منابع آبی سوریه: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
 
[[سوریه]] مانند اغلب کشورهای عربی، سرزمین پرآبی نیست. منطقه ساحلی و مناطق کوهستانی در غرب و شمال، بهره بیشتری از آب دارند و آن دسته از این آب‌های روان سطحی که برای تولیدات کشاورزی استفاده می‌شود، با کشورهای همسایه مشترک است و علیرغم توافقات صورت گرفته، احداث سدهای متعدد در بالادست، بر جریان آب‌های سطحی ورودی به سوریه تأثیر منفی گذاشته­ است؛ همچنین، پس‌آب‌های ناشی از مصرف آب‌های سطحی در بالادست، با افزایش شوریِ جریان­‌های برگشتی آب از کشاورزی بالادست، منجر به بدتر شدن کیفیت جریان آب شده­ است. از سوی دیگر، تأثیر تغییر اقلیم بر جمهوری عربی [[سوریه]]، در کوتاه‌مدت، به‌صورت رویدادهای شدید آب‌وهوایی مکرر و شدید و تغییر دما و الگوهای بارش مشهود است. جدول زیر، بحران آبی [[سوریه]] را در آینده به‌وضوح نشان می‌دهد[xviii]:
==='''وضعیت منابع آبی'''===
[[سوریه]] مانند اغلب کشورهای عربی، سرزمین پرآبی نیست. منطقه ساحلی و مناطق کوهستانی در غرب و شمال، بهره بیشتری از آب دارند و آن دسته از این آب­های روان سطحی که برای تولیدات کشاورزی استفاده می­شود، با کشورهای همسایه مشترک است و علیرغم توافقات صورت گرفته، احداث سدهای متعدد در بالادست، بر جریان آب­های سطحی ورودی به سوریه تأثیر منفی گذاشته­ است؛ همچنین، پس­آب­های ناشی از مصرف آب­های سطحی در بالادست، با افزایش شوریِ جریان­های برگشتی آب از کشاورزی بالادست، منجر به بدتر شدن کیفیت جریان آب شده­ است. از سوی دیگر، تأثیر تغییر اقلیم بر جمهوری عربی سوریه، در کوتاه‌مدت، به‌صورت رویدادهای شدید آب‌وهوایی مکرر و شدید و تغییر دما و الگوهای بارش مشهود است. جدول زیر، بحران آبی سوریه را در آینده به‌وضوح نشان می­دهد[18]:
 
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|4
|4
خط ۲۶: خط ۲۳:
|212
|212
|57
|57
|رودخانه­های داخلی
|رودخانه‌های داخلی
|-
|-
|2207
|2207
خط ۳۷: خط ۳۴:
|1084
|1084
|767
|767
|<nowiki>-317</nowiki>
| -317
|رودخانه­های ساحلی
|رودخانه‌های ساحلی
|-
|-
|332
|332
خط ۵۸: خط ۵۵:
|جمع
|جمع
|-
|-
| colspan="5" |1. کل آب معمولی موجود (2016) (میلیون متر مکعب)
| colspan="5" |1. کل آب معمولی موجود (2016) (میلیون متر مکعب)
2. کل تقاضای پیش بینی شده در سال 2050 (میلیون متر مکعب)
2. کل تقاضای پیش بینی شده در سال 2050 (میلیون متر مکعب)
 
3.  پیش بینی منابع موجود  آب تا سال 2050 (میلیون متر مکعب)
 
4.  کسری پیش بینی شده در  سال 2050 (میلیون متر مکعب)
|}جدول پیش­بینی بحران آب سوریه در آینده
 
 
از نظر بارندگی سرزمینی در سوریه، به‌طورکلی، سازمان «فائو» (''FAO'')[19] در یک بررسی تحلیلی از وضعیت آب سوریه اعلام کرده­است: با توجه به این که 40 درصد از زمین‌های زیر کشت گندم و حداقل 90 درصد زمین‌های زیر کشت جو، دیم است و برای رسیدن به وضعیت مطلوب، 90 درصد زمین­های سوریه نیاز به آب آبیاری دارند، در بلندمدت، این احتمال وجود دارد که مناطق خشک­تر کشور هر سه سال یک‌بار دچار خشک‌سالی بشوند؛ به‌ویژه در استان‌های الحسکه، الرقه و دیرالزور؛ مانند خشکسالی­های شدید سال­های 1998 -1999 و 2007 – 2008؛ کما این که در این سه استان، در سال 2020 هم به جهت تعویق آغاز بارندگی­ها و آغاز زودهنگام فصل خشک، خشک­سالی متوسط اتفاق افتاد.[20]
 
مناطق کوهستانی، به جهت عوارض طبیعی، بخشی از نزولات بارانی را نیز به شکل دریاچه، ذخیره می­کنند؛ به همین نسبت، ذخایر زیرزمینی متعددی دارد؛ علاوه بر ذخایر بزرگ عمیق انباشته از ادوار گذشته زمین‌شناسی.
 
