دانشگاه های مشهور لبنان

الجامعة اللبنانیة (دانشگاه لبنانی)

دانشگاه الجامعة اللبنانيه

تنها دانشگاه دولتی لبنان است که پس از استقلال این کشور تأسیس شد. فعالیت این دانشگاه با تأسیس مرکز تربیت معلم و مدرسه عالی آمار در سال 1951 آغاز و با طی روند تکاملی، در سال 1959 به عنوان مؤسسه رسمی آموزش عالی کشور شناخته شد. دانشگاه لبنانی با 20 دانشکده و مؤسسه آموزش عالی وابسته بیشترین سهم را در آموزش‌های دانشگاهی دارد. این دانشگاه به نسبت دانشگاه‌های خصوصی، بیشترین دانشجو، اعضای هیئت علمی و فارغ‌التحصیل را داراست. 49% از کل دانشجویان لبنانی در این دانشگاه و در 105 رشته تخصصی (نظری و فنی) تحصیل می‌کنند، در حالی که این رقم در مجموع دانشگاه‌های خصوصی به 160 رشته تخصصی می‌رسد. دانشگاه دولتی لبنان در همه مقاطع آموزش عالی دانشجو می‌پذیرد و زبان آموزش آن عربی، فرانسوی و انگلیسی است و در برخی از دانشکده‌ها تنها زبان‌های فرانسوی و انگلیسی تدریس می‌شود. از جمله دانشکده‌های این دانشگاه، علوم تربیتی، حقوق و علوم سیاسی، کشاورزی، ادبیات و علوم انسانی، مهندسی، پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، علوم و موسسه عالی علوم اجتماعی است. در سال‌های اولیه جنگ و عدم سهولت حضور دانشجویان در بیروت به دلیل شرایط ناامنی، بیشتر دانشکده‌های این دانشگاه شاخه‌هایی را در مراکز استان‌ها دایر کردند که این شاخه‌ها همچنان فعالیت دارند. هزینه‌های ثبت نام و تحصیل در دانشگاه دولتی به نسبت دیگر دانشگاه‌های خصوصی به مراتب کمتر و البته سطح تحصیل و امکانات آن نیز کمتر است. هزینه مقطع لیسانس در رشته‌های علوم تطبیقی حدود 170 دلار و در رشته‌های نظری حدود 130 دلار است. این مبلغ در مقطع فوق لیسانس و دکترا در همه رشته‌ها به حدود 500 دلار می رسد. این ارقام برای دانشجویان غیرلبنانی به بیش از دو برابر افزایش پیدا می‌کند. تحصیل در 4 دانشکده این دانشگاه شامل ادبیات و علوم انسانی، حقوق و علوم سیاسی اداری، علوم و علوم اجتماعی بدون شرکت در امتحان ورودی امکان‌پذیر است و پذیرش در دیگر دانشکده‌ها منوط به کسب نمره قابل قبول از امتحان ورودی است.

الجامعة الاميركية فی بيروت (دانشگاه آمريكايی بيروت)

این دانشگاه در سال 1866 با عنوان دانشکده انجیلی سوریه توسط دانیال بلیس از اعضای فعال مبشران پروتستان آمریکایی تأسیس شد. فعالیت‌های این دانشکده با مجوزی که وی از ایالت نیویورک دریافت کرده بود با تدریس زبان‌های عربی و انگلیسی، فرانسوی، ترکی، لاتینی  آغاز و سپس با ریاضیات، تاریخ قدیم عرب، تاریخ ادیان و تورات ادامه یافت. در سال‌های بعد، رشته‌های دیگری چون پزشکی و داروسازی، فلسفه، تاریخ و اخلاق به رشته‌های تحصیلی آن افزوده  شد و دانشجویان بسیاری را نه تنها از لبنان و سوریه که از دیگر کشورهای عرب جذب کرد. تعداد قابل توجهی ازچهره‌های فرهنگی، نخبگان سیاسی و مسئولان و مدیران ارشد لبنانی، سوریه و دیگر کشورهای عرب درقرن بیستم از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه بودند که از جمله شخصیت‌های لبنانی می‌توان به امیل بستانی، فارس الخوری، سلیم الحص، عادل عسیران، ولید جنبلاط، غسان توینی، صائب سلام و نجیب میقاتی اشاره کرد.

