رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اسپانیا

جایگاه و نقش رسانه ها و برنامه های فرهنگی رسانه ها؛ وضعیت استفاده از رسانه ها؛ نرخ مطالعه

انسان دائماَ در حال جستجوی راهی برای برقراری ارتباط بوده است و این انگیزه، خود مقدمه ای برای بوجود آمدن وسایل ارتباطی سریع تر و قوی تر بوده است. به لطف فناوری، این وسایل ارتباطی، اطلاعات بشر را برای برقراری ارتباط بیشتر کرده و نقش اساسی در پیشرفت بشریت ایفا کرده اند.

از نظر تاریخی نیز، انسان به خاطر نیازی که به برقراری ارتباط با دیگران داشته، برای بیان افکار، احساس و ایده های خود آثاری از خود خلق کرده است. می دانیم بشر نیازمند جستجو، دانستن و دریافت اطلاعاتی است که توسط دیگران ساخته و منتقل شده باشد. ساختن، جستجو و دریافت اطلاعات، اقداماتی ضروری در طبیعت بشر است.

رسانه ها برای توزیع و انتقال محتوا به مخاطبان است. برای این کار، باید قادر بود، توجه مخاطب را چنان جلب کرد که پیام را کاملاَ بگیرد.نقش رسانه های جمعی را می توان با توجه به نقشی که در جامعه و نیز رابطه ای که با آموزش، اطلاع رسانی، اخبار و سرگرمی دارند، بررسی کرد. محتوای برنامه ها و مطالب گوناگون، باید با توجه به ویژگی های مخاطبین، جامعه و فرهنگی که رسانه ها قصد انعکاس آن را دارند، تنظیم شود و می بایست پایبند به تفکرات، عقاید و علایق مردم آن جامعه باشد.

نکته حائز اهمیت در نقش رسانه های ارتباط جمعی، تعداد مخاطبینی است که بوجودی می آورند زیرا بدون مخاطب، رسانه معنای خود را از دست می دهد.

درباره تأثیر داشتن یا نداشتن رسانه بحثهای بسیار ریشه ای وجوددارد. شاید اصلی ترین مبحث در ارتباطات هم تحت عنوان تأثیررسانه (media effect) مطرح میشود. باید گفت که شرایط حاکم بر ارتباط همیشه تأثیرخود را دارد. اگر مناسب باشدپیام مؤثرتر خواهد بود و گرنه در تأثیرمناسب اختلال ایجاد خواهد کرد.

تاثیررسانه ها در تحولات اجتماعی و سیاسی جوامع قابل مشهود است. رسانه ها میتوانند در کاهش عوارض روانی توسعه نقش موثری داشته باشند ؛ بنابراین دوران گذار ، تغییر وحرکت به سمت توسعه باید دوران نقد باشد. برای نایل شدن به توسعه ، رسانه ها میتوانند با آموزش، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی و به عرصه کشاندن نخبگان و ... این هزینه ها رابه حداقل برسانند.

توسعه ی سیاسی مفهومی پر مجادله در عرصه نظری و شاید دور از دسترس عمل اجتماعی است. پشت سر گذاردن دروازه های توسعه سیاسی و بر پایی جامعه توسعه یافته ی سیاسی در هرکشوری، مستلزم عبور دشوار و گاهی پرمخاطره از یک دوران گذار سیاسی است که اگر بیش از حد طولانی شود، احتمال بازگشت به عقب افزونتر میشود. دستیابی به توسعه ی سیاسی یعنی فرایندی که درجریان آن نظامهای ساده ی اقتداگرای سیاسی جای خود را به نظامهای حقرأی همگانی، احزاب سیاسی،کنندگی و بروکراسیهای مدنی میدهند، نیازمندآگاهی و حرکت عمومی شهروندان از یکسو وپذیرش اراده ی حاکمان ازسوی دیگراست.

درعصرکنونی به دلیل پیچیدگی اجتماعی ماهیت یافتن نقش رسانه های جمعی در ایجاد روابط افقی وعمودی درجوامع،کاربرد این وسایل در زمینه های فرهنگی، اقتصادی و  سیاسی بیش از پیش چشمگیرشده است. بشر در هیچ زمانی ازتاریخ خود، به اندازه دوران حاضر سیاسی نبوده است و به احتمال زیاد میتوان گفت یکی از عوامل مهم سیاسی شدن مردم، گسترش وسایل ارتباط جمعی بوده است. رسانه های گروهی با انعکاس اخبار و اطلاعات مربوط به رویدادها و مسایل اجتماعی در واقع میان مردم ارتباط برقرارکرده است و آنهارا نسبت به مسایل یکدیگرمطلع میسازند.

این کارکرد به خصوص در تصمیم گیریهای سازگار با برنامه های زندگی برای مخاطبان رسانه ها یامردم تا آن حد سودمند است که میتوان از آن با نام شریان حیات اجتماعی یاد کرد. رسانه ها قادرند با انعکاس نظرات انتقادی و عقاید مردم ومسئولان، میان دست اندرکاران امورحکومت  و مردم ارتباط عمومی برقرار سازند. این کارکرد که مستقیماً به مشارکت سیاسی مردم در جوامع دموکراتیک مربوط میشود، اثرمستقیمی درافزایش یا کاهش مشروعیت سیاسی هیئت حاکمه، ازطریق توجه به حل مشکلات مطرح شده خواهد داشت.