مرکز و جنوب سوریه مشهور به بادیة الشام یا صحرای شام، خشک و بسیار کم‌جمعیت است؛ زمانی که بارندگی کافی باشد، صحرای سوریه به مراتع سرسبز و مناسب برای چرا تبدیل می‌شود؛ اما شمال سوریه به برکت رود فرات، تقریباً سیراب و حاصل خیز است.
 
جدول زیر بر اساس داشته­های آماری وزارت کشاورزی سوریه در سال اخیر است که گویای تغییرات شدید میانگین بیشترین زمان بارش در فصول بارندگی؛ (''LTA'') به درصد و به تفکیک استان­ها است. ''LTA'' زیر 40 درصد، خشکسالی شدید و بین 40-59 درصد، خشکسالی متوسط محسوب می­شود. (همان)
{| class="wikitable"
|
|دمشق
|السویدا
|درعا
|حمص
|حما
|طرطوس
|لاذقیه
|ادلب
|حلب
|الرقه
|الحسکه
|دیرالزور
|-
|2010
|137
|91
|105
|105
|98
|143
|97
|114
|100
|'''''55'''''
|72
|77
|-
|2011
|63
|127
|114
|116
|136
|119
|164
|151
|147
|74
|61
|'''''59'''''
|-
|2013
|88
|79
|75
|62
|65
|'''37'''
|'''''48'''''
|'''39'''
|'''''48'''''
|102
|71
|85
|-
|2015
|'''''52'''''
|110
|99
|86
|73
|67
|'''''47'''''
|'''''49'''''
|80
|106
|157
|150
|-
|2020
|99
|78
|98
|96
|79
|115
|82
|64
|68
|'''''58'''''
|'''''59'''''
|'''''51'''''
|}جدول درصد میانگین بیشترین زمان بارش (''LTA'') در سوریه
 


در حال حاضر 24 منطقه حفاظت‌شده به وسعت 222 هزار هکتار در سوریه وجود دارد که هر نوع خشک‌سالی برای آن­ها، خطر بالقوه محسوب می­شود. نقشه زیر، اسامی، پراکندگی و وسعت مناطق حفاظت شده سوریه را نمایش می­دهد:
3. پیش بینی منابع موجود آب تا سال 2050 (میلیون متر مکعب)


4. کسری پیش بینی شده در سال 2050 (میلیون متر مکعب)
|}
<small>جدول پیش­بینی بحران آب سوریه در آینده</small>


مناطق حفاظت شده سوریه
از نظر بارندگی سرزمینی در [[سوریه]]، به‌طورکلی، سازمان «فائو» (''FAO'')در یک بررسی تحلیلی از وضعیت آب [[سوریه]] اعلام کرده‌است: با توجه به این که 40 درصد از زمین‌های زیر کشت گندم و حداقل 90 درصد زمین‌های زیر کشت جو، دیم است و برای رسیدن به وضعیت مطلوب، 90 درصد زمین‌های [[سوریه]] نیاز به آب آبیاری دارند، در بلندمدت، این احتمال وجود دارد که مناطق خشک‌تر کشور هر سه سال یک‌بار دچار خشک‌سالی بشوند؛ به‌ویژه در استان‌های الحسکه، الرقه و دیرالزور؛ مانند خشکسالیهای شدید سال‌های 1998 -1999 و 2007 – 2008؛ کما این که در این سه استان، در سال 2020 هم به جهت تعویق آغاز بارندگیها و آغاز زودهنگام فصل خشک، خشک­سالی متوسط اتفاق افتاد.


مناطق کوهستانی، به جهت عوارض طبیعی، بخشی از نزولات بارانی را نیز به شکل دریاچه، ذخیره می‌کنند؛ به همین نسبت، ذخایر زیرزمینی متعددی دارد؛ علاوه بر ذخایر بزرگ عمیق انباشته از ادوار گذشته زمین‌شناسی.


در سرتاسر منطقه فلات خشک شرق دمشق؛ یعنی مرکز سوریه، واحه‌ها، نهرها و چند رودخانه داخلی که به باتلاق‌ها و دریاچه‌های کوچک تخلیه می‌شوند، آب را برای آبیاری محلی تأمین می‌کنند. مهم‌ترین آن‌ها «البردی» دمشق است.
مرکز و جنوب [[سوریه]] مشهور به بادیة الشام یا صحرای شام، خشک و بسیار کم‌جمعیت است؛ زمانی که بارندگی کافی باشد، صحرای [[سوریه]] به مراتع سرسبز و مناسب برای چرا تبدیل می‌شود؛ اما شمال [[سوریه]] به برکت رود فرات، تقریباً سیراب و حاصل خیز است.


