جهانی شدن فرهنگ چینی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۲۱

مهم‌ترین مؤلفه‌ها و پیامدهای جهانی شدن فرهنگ عبارتند از:

۱- گسترش تولید و تجارت محصولات (کالاها و خدمات) فرهنگی. در واقع، یکی از ابزارهای مهم اثرگذاری بر باورها، ارزش‌ها، شیوه‌های رفتاری، روش‌های زیست و سایر عناصر فرهنگی، محصولات فرهنگی هستند.

۲- ساختار متمرکز بازار صنایع فرهنگی. بنابراین، صنایع فرهنگی با چالش رقابت بین‌المللی روبه‌رو می‌شود. نوعی انحصار غیررسمی از کارتل‌های چندرسانه‌ای بخش اعظم و فزاینده‌های از بازارهای محصولات فرهنگی را به خود اختصاص می‌دهند.

۳- توسعه‌ی صنایع سمعی و بصری. یکی از صنایع فرهنگی که با تولید محصولات فرهنگی نقش چشمگیری در جهانی شدن فرهنگ داشته است، صنایع سمعی و بصری است. با رشد فناوری اطلاعات، دیجیتالی شدن محصولات و گسترش اینترنت، هزینه‌ی تولید کاهش یافته و انتقال محصولات سمعی-بصری به سرعت توسعه می‌یابد.

۴- جهانی شدن دانش مدرن و اضمحلال دانش‌های بومی و سنتی. دانش سنتی بخشی از فرهنگ هر ملت را تشکیل می‌دهد. از دهه‌ی ۱۹۸۰، گرایش جدیدی به دانش سنتی در زمینه‌های کشاورزی، پزشکی، محیط زیست و صنایع دستی در جهان پدیدار شده و مراکز متعددی در کشورها به وجود آمده است. سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) درحال تدوین نظام حقوقی برای ثبت و حمایت از حقوق مالکیت فکری برای دانش سنتی است و یونسکو با همکاری WIPO در زمینه‌ی حمایت از فرهنگ عمومی از جمله هنرهای سنتی، مقرراتی در زمینه‌ی شناسایی و مستند ساختن فرهنگ عمومی و بررسی روش‌های اعمال حقوق مربوط به فرهنگ عمومی، تدوین کرده است. یکی از مشکلات مربوط به دانش سنتی، خلق جمعی و مالکیت جمعی دانش سنتی است. اما متأسفانه بسیاری از دستاوردهای دانش سنتی کشورهای جهان سوم توسط بیگانگان به سرقت رفته است. راه مقابله با چنین وضعیتی، شناسایی و ثبت و حمایت از دانش سنتی است. زیرا این قبیل دانش‌های سنتی یکی از مزیت‌های نسبی کشورهای در حال توسعه در امور فرهنگی و میراث فرهنگی است و می‌تواند فراهم کننده‌ی منافع اقتصادی و تجاری برای هر کشور شده و از نابودی تدریجی آن جلوگیری کند.

۵- استثنای فرهنگی، موافقت نامه‌ی فلورانس و پروتکل نایروبی. نظریه‌ی «استثنای فرهنگی» بر این اصل استوار است که کالاها و خدمات فرهنگی به دلیل «فرهنگی بودن»، ماهیت خاصی ورای جنبه‌های صرفاً اقتصادی دارند، و مفاهیم، ارزش‌هایی را منتقل می‌کنند که بخشی از هویت فرهنگی یک کشور است. در مذاکرات تجاری اروگوئه، برخی از کشورها به این موضوع اشاره داشتند که کاربرد گات۱۹۹۴، به‌ویژه اصل کامله الوداد و اصل «رفتارملی» در مبادله‌ی محصولات فرهنگی و محصولات مشمول حق مؤلف، خصوصیات فرهنگی آن‌ها را نادیده می‌گیرد. لذا، در پایان مذاکرات تجاری در اروگوئه، به‌طور ضمنی توافق شد که تجارت محصولات سمعی-بصری مشمول تمامی مقررات گات۱۹۹۴ نباشد. این توافق ضمنی، «استثنای فرهنگی» نامیده می‌شود هرچند در هیچ موافقت‌نامه‌ای ذکر نشده است^[۱].