به طور کلی رسانه های گروهی همچون تیغ دودم هستندکه میتواننددر راه تثبیت گام بردارند و هم قادربه ضربه زدن به آن هستند،چنانکه میتوانند همگنی وپیوستگی به وجودآورند و قادربه وسعت بخشیدن و ژرف ساختن شکافهای اجتماعی نیزهستند و میتوانندبشارت دهنده ی توسعه باشند و بذر ایدئولوژی ضدتوسعه را در فضای جامعه بپراکنند. امکان این نیز وجودداردکه حس امنیت کاذبی که رسانه هابه احتمال القاءمیکنندغالباً ذهن هارا ازمسایل عینی دورمیسازد.

دیدگاههای توسعه زمانی که با نظریه های ارتباطی آمیخته میشوند زیباییها وچالشهایی را به وجودمیآورندکه درنوع خود قابل ارزیابی وبررسی اند ، به خصوص دیدگاههای سیاسی که جذابیتهای رسانه ای رابیشترمیکند، زیراکارکردرسانه ها به سیاست نزدیک است و امروزه این نزدیکی تا حدی بیشترشده است که شاخه های متعدد این علم با کلماتی باپسوند «کراسی»میآیندوشاخه ای تلفیق یافته به نام حکومت ازطریق وسایل ارتباط جمعی به وجودآمده اند.

هیچ سیاست و حکومتی بدون نظارت،کنترل وحمایت رسانه ها نمیتواند شکل بگیرد و پایدار باشد. این امر به دلیل ارتباط تنگاتنگی است که وسایل ارتباط جمعی با افکار عمومی دارند و نهایتاً فکرخودرابرخاسته از افکارعمومی وبرای آن میدانند. درواقع حکومتهایی که برمبنای دموکراسی عمل میکنند چون محتاج آراءمردمی اند مجبورند امتزاج ونزدیکی را با وسایل ارتباط جمعی برقرارکنند. ما معتقدیم که تأثیررسانه ها درتحولات سیاسی واجتماعی کشورها همچنان ادامه خواهدداشت. در حال حاضر، ماشاهدرسانه ی ماهواره هستیم که مرزهای سیاسی را کمرنگ کرده ونهایتاً تأثیراتی رابه دنبال داشته است.

امروزه، تصور دمکراسی بدون رسانه های ارتباط جمعی کار مشکلی است . به همین دلیل می توان گفت، به طور قطع رسانه ها نقش اساسی درسیستم دموکراتیک اسپانیا ایفا می کنند.یکی از مواردی که تأثیر رسانه ها درآن بسیار مشهود است  در دوران  انتخابات می باشد در این زمان اطلاعات لازم را برای شهروند ان تهیه می کنند تا بتوانند آزادانه رای می دهند .

یکی از راه های تبلیغات در انتخابات  کاندیداها و احزاب ،تلویزیون، است.آنها از طریق شبکه های تلویزیونی پیغام خود را به شهروندان می رسانند تا بدین شکل مردم نیز بهتر رهبران آینده خود را بشناسند.در این مدت، دولت باید تمام خبرهایی که در رسانه ها پخش می شود را تایید کند و به این شکل شرایطی بی طرفانه وعادلانه را در هر دوره انتخابات اعمال کند.^[1]

رسانه  ها میتوانند با نظارت مؤثر خود بر امور و رفتارهای سیاسی در کشور نقش تعدیلی خود را با تحدید و یا حتی کاهش میزان خواست های مختلف شهروندان به نمایش بگذارند، بدین ترتیب که می توانند توقعات را با بیان واقعیت ها تعدیل کنند. بدیهی است که کاهش و یا حفظ سطح خواست ها در جامعه، شکاف را بین خواست ها و کارویژهها حاکم ساخته و یا حداقل از تعمیق آنها مانع گردد.^[2]

رسانه ها با نظارتی که بر عملکرد دولت مردان، نهادهای دولتی و بررسی و نقد آثار ناشی از آن دارند، می توانند تأثیراتی مشابه به آن چه برای خواست های شهروندی گفته شده، در حوزه ی کارویژههای دولتی داشته باشند که هر یک ممکن است در درون الگوهای موجود از ثبات و بی ثباتی، آثار مثبت و یا منفیای را به دنبال آورد.

2-12- رسانه های ارتباطی

خبرگزاری دولتی اسپانیا (افه) و رادیو و تلویزیون دولتی اسپانیا(RTVE) دورسانه عمومی عمده دولتی هستند. هر دو جزو پرمخاطب ترین و جریان سازترین رسانه های کشور محسوب میشوندکه علیرغم رقابت شدید بین گروههای رسانه ای خصوصی توانسته اند نقش خود را همچنان حفظ کنند.

رسانه های گروهی خصوصي در اسپانیا تحت کنترل چندگروه رسانه ای بزرگ ازجمله وسنتو،پريسا، اونيداد اديتوريال، زتا، گودو میباشد. این غولهای بزرگ رسانه ای در اسپانیا هرکدام دهها روزنامه، مجله و  همچنین شبکه های رادیو و تلویزیونی دارند.

