شخصیت‌های دینی معاصر متنفذ اردن

شخصيت‌هاي ديني معاصر متنفذ

سيد حسن بن علي سقاف از علما و نويسندگان سني اردني مي‌باشد. وي از جمله شخصيت‌هايي هست که با تحقيق و نگارش آثار خوب، بخشي از وظيفة خود را در روشن گري جهان اسلام عمل نموده است. وي در همايش‌ها و سمينارهاي بين المللي اسلامي‌زيادي شرکت نمود.

سيد حسن بن علي بن هاشم السقاف، متولد چهارم شوال 1380 ه.ق. / 1961 م. در اردن از نوادگان پيامبر (ص) است که نسبش با 32 واسطه به امام صادق (ع) مي رسد. وي شافعي مذهب و از نظر کلامي اشعري است.

حسن سقاف تحصيلات ابتدايي را در اردن گذراند و در سال 1978م. به دمشق سفر کرد و در درس بزرگان دمشق شرکت کرد و کتاب عمدة السالک و عدة الناسک را نزد شيخ هاشم مجذوب و کتاب کبري اليقينيات و شرح الاربعين النوويــة را نزد شيخ محمد سعيد رمضان البوطي آموخت و از ديگر علما همچون شيخ حسين خطاب و شيخ اسعد صاغرجي، نيز بهره جسته است. حسن سقاف بعد از بازگشت از دمشق به اردن از علماي اردن نيز استفاده علمي کرد چنانچه کتاب الفرائض و المواريث را نزد شيخ قاضي مطيع حمامي و کتاب شرح الجوهره باجوري را نزد شيخ محمد هليل و متن الاجروميــة و شرح شيخ احمد زيني دحلان را نزد شيخ احمد خضري آموخت. سپس به کشور مغرب سفر کرد و از محضر استاداني مانند سيد عبدالله بن صديق غماري محدث بزرگ مغرب استفاده برد. حسن السقاف اجازه هاي علمي فراواني از اساتيد خود دريافت کرد تا آنجا در کتاب الاتحاف بأسانيد و شيوخ حسن بن علي السقاف نام 40 تن از مشايخ وي که به ايشان اجازه علمي داده‌اند، ذکر شده است از جمله سيد عبدالعزيز بن صديق غماري و سيد عبد الحي بم صديق غماري و شيخ ابوالفيض ياسين فاداني مکي و شيخ حبيب الرحمن اعظمي.

بسياري از بزرگان اهل سنت او را مورد تمجيد قرار داده اند از آن جمله؛ عبد العزيز بن صديق غماري در نامه اي که به حسن سقاف مي نويسد او را علامه و محدث خطاب مي‌کند. هم چنين سيد عبدالله بن صديق غماري استاد حسن سقاف 5 نامه براي حسن سقاف مي نويسد و او را زبان ناطق و حجت خود معرفي مي کند و وجود او را رحمت و در اين عصر بدون نزاع ، ناصر السنــة و نابغه مي خواند. سعيد فوده نيز او را تمجيد مي کند. حسن سقاف به خاطر مواضع ضد وهابي که دارد، مورد انتقاد بزرگان وهابي و سلفي قرار گرفته است به ويژه اين که وي در سال هاي اخير در شبکه المستقلــة به مناظره با شيخ عدنان عرعور پرداخته و تفکرات ابن تيميه را نقد کرده است. وي فعاليت هاي سياسي قابل توجهي داشته است از جمله؛

1. وحدت اسلامي: حسن سقاف قائل است بين مسلماناني مثل اهل سنت و اماميه و زيديه و اباضيه که عقيده تنزيهي دارند بايد وحدت ايجاد شود.

2. حسن سقاف براي تقريب مذاهب اسلامي دو بار در تلويزيون امارات در سال 1418 ق و 1419 ق دعوت شده و حضور يافته است.

3. حضور حسن سقاف در کنگره کشور سريلانکا براي تقريب مذاهب و عقيده تنزيه و مشکلات وهابيت و سلفي ها. حسن سقاف قائل است وهابيت امروزه موجب اختلاف بين مسلمانان هستند.

4. حضور حسن سقاف در سال 1419 در کنگره دمشق براي تقريب مذاهب اسلامي.

5. ملاقات با پادشاه عمان و علماي اباضيه همچون شيخ احمد خليلي.