چشمه­های طبیعی متعددی در سوریه وجود دارد که هم برای آبیاری و هم برای شرب استفاده می­شوند. غنی­ترین منابع آب زیرزمینی در منطقه «الغاب» در استان حُمص است که در دامنه شرقی رشته‌کوه ساحلی قرار دارد و میزبان اصلی رود بزرگ «العاصی» است. این منطقه تقریباً سبز، حدود 19 چشمه اصلی و یک جریان آب زیرزمینی دارد که درمجموع، هزاران لیتر در دقیقه بازدهی دارند.
جدول زیر بر اساس داشته­های آماری وزارت کشاورزی [[سوریه]] در سال اخیر است که گویای تغییرات شدید میانگین بیشترین زمان بارش در فصول بارندگی؛ (''LTA'') به درصد و به تفکیک استان‌ها است. ''LTA'' زیر 40 درصد، خشکسالی شدید و بین 40-59 درصد، خشکسالی متوسط محسوب می‌شود.

نسخهٔ ‏۱۴ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۴۸

سوریه مانند اغلب کشورهای عربی، سرزمین پرآبی نیست. منطقه ساحلی و مناطق کوهستانی در غرب و شمال، بهره بیشتری از آب دارند و آن دسته از این آب‌های روان سطحی که برای تولیدات کشاورزی استفاده می‌شود، با کشورهای همسایه مشترک است و علیرغم توافقات صورت گرفته، احداث سدهای متعدد در بالادست، بر جریان آب‌های سطحی ورودی به سوریه تأثیر منفی گذاشته­ است؛ همچنین، پس‌آب‌های ناشی از مصرف آب‌های سطحی در بالادست، با افزایش شوریِ جریان­‌های برگشتی آب از کشاورزی بالادست، منجر به بدتر شدن کیفیت جریان آب شده­ است. از سوی دیگر، تأثیر تغییر اقلیم بر جمهوری عربی سوریه، در کوتاه‌مدت، به‌صورت رویدادهای شدید آب‌وهوایی مکرر و شدید و تغییر دما و الگوهای بارش مشهود است. جدول زیر، بحران آبی سوریه را در آینده به‌وضوح نشان می‌دهد[xviii]:

4 3 2 1
881 458 1255 797 بردى والأعوج
2246 1403 3142 1739 العاصي
179 155 212 57 رودخانه‌های داخلی
2207 1944 4463 2519 دجلة و الخابور
4160 1084 767 -317 رودخانه‌های ساحلی
332 176 506 330 اليرموك
7933 7030 8073 1043 الفرات
17938 12250 18418 6168 جمع
1. کل آب معمولی موجود (2016) (میلیون متر مکعب)

2. کل تقاضای پیش بینی شده در سال 2050 (میلیون متر مکعب)

3. پیش بینی منابع موجود آب تا سال 2050 (میلیون متر مکعب)

4. کسری پیش بینی شده در سال 2050 (میلیون متر مکعب)

جدول پیش­بینی بحران آب سوریه در آینده

از نظر بارندگی سرزمینی در سوریه، به‌طورکلی، سازمان «فائو» (FAO)در یک بررسی تحلیلی از وضعیت آب سوریه اعلام کرده‌است: با توجه به این که 40 درصد از زمین‌های زیر کشت گندم و حداقل 90 درصد زمین‌های زیر کشت جو، دیم است و برای رسیدن به وضعیت مطلوب، 90 درصد زمین‌های سوریه نیاز به آب آبیاری دارند، در بلندمدت، این احتمال وجود دارد که مناطق خشک‌تر کشور هر سه سال یک‌بار دچار خشک‌سالی بشوند؛ به‌ویژه در استان‌های الحسکه، الرقه و دیرالزور؛ مانند خشکسالیهای شدید سال‌های 1998 -1999 و 2007 – 2008؛ کما این که در این سه استان، در سال 2020 هم به جهت تعویق آغاز بارندگیها و آغاز زودهنگام فصل خشک، خشک­سالی متوسط اتفاق افتاد.

مناطق کوهستانی، به جهت عوارض طبیعی، بخشی از نزولات بارانی را نیز به شکل دریاچه، ذخیره می‌کنند؛ به همین نسبت، ذخایر زیرزمینی متعددی دارد؛ علاوه بر ذخایر بزرگ عمیق انباشته از ادوار گذشته زمین‌شناسی.

مرکز و جنوب سوریه مشهور به بادیة الشام یا صحرای شام، خشک و بسیار کم‌جمعیت است؛ زمانی که بارندگی کافی باشد، صحرای سوریه به مراتع سرسبز و مناسب برای چرا تبدیل می‌شود؛ اما شمال سوریه به برکت رود فرات، تقریباً سیراب و حاصل خیز است.

جدول زیر بر اساس داشته­های آماری وزارت کشاورزی سوریه در سال اخیر است که گویای تغییرات شدید میانگین بیشترین زمان بارش در فصول بارندگی؛ (LTA) به درصد و به تفکیک استان‌ها است. LTA زیر 40 درصد، خشکسالی شدید و بین 40-59 درصد، خشکسالی متوسط محسوب می‌شود.

برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=منابع_آبی_سوریه&oldid=47106»