گروه ووسنتو:

اين گروه درسال 2001 تاسيس شده است شبکه تلویزیونیTele5  که در بسیاری ازساعات پربیننده ترین شبکه تلویزیونی اسپانیاست و همچنين شبكه هاي تلويزيوني ِDisney channel و MTV Spain. متعلق به اين گروه است. گروه مذكور دربخش مطبوعاتی نیز روزنامه هايABC ،Que،El Correo ،El daiario Basque ، La   verdadو چندين روزنامه ديگررامنتشرميكند. براساس گزارش منتشره توسط گروه فوق، تیراژ روزنامه ها ومجلات متعلق به این گروه سالانه حدود 800 ميليون نسخه است. گردش مالی شرکت درسال 2009 برابر751 میلیون یوروگزارش شده است.

گروه پریسا (PRISA):

مهمترین گروه رسانه ای فعال در اسپانیا، پریسا است. بنیانگذار این گروه خسوس پولانکواست که درسال 2007 فوت نمود و اکنون پسرش ریاست این شبکه رسانه ای را بر عهده گرفته است. براساس آمار منتشره درآمد ناخالص این گروه درسال2009 برابر3208 میلیون یورو بوده است. بصورت کلی حدود 51 درصدازدرآمدهای این گروه از بخش تلویزیون و 18 درصد نیز از بخش مطبوعات بدست میآید. درگروه رسانه ای پریسا درپایان سال  2009برابر 14987 نفر مشغول بکاربوده اند.

درابتدابیشترین فعالیت این شبکه درعرصه مطبوعات بوده است. بطورمثال روزنامه الپائیس باتیراژ روزانه حدود 566 هزارنسخه متعلق به این گروه است. علاوه برآن چندین روزنامه اقتصادی ،ورزشی و اجتماعی وحوادث نیزمنتشرمیکندکه درعرصه فعالیت خود جزء پرتیراژترین روزنامه ها محسوب میشوند. براساس گزارش سالیانه منتشره این سازمان،گروه پریسادرحال حاضردر22کشورجهان فعالیت دارد و بیش از50 میلیون خواننده مطالب منتشره این رسانه هستند.این گروه همچنان درصدرگروههای رسانه ای دربخش آموزش، اطلاعات وسرگرمی است.

دربعدرادیووتلویزیونی پریسا، شرکت معظم رسانه ای Sogecable را در اختیار داردکه به تنهائی چندین شبکه تلویزیونی سراسری و کابلی را پوشش میدهد. هدف مهم این گروه برایسال    2007 – 2010 گسترش رادیوهای آموزش یاسپانیائی درسراسرقاره آمریکا بمنظورگسترش زباناسپانیولی بعنوان زبان دوم منطقه انگلیسی زبان وهمچنین جهانی تر نمودن روزنامه الپائیس است. شایان ذکر است که گروه PRISA  بزرگترین گروه تلویزیون دیجیتالی دراسپانیاراداراست.

بطورخلاصه میتوان رسانه های زیرنظرگروه پریسارابصورت زیر نامبرد:

مطبوعات:

El País, AS, Cinco Días, Magazines, International Pres

رادیو:

Cadena Ser, 40 Principales, Radio Internacional, Gran Vía

آموزش:

موسسات آموزشی دراسپانیا،پرتغال وآمریکای لاتین،کتابفروشی های زنجیره ای بزرگ درسطح منطقه اسپانیولی زبان ( CRISOL) 

سمعی بصری:

) Sogecable –شبکه های تلویزیونی4،Digital +، (CNN plus

- گروه تولیدی رادیووتلویزیونی Plural

1-2-12- رادیو :

بیش از نیمی از جمعییت بزرگسالان در اسپانیا رادیو گوش می دهند، که بیش از نیمی از جمعییت نیز ،به برنامه های رادیویی موضوعی به خصوص به برنامه های موسیقی علاقمندند.گفتنی است که هز 8/8 2 %  از شنوندگان (بیش از یازده میلیون نفر)، شنونده ی روزانه ی رادیو محسوب می شوند.

بیشتر طرفداران رادیو ،علاقمندان به خبرها ،نظریه ها واخبارورزشی هستند.بخش خبری و نظری رادیو بیشترینشنوندگان را در طول روز دارد به خصوص بین ساعت  7 تا10 صبح و 8  تا 12 شب کمترین مخاطب را دارد.به این ترتیب صبحها رادیو،حدود چهار میلیون شنونده دارد که در هنگام شب این تعداد نزدیک بهدو میلیون می رسد.

*طبق آمار سال 2009  %2/66 از مردم اسپانیا روزانه رادیو گوش می دهند.

در بیشتر کشورها رسانه های ارتباط جمعی به دو بخش دولتی و خصوصی تقسیم می شود. اولین رادیو های خصوصی اسپانیا Radio Sevilla و Radio Barcelona بودند.