نیز نگاه کنید به صنایع فرهنگی چین، سیاست ها و جایگاه آن در رشد اقتصاد ملی چین

کتابشناسی

↑ سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،جلد دوم،

[1] سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،جلد دوم،

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+[[پرونده:34322.jpg|بندانگشتی|جهانی شدن [[فرهنگ چینی]]]]
+مهم‌ترین مؤلفه‌ها و پیامدهای جهانی شدن فرهنگ عبارتند از:
-== '''مفهوم جهانی شدن اقتصاد، سیاست و فرهنگ''' ==
+۱- گسترش تولید و تجارت محصولات (کالاها و خدمات) فرهنگی. در واقع، یکی از ابزارهای مهم اثرگذاری بر باورها، ارزش‌ها، شیوه‌های رفتاری، روش‌های زیست و سایر عناصر فرهنگی، محصولات فرهنگی هستند.
-جهاني شدن اقتصاد یعنی«روند ادغام بازارهاي جهاني كالاها، خدمات و عوامل توليد». ادغام و يكپارچه سازی اقتصادهاي ملي و بازار كالاها از طريق كاهش موانع تجاري؛ تجديد مكان استقرار صنايع، و جهاني شدن توليد از طریق غير متمركز شدن و توازن فعاليتهاي توليدي در هر منطقه بر پايهی برتريهاي مادي- جغرافيايي و افزایش مبادلات خارجی.  حركت از اقتصاد بين الملل به اقتصاد جهاني بر اثر عواملي صورت میگیرد كه ميتوان آنها را«مؤلفههاي جهاني شدن» ناميد. اين مؤلفهها بر ابعاد مختلف جهاني شدن، از جمله جهاني شدن اقتصاد و فرهنگ تأثير بسزايي گذاشته اند که مهمترين مؤلفههاي جهاني شدن عبارتند از: رشد تجارت بين الملل؛ افزايش سرمايه گذاري مستقيم خارجي توسط شركتهاي فرامليتي؛ پيشرفت ارتباطات و فناوري اطلاعات؛ جهاني شدن توليد؛ و نظام تجاري چندجانبه.
-جهاني شدن سياست یعنی«روند حركت از دولت ملي(دور شدن از دولت- ملت) به سوي حاكميت جهاني و پيدايش سياست جهاني يكپارچه». با گسترش جهاني شدن سياست، مفهوم و نحوهی اعمال حاكميت ملي تغيير يافته و پيوند متقابل ميان دولتها گسترش مييابد. در اين شرايط، رويدادها، تصميمات و فعاليتهاي سياسي در يك نقطه از جهان، عواقب مهمي براي سياست كشورهاي ديگر دارد و تفكيك سياست هاي داخلي و خارجي از يكديگر به سختي امكان پذير خواهد بود. مهمترين مؤلفههاي مؤثر بر شكلگيري حاكميت جهاني(جهاني شدن سياست) عبارتند از:
+۲- ساختار متمرکز بازار صنایع فرهنگی. بنابراین، صنایع فرهنگی با چالش رقابت بین‌المللی روبه‌رو می‌شود. نوعی انحصار غیررسمی از کارتل‌های چندرسانه‌ای بخش اعظم و فزاینده‌های از بازارهای محصولات فرهنگی را به خود اختصاص می‌دهند.
-الف- گسترش ارتباطات و رسانههاي جهاني؛
+۳- توسعه‌ی صنایع سمعی و بصری. یکی از صنایع فرهنگی که با تولید محصولات فرهنگی نقش چشمگیری در جهانی شدن فرهنگ داشته است، صنایع سمعی و بصری است. با رشد فناوری اطلاعات، دیجیتالی شدن محصولات و گسترش اینترنت، هزینه‌ی تولید کاهش یافته و انتقال محصولات سمعی-بصری به سرعت توسعه می‌یابد.
-ب - گسترش فعاليت شركتهاي فراملي؛