6. حسن سقاف دو بار در کنگره تقريب مذاهب اسلامي در تهران حضور يافت.

7. حسن سقاف قائل است خروج بر حاکم جائر و ظالم جايز است، چنان‌که امام حسين (ع) عليه يزيد قيام کرده است. او در صحيح عقيدۀ طحاويه مي‌نويسد: «ففکرة عدم الخروج علي ائمــة الجور ليست صحيحــة، و هي مخالفــة للقرآن والسنــة و عمل الصحابــة و ائمــة التابعين من اهل السنــة والجماعــة، و خلف من بعدهم خلف غيروا و بدلوا هذا الفکرة خوفا من التنکيل و التعذيب قهرا و ذلــة و استنکانــة».

8. يکي از فعاليت هاي اجتماعي و علمي حسن سقاف اين بود که در شبکه مستقله با عدنان عرعور وهابي، روي تجسيم ابن تيميه و افکار منحرف او مناظره کرده بود. وي همچنين کتابهاي زيادي درباره موضوعات اجتماعي، اصولي، فقهي و اعتقادي نوشته است که در مجموع به بيش از 80 عنوان مي رسد که غالبا در رد افکار وهابيت و متسلفين مخصوصا الباني است. (40)

آثار وي به بيش از 80 عنوان مي‌رسد که غالب آنها در زمينه پاسخگويي و بررسي افکار سلفي است. برخي از آنها نيز در زمينه فقه و حديث و توحيد و... مي‌باشد. برخي از آنها عبارتند از: 1- صحيح شرح العقيدة الطحاويــة. 2- الإمتاع والاستقصاء لأدلــة تحريم التبرع بالأعضاء. 3- عقيدة أهل السنــة والجماعــة. 4- شرح لعمدة السالك وعدة الناسك. 5- احتجاج الخائب بعبارة من ادعى الإجماع فهو كاذب. 6- بهجــة الناظر في التوسل بالنبي الطاهر، صلى الله عليه وسلم. 7- الإغاثــة بأدلــة الاستغاثــة. 8- و هم سيء البخت، الذي حرّم صيام السبت. 9- تناقضات الألباني الواضحات،3 أجزاء. 10- التنبيه والرد على معتقد قدم العالم والحد. (41)

مشهور بن حسن آل سلمان (متولد 1380ق)، عالم سلفي اهل سنت و صاحب تأليفات و تحقيقات جديد. الأشاعرة في ميزان أهل السنــة، از جمله آثار اوست. ‫در سال 1380ق، در فلسطين در خانواده‌اي مذهبي متولد شد. در سال (1387ق/1967م)، بر اثر جنگي که يهوديان به راه انداختند، او و خانواده‌اش به اردن مهاجرت کردند و در عمان البلقاء ساکن شدند. تحصيلات متوسطه را در همان جا گذراند و در سال 1400ق، به دانشکده شريعت پيوست و در بخش «فقه و مباني آن» مشغول به تحصيل شد و به علوم شريعت نوراني و مطالعه و تحصيل در آن اهتمام ورزيد و بخش بزرگي از المجموع نووي، المغني ابن قدامه، تفسير ابي‌الفداء، تفسير قرطبي، صحيح بخاري با شرح حافظ عسقلاني و صحيح مسلم با شرح نووي را مطالعه کرد. وي تحت تأثير جمعي از علما و محققين سلفي چون احمد بن تيميه و شاگردش ابن قيم جوزيه بود. از اساتيد وي مي توان از شيخ محمد ناصر الدين الباني و شيخ مصطفي الزرقاء نام برد.

وي از بنيان‌گذاران و سردبيران و نويسندگان مجله الأصالــة (انتشار در اردن) بوده است و يکي از بنيان‌گذاران مرکز مطالعات متدولوژي و تحقيقات علمي امام الباني است؛ او همچنين حلقه علم و افتاء را ايجاد کرده و در نشست‌هاي علمي شرکت مي کند.

علماي اهل سنت، همچون: شيخ محمد نصيرالدين آلباني، شيخ بکر ابوزيد، مقبل بن هادي وادعي و... او و نوشته‌هاي او را ستوده‌اند.