نخستین فرستنده رادیوئی دراسپانیا درسال 1923 آغاز بكار نمود. هم اینك بیش ازدوهزارفرستنده رادیوئی دولتی،ایالتی،شهری وخصوصی دراسپانیا فعال هستند. حسب آمار ارائه شده درسال 2004،رادیوهادرمجموع بیش از5/21میلیون شنونده دارندكه رادیوهای COPE,ONDA CERO,SER به ترتیب با 18/45درصد، 27/17درصد و 09/16درصد، بیشترین تعداد شنوندگان را به خود اختصاص داده اند.

"رادیو ملی اسپانیا" یک شرکت دولتی است که بودجه اش را به طور کامل دولت تأمین می کند. از سال1973، این رادیو عضو نهاد عمومی رادیو و تلویزیون اسپانیا(RTVE)  شد و از سال 2007 طبق قانون 2006/17 شرکت RTVE در مالکیت دولت قرار گرفت.

مهمترین رادیو دولتی اسپانیا، "رادیو ملی اسپانیا"  RNE))می باشد.

در اسپانیا رادیو های دولتی با نام :

RNE1, RNE2 (Música Clásica), RNE3, RNE5 (Noticias)

در اسپانیا تعداد بیشماری رادیو خصوصی وجود دارد که برخی از آنها بدین شرح می باشد:

Máxima FM, El Resto, Cadena 100, Cadena Dial, Onda Cero, Ser, Cope 

2-2-12- تلویزیون:^[3]

در تمامی جوامع در حال توسعه،تلویزیون تنها وسیله ی ارتباط جمعی می باشد که جهانی است و جوامع مختلف، روزانه با آن در ارتباطند.درسال 2008،تحقیقات صورت گرفته حاکی از آن بود که مردم اسپانیا نزدیک به % 16 از زمان خود را روزانه صرف تماشای تلویزیون می کنندونکته قابل توجه این است که بیشترین بینندگان تلویزیون در طول روز را افرادبالای 65 سال تشکیل می دهد که به طور متوسط بیش از پنج ساعت تلویزیون تماشا می کنند،این در حالی است که درکشورهای دیگر اروپایی مدت زمانی که مردم صرف تماشای تلویزیون می کنند بسیار کمتراز اسپانیا است، در عین حال این زمان در امریکا به طور متوسط هفتاد دقیقه بیشتراز اسپانیا می شود.این تحقیفات این فرضیه را که در سال های اخیر استفاده ی گسترده از اینترنت موجب کاهش میزان تماشای تلویزیون بین مردم می شود را رد شده می داند.

تلویزیون به عنوان یک عنصر منسجم و اجتماعی عمل می کند: همچون یک وسیله ی آموزشی در اوغات فراغت ما.

در سالهای اخیر برنامه های تلویزیون بیشتر  به سمت موضوع محوری، بیش رفته اند ومخاطبین خاص خود را پیدا کردهاندتا جاییکه کانال های گوناگون تلویزیونی با موضوعات خاص ارائه شدند مانند کانال ورزشی، کودکان،  موسیقی، فیلم، سریال و...

طبق آماری که در سال 2009 انجام گرفت، امروزه مخاطبین کانالهای موضوعی حدود %20 از مخاطبین اسپانیایی را تشکیل می دهندکه این خود نشان دهنده ی افزایش میزان علاقمندی به این کانال های تلویزیونی در میان مخاطبین اسپانیایی می باشد.

*طبق آماری که در سال 2009 انجام گرفت،حدود %6/88 از مردم اسپانیا روزانه تلویزیون تماشا می کنند.

تحقیقات نشان می دهدکه تلویزیون به صورت یک وسیله ارتباط جمعی جهانی درآمده که در اسپانیا نیزاز هر ده نفر 9 نفر روزانه به تماشای تلویزیون میپردازند.شاید بتوان علت این موضوع را این دانست که این وسیله ارتباط جمعی به ظاهر  سنتی،  تنها برای اطلاع رسانی نیست وجنبه های گوناگونی دارد که موجب میشود طرفداران آن خیلی بیشتراز سایر وسایل ارتباط جمعی باشند..

شبکه های سراسری اسپانیا دربخش رادیووتلویزیون منحصر به دوشبکه دولتی و چهارشبکه خصوصی میباشد. براساس آخرین آمارمنتشره شبکه خصوصی 5  اسپانیاپربیننده ترین شبکه میباشد . پس ازآن شبکه های ANTENA 3,4,1،LA2 و La  sextaقراردارند. شبکه اخیر ازماه مارس 2006 پخش سراسری خود را آغازکرده است ودر اولین سال فعالیت توانسته حدود 1/5درصد بیینده تلویزیونی جذب نماید. شایان ذکراست که دربخش مربوط به پخش اخبارسراسری ANTENA 3 و La2 درصدرقراردارند. رادیووتلویزیون دولتی اسپانیا دوشبکه اسپانیولی زبان بین المللی را نیز تحت پوشش داردکه یک شبکه اخبار 24 ساعته راشامل میشود.

علاوه بر شبکه های فوق، هریك ازدولتهای خودمختار نیزدارای شبكه های تلویزیونی ویژه خود بوده ودربسیاری از شهرها (حتی دربخشی از یك شهر)،فرستنده های خصوصی تلویزیونی به فعالیت مشغول هستند. شبکه های تلویزیونی ایالتهای مختلف درمجموع حدود 25 درصد ازبینندگان را به خود اختصاص داده اند.. درحال حاضر دوبسته ماهوارهای خصوصی در اسپانیا وجوددارد با نام « شبکه های دیجیتال زمینی»و«دیجیتالپلوس»که هرکدام بنوبه خود جمعی از کانالهای کابلی را پوشش میدهند. اکثر این نوع تلویزیونها،کانالهای اختصاصی تلویزیونهای خصوصی سراسری محسوب میشوند.