+۴- جهانی شدن دانش مدرن و اضمحلال دانش‌های بومی و سنتی. دانش سنتی بخشی از فرهنگ هر ملت را تشکیل می‌دهد. از دهه‌ی ۱۹۸۰، گرایش جدیدی به دانش سنتی در زمینه‌های کشاورزی، پزشکی، محیط زیست و صنایع دستی در جهان پدیدار شده و مراکز متعددی در کشورها به وجود آمده است. سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) درحال تدوین نظام حقوقی برای ثبت و حمایت از حقوق مالکیت فکری برای دانش سنتی است و [https://www.unesco.org/en یونسکو] با همکاری WIPO در زمینه‌ی حمایت از فرهنگ عمومی از جمله هنرهای سنتی، مقرراتی در زمینه‌ی شناسایی و مستند ساختن فرهنگ عمومی و بررسی روش‌های اعمال حقوق مربوط به فرهنگ عمومی، تدوین کرده است. یکی از مشکلات مربوط به دانش سنتی، خلق جمعی و مالکیت جمعی دانش سنتی است. اما متأسفانه بسیاری از دستاوردهای دانش سنتی کشورهای جهان سوم توسط بیگانگان به سرقت رفته است. راه مقابله با چنین وضعیتی، شناسایی و ثبت و حمایت از دانش سنتی است. زیرا این قبیل دانش‌های سنتی یکی از مزیت‌های نسبی کشورهای در حال توسعه در امور فرهنگی و میراث فرهنگی است و می‌تواند فراهم کننده‌ی منافع اقتصادی و تجاری برای هر کشور شده و از نابودی تدریجی آن جلوگیری کند.
-ج- تسهيل انتقال افراد و انديشهها، كالاها و خدمات؛
+۵- استثنای فرهنگی، موافقت نامه‌ی فلورانس و پروتکل نایروبی. نظریه‌ی «استثنای فرهنگی» بر این اصل استوار است که کالاها و خدمات فرهنگی به دلیل «فرهنگی بودن»، ماهیت خاصی ورای جنبه‌های صرفاً اقتصادی دارند، و مفاهیم، ارزش‌هایی را منتقل می‌کنند که بخشی از هویت فرهنگی یک کشور است. در مذاکرات تجاری اروگوئه، برخی از کشورها به این موضوع اشاره داشتند که کاربرد گات۱۹۹۴، به‌ویژه اصل کامله الوداد و اصل «رفتارملی» در مبادله‌ی محصولات فرهنگی و محصولات مشمول حق مؤلف، خصوصیات فرهنگی آن‌ها را نادیده می‌گیرد. لذا، در پایان مذاکرات تجاری در اروگوئه، به‌طور ضمنی توافق شد که تجارت محصولات سمعی-بصری مشمول تمامی مقررات گات۱۹۹۴ نباشد. این توافق ضمنی، «استثنای فرهنگی» نامیده می‌شود هرچند در هیچ موافقت‌نامه‌ای ذکر نشده است<ref>سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،جلد دوم، </ref>.
-ح- پيوند خوردن امنيت كشورها به يكديگر؛
+نیز نگاه کنید به [[صنایع فرهنگی چین، سیاست ها و جایگاه آن در رشد اقتصاد ملی چین]]
-د- گسترش سازمانهاي فراملي (منطقهاي- جهاني) بعد از جنگ جهاني دوم؛
+== کتابشناسی ==
-ز- مطرح شدن مفهوم ميراث مشترك بشريت؛
-و- پذيرش افراد، علاوه به دولتها به عنوان اشخاص حقوق بين الملل؛
-هـ ـ پيدايش مسائل مشترك جهاني[1].
-جهاني شدن فرهنگ یعنی:«روند ادغام فرهنگهاي ملي و قومي، بهعنوان واحدهاي فرهنگي در فرا واحدهای جهاني و ايجاد «فرهنگ جهاني». مهمترين مؤلفههاي جهاني شدن فرهنگ هم عبارتند از:
-  - پيدايش مفهوم«ميراث فرهنگي جهاني» و گسترش قلمرو و مصاديق آن؛
- - رشد «جهان وطني» و جدايي از سرزمين؛
- - گسترش ارتباطات و فناوري اطلاعات به عنوان ابزار انتقال محصولات فرهنگي؛
- - پيدايش شيوههاي رفتاري، روشهاي زيست و ارزشيابي مشترك در مناطق مختلف جهان؛
- - توزيع جهاني دانش و اطلاعات؛
- - به وجود آمدن الگوهاي مصرف تقريبا يكسان؛
- - پيروي از استانداردهاي آموزشي، پژوهشي، هنري و... يكسان در كشورهاي جهان؛
- - رشد شتابان تجارت محصولات فرهنگي؛
- - توسعهی صنايع سمعي و بصري؛
- - جهاني شدن دانش مدرن و اضمحلال تدريجي دانشهاي بومي و سنتي.