وي داراي صفحه شخصي در اينترنت و آثار متعددي است از جمله: مقدمه بر رسالــة لطيفــة جامعــة في أصول الفقه المهمــة؛ تصحيح سبيل الرشاد في هدي خير العباد؛ تصحيح الاعتصام؛ الأشاعرة في ميزان أهل السنــة؛ ‫مقدمه بر الفوائد الزينيــة في مذهب الحنفيــة؛ تصحيح جلاء الأفهام في فضل الصلاة و السلام على محمد خير الأنام؛ مقدمه بر أحكام النظر إلى المحرمات و ما فيه من الخطر و الآفات و الرد علي من استباح؛ مقدمه بر جهود الإمام الألباني ناصر السنــة و الدين في بيان عقيدة السلف الصالحين في الإيمان بالله رب العالمين؛ السعي الحميد في مشروعيــة المسعي الجديد.(42)

سعيد عبداللطيف فوده متولد (1967م) در شهر کرامــة اردن؛ از علماي حاضر شافعي و استاد در عقايد اسلامي، پژوهشگر و متکلم به روش اشاعره است. داراي دانش گسترده در فلسفه و منطق و آشنا به زبان انگليسي است. او را ابوالفداء و سيف اهل السنــة لقب داده اند. خانواده او فلسطيني الاصل مي باشند که بعد از اشغال فلسطين به اردن مهاجرت کرده اند. داراي بيش از 80 عنوان تأليف و تصنيف مي باشد که اکثر آنها در علم کلام و منطق و رد بر فلسفه و شيعه و سکولاريسم است.

عبداللطيف بن عبدل بن صالح ابوقوره (1906 - 2 ژانويه 1967) در شهر سلت متولد شد و در تاريخ 21/1386 هجري قمري مطابق با 2 ژانويه 1967 ميلادي در شهر امان درگذشت. نسب خانواده ابوقوره، از نياکانشان عبدالسلام بن مشيش که نسب وي به حسن المثني مي رسد به امام حسن بن علي (عليه السلام) و فاطمه دخت رسول خدا مي رسد.

استقرار خانواده ابوقوره در سلت به نيمه اول قرن سيزدهم هجري قمري/قرن نوزدهم ميلادي بر مي گردد، زماني که القرات (الخير ابو قوره) بخشي از طايفه آل اقراع، بزرگ ترين قبيله سلت در آن زمان را تشکيل داد. اجداد خاندان ابو قوره قبل از تقسيم استعمار منطقه توسط غربيان به سلت آمدند.

عبداللطيف ابو قوره تحصيلات ديني خود را فرا گرفت و از مدارس کتاتيب به دست شيخ عبدالحليم زيد الکياني، امام و مبلغ مسجد جامع سلت و قاضي قانوني سلت فارغ التحصيل شد. سپس تحصيلات خود را در کشور و خارج از کشور، به ويژه در قاهره و دمشق ادامه داد. وي همچنين از روابط خود با رهبران و انديشمندان جنبش هاي اسلامي شرق و غرب مانند حسن البنا، دکتر مصطفي الصبايي، ابوالعلا المودودي، ابوالحسن الندوي، معروف الدولبي، البشير ابراهيمي و ديگر رهبران و علماي مسلمان بهره هاي بسيار برد.

عبداللطيف ابوقوره در اوايل جواني از سلت به امان نقل مکان کرد و در تجارت، ساخت و ساز و تجارت آزاد کار کرد و از اولين کساني بود که يک شرکت تجارت اتومبيل را در اردن تأسيس کرد که در اوايل دهه 30 قرن بيستم ميلادي نماينده ماشين هاي شورولت، روور و اسکس بود. پس از آن، او بيشتر وقت، تلاش و پول خود را صرف فعاليت هاي ميهني و اسلامي کرد. او در انقلاب 1936 ميلادي با پول و تلاش خود در زمينه هاي مختلف شرکت کرد.