4-2-12- اینترنت:

اینترنت نیز پدیده ی نوینی است که امروزه حجم زیادی از اطلاعات را در اختیار مردم می گذارد و این در حالیست که نسخه های الکترونیکی برنامه های مختلف دیگر رسانه های ارتباطی را می توان به سادگی در سایت های گوناگون وپر بیننده ی  اینترنتی یافت.اسپانیا نسبت به کشورهای اطراف خود،دیرتر به اینترنت دسترسی پیدا کرد. طبق آخرین آمارقطعی یوروستات همه ی کاربران اسپانیایی از دسامبر  به اینترنت 2008 دسترسی دارند. طبق آمارهای بدست آمده در سالهای اخیر گسترش اینترنت در اسپانیا رشد بسزایی داشته است.گفتنی است، هنوز یک سوم ازمردم به طور روزانهاز اینترنت استفاده نمی کنند، این در حالی است که استفاده از اینترنت با وجود محدودیت های زیادی که در سطح جامعه با آن روبروست، در طی چهار سال گذشته حدود %20 رشد داشته است.

1 ) مهم ترین این محدودیت ها،بین کاربران است:

در هر روز %78 از کاربران اینترنت از سنین 14تا 19 سال هستندو %13 بیش از 65سال دارند.

2) سطح اجتماعی :

با وجودیکه بیش از %52 از کاربران اینترنت از سطح بالای جامعه هستند اما در بین سطوح پایین ترروزانه ،استفاده از اینترنت تا %13 کاهش می یابد.

3 ) جنسیت :

بین کاربران زن و مرد در اسپانیا بیش از هشت درصداختلافات وجوددارد.روزانه %38 از کاربران مرد و  %6/29 ازآنها زن هستند.   

2/60 درصد مردم اسپانیا به اینترنت دسترسی دارند که 8/57 درصد از آن ها تقریباَ هر روز از اینترنت استفاده می کنندو بیشتر آن ها مردان زیر 44 سال هستند.

2/92 درصد از کاربران، سنین 14 تا 24 سال، 7/81 درصد از کاربران سنین 25 تا 34 سال، 9/68 درصد 35 تا 44 سال، 6/51 درصد 45 تا 54 سال ، 6/33 درصد 55 تا 64 سال و 9/10 درصد بیش از 65 سال سن دارند.

در میان استفاده های گوناگون اینترنت آنچه بیشتر جالب توجه است این است که اینترنت به نوعی کامل کننده ی وسایل ارتباط جمعی دیگر است .آنچه از داده های آماری می توان در این زمینه استنباط کرد بدین شرح است:

امروزه تنها وسیله ی ارتباط جمعی قدیمی که به اینترنت شباهت زیادی دارد نشریات وروزنامه ها(مطبوعات) بر روی کاغذ است، اکثر کاربران جدی اینترنت (%57)، می گویند خواندن روزنامه تا حدودی شبیه به کارکردن با اینترنت است، در حالیکه در بین این افراد%23 کسانی هستند که تنها با اینترنت کار میکنند وعلاقه ای به مطبوعات بر روی کاغذ ندارند.

* برای اکثر کاربران ، اینترنت منبع اصلی دریافت اطلاعات می باشد. %53 از آنان معتقدندکه دسترسی شان به اطلاعات روز وابسته به وب سایت هاست، نه وسایل ارتباط جمعی عادی.                                                

*باید اذعان داشت که اینترنت به عنوان وسیله ای برای دیدن تلویزیون یا گوش دادن رادیوخیلی تاثیر گذار نبوده است. دیده شده که اینترنت  با اینکه بیشتر استفادۀ خانگی دارد، ولی هنوزهم مردم ترجیح می دهند برای استفاده از تلویزیون ورادیواز راه های سنتی استفاده کنند. با وجود گسترش اینترنت در میان اقشارجامعه %24 از کاربران اینترنت روزانه رادیو را از طریق اینترنت گوش داده و%15 آنها تلوزیون را ازاینترنت تماشا می کنند.در حال حاضر تا حدودی می توانبرنامه های مختلف را به صورت آنلاین دید و یا گوش داد.

اینترنت به عنوان  وسیله ی ارتباط جمعی اهمیت بسیار زیاد ی دارد و  باوجود اشتباهاتی که گاهی در آن پیش می آید، اهمیت آن روز به روز بیشتر می گردد.

*طبق آمارسال 2009 درسال های اخیربرتعداد کاربران اینترنت هرروز بیشتر شده و در همان سال تعداد کاربران که در اسپانیا روزانه از اینترنت استفاده می کردند، %33 بوده است.     

5-2-12- نوار و لوح فشرده صوتی و تصویری:

از سال 1980،اولین لوح فشرده ساخته شد وبعد از گذشت مدت کوتاهی در تمام جهان در دسترس مردم قرار گرفت واز آن زمان تغییرات زیادی روی آن اعمال شده است تا به لوح های فشرده امروزی تبدیل شده.