-عوامل ياد شده زمینهی کاهش«تنوع فرهنگي» و انتقال فرهنگهاي ملي و قومي به سوي فرهنگ يكپارچه جهاني را فراهم و«هويتهاي ملي» را مورد تهديد قرار داده و «بحران هويت» ايجاد میکنند.
-== '''مؤلفهها و پيامدهاي جهاني شدن فرهنگ''' ==
-مهمترين مؤلفهها و پيامدهاي جهاني شدن فرهنگ عبارتند از:
-۱- گسترش توليد و تجارت محصولات (كالاها و خدمات) فرهنگي. در واقع، يكي از ابزارهاي مهم اثرگذاري بر باورها، ارزشها، شيوههاي رفتاري، روشهاي زيست و ساير عناصر فرهنگي، محصولات فرهنگي هستند.
-۲- ساختار متمركز بازار صنايع فرهنگي. بنابراين، صنايع فرهنگي با چالش رقابت بين المللي روبه رو میشود. نوعی انحصار غير رسمي از كارتلهاي چندرسانهاي بخش اعظم و فزايندهاي از بازارهاي محصولات فرهنگي را به خود اختصاص میدهند.
-۳-توسعهی صنايع سمعي و بصري. يكي ازصنايع فرهنگي كه با توليد محصولات فرهنگي نقش چشمگيري در جهاني شدن فرهنگ داشته است، صنايع سمعي و بصري است. با رشد فنآوري اطلاعات، ديجيتالي شدن محصولات و گسترش اينترنت، هزينهی توليد كاهش يافته و انتقال محصولات سمعي-بصري به سرعت توسعه می یابد.
-۴- جهاني شدن دانش مدرن و اضمحلال دانشهاي بومي و سنتي. دانش سنتي بخشي از فرهنگ هر ملت را تشكيل ميدهد. از دههی۱۹۸۰، گرايش جديدي به دانش سنتي در زمينههاي كشاورزي، پزشكي، محيط زيست و صنايع دستي در جهان پديدار شده و مراكز متعددي در كشورها به وجود آمده است. سازمان جهاني مالكيت فكري(WIPO) درحال تدوين نظام حقوقي براي ثبت و حمايت از حقوق مالكيت فكري براي دانش سنتي است و يونسكو با همكاري(WIPO) در زمينهی حمايت از فرهنگ عامه ازجمله هنرهاي سنتي، مقرراتي در زمينهی شناسايي و مستند ساختن فرهنگ عامه و بررسي روشهاي اعمال حقوق مربوط به فرهنگ عامه، تدوين کرده است. یكي از مشكلات مربوط به دانش سنتي، خلق جمعي و مالكيت جمعي دانش سنتي است. اما متأسفانه بسياري ازدستاوردهاي دانش سنتي کشورهای جهان سوم توسط بيگانگان به سرقت رفته است. راه مقابله با چنين وضعيتي، شناسايي و ثبت و حمايت از دانش سنتي است. زيرا اين قبيل دانشهاي سنتي يكي از مزيتهاي نسبي كشورهاي درحال توسعه درامور فرهنگي و ميراث فرهنگي است و ميتواند فراهم كنندهی منافع اقتصادي و تجاري براي هر كشور شده و از نابودي تدريجي آن جلوگيري كند.
-۵- استثناي فرهنگي، موافقت نامهی فلورانس و پروتكل نايروبي. نظريهی«استثناي فرهنگي» بر اين اصل استوار است كه كالاها و خدمات فرهنگي به دليل«فرهنگي بودن»، ماهيت خاصي وراي جنبههاي صرفا اقتصادي دارند، و مفاهيم، ارزشهايي را منتقل ميكنند كه بخشي ازهويت فرهنگي يك كشور است. در مذاكرات تجاري اروگوئه، برخي از كشورها به اين موضوع اشاره داشتند كه كاربرد گات۱۹۹۴، بهويژه اصل كامله الوداد و اصل«رفتارملي» در مبادلهی محصولات فرهنگي و محصولات مشمول حق مؤلف، خصوصيات فرهنگي آنها را ناديده ميگيرد. لذا، در پايان مذاكرات تجاري در اروگوئه، به طور ضمني توافق شد كه تجارت محصولات سمعي-بصري مشمول تمامي مقررات گات۱۹۹۴ نباشد. اين توافق ضمني، «استثناي فرهنگي» ناميده ميشود هرچند در هيچ موافقتنامهاي ذكر نشده است.
-----[1] - Global Commons.