پس از آن عبداللطيف کاملا خود را وقف کار اسلامي کرد و با حسن البنا، بنيان گذار اخوان المسلمين در مصر که مادرش از خانواده ابوقوره بود، تماس گرفت. سپس وي به دنبال تأسيس اين گروه با کمک برادران خود اخوان المسلمين را در اواسط دهه چهل قرن بيستم در اردن تأسيس کرد. پس از تأسيس گروه، عبداللطيف به عنوان ناظر عمومي گروه در اردن انتخاب شد. اخوان در سال 1948 تحت رهبري عبداللطيف ابو قوره در جنگ با يهوديان شرکت کرد. عبداللطيف در سال 1953 از اين گروه استعفا داد. (43)

محمد عبدالرحمن خليفه يک نماينده پارلمان اردني است، وی که متولد 1919 در شهر  سلت است، طولاني ترين دوره رهبري اخوان المسلمين در اردن از سال (1953 تا 1994) را عهده دار بوده است؛ دومين ناظر اخوان المسلمين در اردن بود، دو بار دستگير شد و در يکي از آنها به سوريه گريخت. داراي ليسانس حقوق از انستيتوي حقوق در اورشليم اشغالي است. وي عضو اداره راهنمايي اخوان المسلمين و معاون راهنماي عمومي اخوان المسلمين در جهان و همچنين بين سالهاي 1956 تا 1961 نماينده پارلمان اردن بود. وي در سال 2006 در 87 سالگي درگذشت.

شيخ محمد عبدالرحمن خليفه النسور در سال 1919 ميلادي در شهر سلت به دنيا آمد. او از طايفه النسور سلتي است. وي اولين تحصيلات خود را در الكتاب نزد شيخ عفيف زيد فرا گرفت و سپس در آغاز افتتاح مدرسه السلت در آنجا تحصيل كرد. پس از پايان کلاس دهم، با دريافت بورسيه به دانشکده کشاورزي خضوري در طولکرم اعزام شد و از آنجا ديپلم کشاورزي گرفت، سپس وارد مؤسسه تربيت معلم و موفق به اخذ مدرک شد.

وي زندگي شغلي خود را به عنوان معلم در دبستان حواره و سپس در مدرسه رمتا آغاز کرد سپس تدريس را رها کرد و به انستيتوي قانون در اورشليم پيوست و ليسانس حقوق گرفت. پس از فارغ التحصيلي، دو سال به عنوان وکيل کار کرد، سپس شوراي قضايي در امان او را به عنوان قاضي صلح در معان انتخاب کرد و بعد از آن به عنوان دادستان عمومي به سلت منتقل شد، سپس در همان سمت به ايربد و کراک و مادابا منتقل گردید. وي در سال 1953 ميلادي به درخواست شوراي اخوان که او را به عنوان دبير کل انتخاب کرد، از قضاوت استعفا داد.

سپس از سال 1956 - 1961 ميلادي به عضويت پارلمان اردن درآمد. سرانجام از سال 1963 تا سال 2000 به عنوان رئيس جامعه مرکز خيرات اسلامي فعاليت کرد.

پس از سال 1968 ميلادي، يک سال پس از فاجعه ژوئن به مناسبت سالگرد اشغال بيت المقدس توسط يهوديان، کميته اي «براي نجات بيت المقدس» تشکيل داد.

در زمان رياست وي، جماعت اخوان نقش مهمي در جنبش بين المللي اسلامي داشت. در سال 1993 ميلادي نامه هايي براي رؤساي کشورهاي عربي و اسلامي فرستاد و آنها را به کنار گذاشتن اختلافات و عزم براي بازگرداندن مسجد الاقصي و رفع مظلوميت فلسطينيان تحت يوغ اشغال يهوديان فراخواند.

عبدالمجيد ذنيبات، سومين دبير کل اخوان المسلمين در اردن و يکي از اعضاي سناي اردن است که در 13 ژانويه - 2012 از سمت خود استعفا داد.

عبدالمجيد محمد خليل ذنيبات در 5 اکتبر 1945 در پادشاهي هاشمي اردن از يک خانواده فلاح در جديده، استان کرک متولد شد. پدر و مادرش در حالي که کمتر از يک‌سال داشت، درگذشتند. در سال 1951 دوره ابتدايي را در اولين مدرسه کرک گذراند و براي تحصيل در دوره متوسطه اول به مدرسه رغدان در امان منتقل شد. در سال بعد براي تکميل تحصيلات متوسطه به کرک بازگشت و دبيرستان را در سال 1962 به پايان رساند. سپس در 1964 ميلادي در دانشگاه دمشق ثبت نام کرد و ليسانس حقوق گرفت.