کتاب های دیجیتالی :

در سال 2011 نزدیک به 13118 اثر دیجیتالی منتشر شد که به گفته سازمان ( مرکز متون ثبت شده در اسپانیا)،ISbn،%04نسبت به سال 2010 افزایش داشته است.

طبق اطلاعیه فدراسیون اتحادیه منتشران اسپانیا ،%19 این آثار کتابها و نرم اقزارهای آموزشی هستند.%60 از کتابهای دیجتالی  به شکل   puf تولید می شوند.         

نتیجه بررسی مرکز تجارت داخلی کتاب نیز نشان می دهد که در سال 2010،تعداد عنوان های تجاری که به شکل دیجیتالی توزیع شده اند،افزایش یافته (25567) که نسبت به سال 2009 افزایش چشم گیری داشته است.  با توجه به قیمت ها،روندی که مشاهده می شود بدین شکل است که کارهای دیجیتالی در حال حاضر،با %30 کاهش، چاپ می شوند.

8/47% افراد بالای 14 سال، از متون دیجیتالی استفاده می کنند. در این بین روزنامه ها بیشترین طرفدار را دارد. 7/30% افراد روزنامه ها را از وسایل دیجیتالی می خوانند و 6/37% از طریق وب سایت، وبلاگ و فروم مطالعه می کنند. 3/5% کتاب و 2/6% مجلات و نشریات را با وسایل دیجیتالی مطالعه می کنند. در بین این افراد، 9/53% آقایان هستند که تعدادشان در مقایسه با خانم ها 12% بیشتر است. 9/6% از مردم اسپانیا از موبایل یا سایر تجهیزات دیجیتالی برای مطالعه ی کتاب، روزنامه و یا مجلات استفاده می کنند.

آمار افرادی که از وسایل و تجهیزات دیجیتالی استفاده می کنند به شرح زیر است:

80%، بین سنین 14 تا 24 سال.

8/69%، بین سنین 25 تا 34 سال.

54%، بین سنین 35 تا 44 سال.

3/42%، بین سنین 45 تا 55 سال.

7/26%، بین سنین 56 تا 64 سال.

7/8%، بالای 65 سال دارند.

6-2-12- مجلات و نشریات تأثیرگذار فرهنگیری، هنری، اجتماعی و سیاسی

در اسپانیا مجلات گوناگونی در زمینه های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... منتشر می شود. مجلات مشهور اسپانیایی معمولاَ موضوع محور هستند.

        مجلات سیاسی:

Ajo blanco, Diplomacia, Época, La Ilustración Regional, Renovación,

Revista de Catalunya, Torneo,Vértic

مجلات جامعه شناسی:

Diez Minutos, Lecturas, Hola, Qué me dices.

مجلات اقتصادی:

Revista capital, Fortuna, Emprendedores.

مجلات مربوط به تاریخ و هنر:

Clio, Historia Nat.Geographic.

مجلات مربوط به هنر:

Audio Clásica, Fotogramas, Digital Camera Magazine.

مجلات مربوط به طراحی و دکوراسیون داخلی:

Brico, Casa Diez, Casa y Campo.

مجلات مربوط به معماری و ساختمان سازی:

Pasajes Arquitectura, Pasajes Construcción.

مجلات علمی:

Muy interesante, National Geographic, Quo.

مجلات مربوط به ستاره شناسی:

Año Cero, Enigmas, Tu Suerte, Los Astros.

مجلات مربوط به زبان و ادبیات:

I love English, Qué Leer, Speak up DVD

مجلات مربوط به انفورماتیک و اینترنت:

Computer Music, Connect, On off.

مجلات ورزشی:

Barcos a Motor, Barcos a Vela, Bike a Fondo.

مجلات مربوط به طبیعت و حیات وحش:

A la Vaquera, Aire libre, Quercus.

مجلات کودکان و نوجوانان:

Caracola, Leo Leo, Muy Junior, Okapi.

مجلات تلویزیونی:

Supertele, Telenovela.

7-2-12- روزنامه و مطبوعات : 

روزنامه ها منسجم کننده افکارعمومی و انعکاس دهنده عملکرد نظام وبررسی کننده مشکلات جامعه وطبعا انتقال دهنده ایده های نو برای مرتفع کردن مشکلات هستند. موریس دوورژه استاد صاحب نام دانشگاه سوربن وجامعه شناس معتقداست؛ «افکارعمومی قدرت غالباً گمنام سیاسی هستند.» و «ارکان قدرت ملی ،به جای پنج پایه بر شش پایه استوار است وششمین رکن قدرت ملی که چندان در ظاهر به چشم نمیآید، افکارعمومی میباشد.» همانطورکه میدانیم بخشی ازهمسوکردن افکارعمومی برای پیدایش قدرت ملی دردست مطبوعات است.