نظام آموزشی این دانشگاه بر اساس نظام آموزشی عالی آمریکا و سال تحصیلی به سه ترم تقسیم می‌شود. نظام واحدی مبنای آموزش و زبان اصلی تدریس، انگلیسی است. دانشگاه آمریکایی بیروت در همه مقاطع آموزش عالی دانشجو می‌پذیرد و دارای 5 دانشکده کشاورزی و علوم تغذیه، ادبیات و علوم انسانی، مهندسی و عمران، علوم بهداشتی و پزشکی است. پذیرش در این دانشگاه منوط به داشتن معدل بالا و کسب نمره قابل قبول در امتحان زبان انگلیسی است. هزینه‌های تحصیل در این دانشگاه نسبتاً بالا و بسیار بیشتر از دانشگاه دولتی و بیشتر از برخی دانشگاه‌های خصوصی است. به عنوان نمونه، هزینه ثبت نام در سال اول دانشکده مهندسی و عمران در حدود 10000 دلار و در رشته‌های مختلف دانشکده پزشکی، 18000 دلار است. این دانشگاه از امکانات و سطح علمی بسیار مطلوب برخوردار و چندین کتابخانه تخصصی آن در اختیار دانشجویان قرار دارد. همچنین مراکز پژوهشی متعدد وابسته همچون مرکز پژوهش‌های عربی و خاورمیانه‌ای و مرکز پژوهش‌های آمریکایی  و مرکز پژوهش‌های بهداشت و مسکن همه ساله ده‌ها سمینار، میزگرد علمی و کارگاه پژوهشی برگزار می‌‌کند.

جامعة القديس يوسف (دانشگاه قديس يوسف)

دانشگاه‌های لبنان

دانشگاه قدیس یوسف یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های لبنان است که در سال 1875 توسط مبشران یسوعی با دو رشته فلسفه و الهیات در بیروت آغاز به کار کرد و به زودی با تأسیس رشته‌های پزشکی، داروسازی و پرستاری توسعه یافت و به عنوان یکی از مراکز آموزش عالی مهم نه تنها در لبنان که در سطح کشورهای منطقه مطرح شد. این دانشگاه با کادر علمی شامل 1800 استاد، دارای مجموعه متمرکز دانشگاهی شامل علوم پزشکی و پرستاری، علوم اجتماعی، علوم انسانی، علوم و تکنولوژی است که حدود 30 دانشکده و موسسه و مرکز آموزش عالی را در خود جای داده‌اند و در مقاطع مختلف و رشته‌های متنوع دانشجو می‌پذیرند. از جمله دانشکده‌ها و مراکز آموزش این دانشگاه می‌توان از دانشکده پزشکی، داندانپزشکی، داروسازی، علوم، ادبیات و علوم انسانی، پرستاری، مهندسی، حقوق و علوم سیاسی، علوم اقتصادی، علوم تربیتی، علوم اداری و مدیریت بازرگانی، مدرسه عالی علوم دینی، مؤسسه عالی زبان‌ها و ترجمه، مؤسسه عالی ادبیات شرقی و مؤسسه عالی پژوهش‌های اسلامی مسیحی نام برد که پذیرش در آن‌ها مستلزم شرکت در آزمون زبان و امتحان ورودی و کسب نمره قابل قبول است. نظام آموزشی در این دانشگاه ،فرانسوی و زبان اصلی آموزش نیز زبان فرانسه است و حدود 10000 دانشجو در آن تحصیل می‌کنند. هزینه تحصیل در این دانشگاه، گران است. به عنوان مثال، هزینه یک واحد درسی در مقطع لیسانس در رشته‌های علوم انسانی 64 دلار، یک واحد درسی در مقطع دکترا در رشته‌های پزشکی و داروسازی 224 دلار و یک واحد درسی در مقطع لیسانس در رشته‌های مهندسی 186 دلار است. این دانشگاه دارای چند مرکز تحقیقاتی و پژوهشی از جمله: مرکز اسناد و پژوهش‌های میراث عربی مسیحی و مرکز تحقیقات زبان‌های زنده است.

جامعة بيروت العربية (دانشگاه عربی بيروت)

این دانشگاه که در سال‌های اولیه تأسیس با عنوان دانشگاه جمال عبدالناصر شناخته می‌شد، با اهتمام انجمن لبنانی نیکوکاری و حمایت دانشگاه اسکندریه در سال 1960 بنیان گزارده شد و به لحاظ اداری همچنان با دانشگاه مزبور مرتبط است و رئیس آن توسط همان دانشگاه تعیین می شود. دارای 10 دانشکده از جمله ادبیات، حقوق، علوم، مهندسی و پزشکی است و در مقاطع لیسانس تا دکترا دانشجو می‌پذیرد. زبان آموزش در رشته‌های کاربردی انگلیسی، و در دانشکده‌های ادبیات و حقوق، زبان عربی است. این دانشگاه دارای دو مرکز پژوهش تحت عنوان مرکز مشاوره و پژوهش و نیز مرکز پژوهش‌های محیط زیست و توسعه است.

