جغرافیایی اسطوره‌های چینی
رد پای موضوعات اسطورهای چین را می‌توان به شاخصه‌های محیطی و فرهنگی مناطق مختلف این سرزمین ارجاع داد که نخستین صورت تمدن چینی در دوره‌ی باستان در این مناطق شکل گرفت. خاستگاه‌های این تمدن به صورت تنگاتنگ با شرایط محیطی متنوع و مطلوبش پیوند خورده است. در دوران ماقبل تاریخ، سه منطقه از نظام‌های زیست‌محیطی در سرزمین وسیع چینی رشد یافته و شکل گرفته است.
1- نوار معتدل شمالی چین با جلگه‌های حاصلخیزی که توسط رودخانه‌ی زرد آبیاری می‌شود و در آن پرورش گیاهان دانه‌دار ارزن و شاه‌دانه، توت و درختان میوه‌دار و چمن‌زارهایی که موجب رشد و تکامل گیاهان وحشی و بومی، جانوران و ساکنان آن شده است که در عین حال، دستخوش زمستان‌های سخت، خشکسالی‌های شدید و سیل‌های مصیبت بار بوده است.
2- کمربند جنوبی چین، ناحیه‌ای با آب و هوای مرطوب، معتدل و پایدار که توسط رودخانه‌ی یانگ تسه سیراب شده و فرهنگ پرورش سبزیجات، برنج، چای، حبوبات، نیلوفر، بامبو، ماهی و لاکپشت در طول سال از ویژگی‌های این ناحیه به شمار می‌رود.
3- ناحیه‌ی سوم جنوبی‌ترین کمربند چین است، این ناحیه سرزمین‌های ساحلی مستعدی برای ماهیگیری داشته و دارای اکوسیستم استوایی است. با این‌که شرایط و محیط زیست در شمال و جنوب با هم متفاوت هستند، اما سهم به سزایی در خاستگاه دوگانه‌ی فرهنگ بشری در چین داشته و با تنوع بخشیدن به سیستم‌های فرهنگی متنوع، راهنمای پیدایش ارتباطات متعدد در سطوح محیط زیستی مشابه شده‌اند.
از سه نظام جغرافیایی-زیستی موجود در پهنه‌ی سرزمین وسیع چین، ثابت شده است که کمربند شمالی قابل قبول‌ترین ناحیه برای تشکیل و توسعه‌ی نخستین ایالت و سرآغاز تمدن چینی بوده است. دیری نپایید که فرهنگ این ناحیه به صورت جوامع نژادی پراکنده در امتداد دره‌های رودهای اصلی زرد، و یانگ تسه نیز گسترش یافت.[۳]
نیز نگاه کنید به
چین؛ اسطوره ها و افسانه های چینی؛ فرهنگ عمومی در چین؛ اسطوره های آفرینش در چین؛ جایگاه خدایان در هنرهای عامیانه و مردمی در چین
کتابشناسی
- ↑ بیرل، آن (1389). عباس مخبر. چ دوم. انتشارات نشر مرکز
- ↑ مونرو، جان کیدل (1353). مترجم: کامیار و مهیار نیکپور. افسانه‌های چینی. انتشارات امیر کبیر
- ↑ سابقی، علی محمد (1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد سوم، ص 956-960.