تعداد100 روزنامه عمده كشوری، 15 نشریه ضمیمه روزنامه ها وبیش از 148 مجله هفتگی و ماهنامه و 51 روزنامه دیجیتالی در اسپانیا به چاپ میرسد.این آمارصرفاآمار نشریات سراسری کشوراست وهرایالت،استان،شهروروستانیزمطبوعات منطقه ای وایالتی خاص خود را دارد. ازسال 2004 انتشار روزنامه های رایگان توسط بخشهای خصوصی آغازشده که تعدادآنهادرسطح کشورروزبه روزدرحال افزایش است.  این روزنامه های چاپ سراسرکشورهستند ورویه این گونه است که علاوه بردو صفحه اصلی،سایرصفحات درایالتهاکاملامتفاوت میباشد. مشی این روزنامه ها بیشتراجتماعی وفرهنگی است. گفته میشودکه تیراژ این روزنامه ها حتی ممکن است تادوبرابرروزنامه الپائیس نیزبرسد .حسب آمار موجود، درسال 2009 تعدادخوانندگان روزنامه های اسپانیا،روزانه بیش از 21 ميليون نفربوده است.

با وجود سابقه طولانی روزنامه، در اسپانیا تعدادکسانی که به طور متوسط روزانه،روزنامه می خوانند زیاد نیست و در طول سه سال گذشته این روند، سیر نزولی داشته است.

*طبق آمار سال 2009، روزنامه ،ضمیمه روزنامه ها ومجلاات هر کدام به ترتیب %7/40،%4/21و%62 از مردم اسپانیا به شکل روزانه،هفتگی وماهیانه مطالعه می کنند.

گروه مطبوعاتی اونیداد ادیتوریال^[4]بزرگترین گروه رسانه ای اسپانیا:

گروه مطبوعاتی اونیداد ادیتوریال در واقع از اشتراک چندین گروه رسانه ای کوچک بوجودآمده است. این مجموعه عظیم درحال حاضر 6 روزنامه سراسری و 18 مجله رابه چاپ میرساند. این شش روزنامه در شش زمینه مختلف به چاپ میرسند و غیر از روزنامه ال موندو که با 420 هزار نسخه در رو  زدومین روزنامه مهم سراسری به لحاظ تیراژ است، سایر روزنامه های چاپ این گروه در بخش تخصصی خوداولین روزنامه محسوب میشوند. بعنوان مثال روزنامه مارکا^[5]که بصورت تخصصی ورزشی محسوب میشود، با تیراژ حدود 481 هزارنسخه مهمترین روزنامه ورزشی اسپانیاست و به همین ترتیب روزنامه اکسپانسیون^[6]که گرایش اقتصادی دارد با چاپ حدود 175 هزارنسخه مهمترین روزنامه اقتصادی اسپانیا محسوب میشود. این گروه عظیم رسانه ای 18 مجله نیز به چاپ میرساندکه مهمترین آن باعنوان  Telva باسابقه حدود 70 سال فعالیت اکنون بیش از 250 هزارنسخه به چاپ میرسد.

این گروه مطبوعاتی علاوه بر کانال تلویزیونی دیجیتال بانام الموندو^[7]، دو شبکه رادیوئی یکی با همین نام ودیگری کاملا ورزشی با نام مارکا را به روی آنتن میفرستد. اینگروه عظیم درحال حاضر 2500 نفرکارمندداردکه قریب به 1000 نفرازآنهاخبرنگارونویسنده وبقیه، کارمندان بخش اداری میباشند.

معروفترین روزنامه های كشور و شمارگان آنها تا پایان ماه نوامبر 2008 به ترتیب عبارتنداز:

1)        ) 20 Minutosچاپ همه ایالتها): 915 هزارنسخه درروز.

2)        "QHE"  (همه ایالتها) : 979 هزارنسخه در روز.

3)          ADN (همه ایالتها): 955 هزارنسخه درروز.

4)        Metro  (همه ایالتها): 840 هزارنسخه درروز.

5)        EL PAÍS  (چاپ مادرید): 566 هزارنسخه درروز.

6)        EL MUNDO  : 420 هزار نسخه در روز.

7)        ABC : 339 هزارنسخهدرروز.

8)        LA VANGUARDIA  (چاب بارسلون): 249 هزارنسخه درروز.

9)        EL PERIODICO  (چاپ بارسلون): 274 هزارنسخه درروز.

10)      LA RAZON  (چاپ مادرید): 200 هزارنسخه درروز.  

روزنامه های ورزشی:

1-   (MARCA)  ورزشی: 481 هزارنسخه درروز.

2-   AS)) ورزشی (چاپ مادرید):  314 هزارنسخه درروز.

3-   (SPORT)  ورزشی (چاپ مادرید): 176 هزار نسخه در روز.

8-2-12- خبرگزاریها

EFE:

خبرگزاری رسمی اسپانیا (EFE) ازسال 1939، به جایگزینی سازمان خبرگزاری FABRA،فعالیت خودراآغازنمود. این خبرگزاری ازسال 1969 بصورت جدی در آمریكای لاتین حضورپیداكرده و بعنوان بزرگترین و مهمترین خبرگزاری اسپانیایی زبان، نقش مهمی درجوامع اسپانیایی زبان برعهده دارد و از لحاظ رتبه چهارمين خبرگزاري مهم جهان است . این خبرگزاری دارای 801 نمایندگی در 201كشور خارجی است و23 نمایندگی نیزدرشهرهای مختلف اسپانیادایركرده است. این سازمان دارای 1000 خبرنگارتمام وقت و 2000 گزارشگراز 60 كشوردنياست ودرطول سال درحدود 1/000/000 موردخبرو 100/000 قطعه عكس ازوقایع تهیه میكند اين خبرگزاري به زبانهاي اسپانيولي ، پرتغالي، انگليسي، عربي، ماتالان و گاليسيايي خبرمنتشرميكندوچهارمركزدرشهرهاي مادريد، بوگوتا، قاهره و ريودوژانيرو دارد.