الجامعة الاسلامية فی لبنان (دانشگاه اسلامی لبنان)

اندیشه تأسیس این دانشگاه به رهبر شیعیان لبنان امام موسی صدر بازمی‌گردد. فعالیت‌های این دانشگاه اما از سال 1995 زیر نظر شورای عالی شیعیان آغاز شد. هر چند این دانشگاه وابسته به شیعیان است، از دیگر طوائف مذهبی و ملیت‌های غیرلبنانی نیز دانشجو می‌پذیرد. تعداد دانشجویان آن در سال اول تأسیس 150 نفر بود که این تعداد در سال تحصیلی 2005 - 2006 به 3000 نفر رسیده است. این دانشگاه دارای دانشکده‌های مهندسی، پژوهش‌های اسلامی، پرستاری، حقوق، علوم سیاسی و اداری، اقتصاد و مدیریت بازرگانی، علوم و فنون، گردشگری و ادبیات و علوم انسانی و کادر علمی آن حدود 370 نفر است. دانشگاه اسلامی در اتحادیه دانشگاه‌های عربی، آژانس دانشگاهی فرانکفون، اتحادیه بین‌المللی دانشگاه‌ها، اتحادیه دانشگاه‌های جهان اسلام، انجمن دانشگاه‌های اسلامی و اتحادیه بین‌المللی رؤسای دانشگاه‌ها عضویت دارد. دانشگاه اسلامی لبنان در بیشتر رشته‌ها در مقاطع لیسانس و فوق لیسانس و در دانشکده‌های پژوهش‌های اسلامی، حقوق، علوم سیاسی و اداری و ادبیات و علوم انسانی تا مقطع دکترا دانشجو می‌پذیرد. هزینه تحصیل در این دانشگاه نسبت به بسیاری از دانشگاه‌های خصوصی پایین‌تر است. این دانشگاه دارای مرکز پژوهشی با عنوان مرکز مطالعات و نشر است  و نشریه علمی با عنوان صوت الجامعه را منتشر می‌کند.

جامعة البلمند (دانشگاه بلمند)

این دانشگاه غیرانتفاعی که وابسته به طائفه روم ارتدوکس است در سال 1988 در محل دیر بلمند در شمال لبنان به عنوان مدرسه عالی الهیات آغاز به کار کرد و امروز با 7 دانشکده و چند مؤسسه آموزش عالی و مرکز پژوهش به فعالیت خود ادامه می‌دهد. دانشکده‌های ادبیات و علوم اجتماعی، مهندسی، علوم پزشکی و الهیات از جمله دانشکده‌های آن و مرکز پژوهش‌های اسلامی مسیحی، مؤسسه مطالعات تاریخ، باستان‌شناسی و میراث شرق نزدیک و مرکز تحقیقات مهندسی و محیط زیست ازموسسات علمی فعال آن و زبان‌های عربی، انگلیسی و فرانسه، زبان‌های آموزشی این دانشگاهند.

جامعة روح القدس (دانشگاه روح القدس)

دانشگاه روح القدس لبنان

این دانشگاه در سال 1950 توسط جمعیت راهبان مارونی لبنان در منطقه الکسلیک در جبل لبنان پایه‌گذاری شد و در سال 1962 مجوز رسمی فعالیت دریافت کرد. این دانشگاه امروز با 11 دانشکده، 4 مؤسسه آموزش عالی و 925 نفر کارد علمی، حدود 7500 دانشجو را آموزش می‌دهد. زبان آموزش در آن فرانسه و در مقاطع سه گانه دانشجو می‌پذیرد. از جمله دانشکده‌های آن، هنرهای زیبا، حقوق، الهیات،فلسفه و علوم انسانی، موسیقی و علوم است. دانشگاه روح القدس همچنین دارای چند مرکز پژوهشی از جمله مرکز پژوهش‌های لبنانی و مرکز تحقیقات فرهنگی آمریکای لاتین است.

برخی دیگر از دانشگاه‌ها و مؤسسات عالی آموزشی لبنان، عبارتند از: اللبنانیة الامیرکیة (1999) تحت حمایت دانشگاه ایالت نیویورک، حکمت(1875) وابسته طائفه مارونی، هایکازیان (1955) وابسته به ارامنه، سیدة اللویزة (1987) وابسته به جمعیت راهبان مریم مقدس – مارونی، الجنان(1988) وابسته به اهل سنت طرابلس، الانطونیة (1966) وابسته به جمعیت راهبان انطونی – مارونی، الجامعة العالمیة، وابسته به انجمن طرح‌های خیریه (اهل سنت)، المقاصد فی بیروت (2000) وابسته به جمعیت خیریه المقاصد الاسلامیه (اهل سنت)، بیروت الاسلامیة (1996) وابسته به دارالفتوای اهل سنت، الحریری (1999) وابسته به رفیق الحریری نخست وزیر مقتول لبنان.