اروپا پرس^[8] :

دومین خبرگزاری مهم اسپانیا، خبرگزاری اروپا پرس است. این خبرگزاری یک خبرگزاری خصوصی و متعلق به خانواده مارتین دکابیدس است که در سال 1954 تأسیس شده است. این خبرگزاری نقش مهمی در زمان انتقال کشوربه دوران دموکراسی داشته است.  اروپاپرس در 25 نقطه مهم جهان دارای دفترخبرگزاری است و 40 دفترایالتی نیزدرداخل اسپانیادارد. دربحث های داخلی اسپانیا این خبرگزاری یک خبرگزاری مستقل محسوب میشود و سعی نموده  است که بهیچوجه دربحث های حزبی وسیاسی داخلی درگیر نشود. به همین دلیل از اعتبار خاصی نزد همه احزاب کشور برخوردار است. دربعدخارجی هم کاری نزدیک با رویتر دارد.

9-2-12- کتاب :

در اسپانیا در سال 2011 بیش از 103 هزار کتاب منتشر شد. طبق آمار سال 2010، میزان خرید کتاب 4/32% می باشد. از این میزان 8/71% آن متعلق به کتاب های متون ادبی می باشد که بیشترین فروش را در بین افراد بالای 14 سال داشته است. بعد از آن، کتاب هایی با موضوعات علوم اجتماعی، علمی، کودکان و نوجوان به ترتیب در رده های بعدی قرار گرفته اند.

در میان کتاب های ادبی، کتاب های تاریخی، ماجراجویانه، رمز آلود، فانتزی، عاشقانه و در آخر پلیسی بیشترین طرفدار را داشته است. پر طرفدارترین نویسندگان امروز اسپانیا، استیج لارسون^[9]، کن فولت^[10]، استفنی میر^[11] هستند.

در اسپانیا کتاب های سیاسی چند دسته بندی کلی دارند:

1-   تاریخی

2-   سخنرانی های سیاسی

3-   کتاب های کابثرا^[12]

4-   حزب ها

5-   بیوگرافی

6-   زندگی نامه

عنوان  تعدادی از پر خواننده ترین کتاب های سال 2010:

1- ستون های زمین^[13]

2- مردانی که عاشق زمین نبودند^[14]

3- ملکه در کاخ^[15]

عنوان تعدادی از پر فروش ترین کتاب های سال 2010:

1-  فاصله بین شکاف ها ^[16]

2- سقوط غول ها^[17]

3- بگو کی هستم^[18]

منابع:

- افتخاری،اصغر، (1380) ،ثبات سیاسی رسانه‌ها ،مرکز مطالعات راهبردی.

-  تافلر،آلوین، (1366) ،موج سوم،ترجمه شهیندخت خوارزمی، نشر نو، تهران.

-  فرقانی،محمدمهدی، (1382) ،تحول گفتمان توسعه سیاسی درایران، فصلنامه رسانه،سال چهارم،شماره دوم،تابستان

-  هانتینگتون،ساموئل (1370) ،سامان سیاسی درجوامع دستخوش دگرگونی،ترحمه محسن ثلاثی،  نشرعلم، 1370

-  نظارت سیاسی بر روابط بین المللی و دستگاه‌ های اجرایی، مرکزمطالعات وپژوهش‌های اداری،شماره87، 1369

- "حال وآینده رادیو"،مرکزمطالعات وتحقیقات رادیو، 1385.

- پایگاه اطلاع رسانی سفارت جمهوری اسلامی ایران در مادرید.

-         Los Medios en España: Materiales para un debate, José Ignacio Vert.

-         El papel de los medios de comunicación en la campaña electoral, María Holgado González.

-         Dirección General del libro, archivos y bibliotecas de lectura y compra de libros en España 2010-2011.

---

1)   [1]حال و آینده رادیو،۱۳۸۵، ص ۲۳۳

2)    افتخاری،۱۳۸۰، ص۸۴

1)     خوزه ایگناسیو ورتJose  Ignacio wert

[4]( Unidad Editorial

[5]) Marca

[6]) Expansión

[7]) El Mundo

[8]) Europa Press

[9] ) Stiege Larsson

[10] ) Ken Follet

[11]) Stephanie Meyer

[12]) Los Libros De Cabecera

[13]( Los Pilares De la Tierra, Ken Follet.

[14]( Los hombres que no amaban a las mujeres, Stiege Larsson.

[15]( La Reina en el palacio de las Corrientes de aire, Stiege Larsson.

[16]( El tiempo entre costuras, María Dueñas.

[17]( La caída de los gigantes, Ken Follet.

[18]) ¡Dime quien soy!, Julia Navarro.