وی در سال 1993 به عنوان معاون دبير کل اخوان المسلمين و در سال 1994  به عنوان دبير کل انتخاب شد و تا سال 2006 که تصميم به استعفا گرفت در آن سمت باقي ماند.

سالم الفلاحات، چهارمين دبير کل اخوان المسلمين در اردن است. وي در سال 1954 ميلادي در مادابا متولد شد. سالم يوسف محمد الفلاحات در اوايل زندگي خود، در سال 1968 به جماعت اخوان پيوست در حالي که تنها چهارده سال داشت و با اخوان المسلمين در اردن در عمليات کماندويي عليه صهيونيست ها شرکت کرد سپس به دانشکده حقوق اسلامي پيوست و يکي از برجسته ترين رهبران کار دانشجويي در دانشگاه بود.

وی با اخوان المسلمين در انتخابات پارلماني اردن همراهی کرد که منجر به مشارکت  5 وزير از اخوان المسلمین در سال 1991 و کسب هفده کرسي در پارلمان اردن در سال 1993 شد.

سالم الفلاحات به عنوان عضو دفتر اجرايي جماعت اخوان براي دو دوره متوالي انتخاب گرديد و در 3 مارس 2006 به عنوان مدير کل اخوان المسلمين در اردن انتخاب شد.

در دوران رياست وي، محدوديتهاي دولت در فعاليت هاي سياسي و اخوان به طور خاص ادامه داشت.

سالم الفلاحات به فعاليتهاي وکالت خود، به نمايندگي از اخوان در مشاغل مختلف و رسانه ها ادامه داد. وي در حل و فصل اختلافات رخ داده در مادبا شرکت کرد و در سمپوزيومي که توسط انجمن بازنشستگان نظامي در سال 2009 برگزار شد، با عنوان گسترش پديده خشونت و نقش نهادهاي جامعه محلي در برخورد با آن سخنراني کرد.

دکتر همام عبدالرحيم سعيد در سال 1944 ميلادي در جنين کفر راعي، استان جنين فلسطين متولد شد، وي در 30 آوريل 2008 به عنوان مدير کل اخوان المسلمين در اردن به عنوان جانشين شيخ سالم الفلاحات انتخاب شد وي در حال حاضر مدير مرکز مطالعات سنت پيامبر بزرگوار ، امان - اردن است.

وي ليسانس حقوق اسلامي خود را از دانشکده شريعت با نمره بسيار خوب و رتبه اول گروه ، دانشگاه دمشق در سال 1965 کسب کرد. هم چنين کارشناسي ارشد حديث و علوم را از دانشکده اصول دين، دانشگاه الازهر، با نمره عالي در 1974 ميلادي حائز شد و دکتراي حديث و علوم را از دانشکده مباني دين، دانشگاه الازهر در 1977 ميلادي دريافت کرد. رسالۀ وي اولين درجه افتخار با توصيه چاپ و مبادله بين دانشگاه ها است.

او هم چنين داراي مدرک علوم تربيتي از کالج آموزش و پرورش از دانشگاه اردن، 1970 و مطالعات مربوط به مذاهب تطبيقي از دانشگاه تمپل در فيلادلفيا - ايالات متحده آمريکا، 1979 است.

تاکنون مشاغلي چون تدريس فرهنگ اسلامي در کالج علمي اسلامي، امان، اردن، 1965-1970 م، دستياري تدريس در کالج شريعت - دانشگاه اردن 1970-1971، مدرسي دانشکده شرع - دانشگاه اردن 1974-1975، استادياري دانشکده شريعت - دانشگاه اردن 1977-1982، دانشياري کالج شريعت - دانشگاه اردن 1982-1988 و دانشياري دانشگاه خصوصي زرقا - اردن، 2004 را به عهده داشته است.

وي عضو پارلمان اردن (1989 تا 1997) و مشاور شرعي در بيمارستان اسلامي از سال 1998 تا 2006 و مدير مرکز مطالعات سنت پيامبر از سال 2006 تاکنون است. وي هم چنين داراي تأليفات فراواني مي باشد و تاکنون استاد ميهمان در دانشگاه الجزاير در سال 1985، استاد مدعو در دانشگاه الزيتونا، تونس، 1986 و استاد مدعو در دانشگاه امام محمد بن سعود 1987 بوده و نظارت بر ده ها پايان نامه در کالج شريعت و دانشکده آموزش دانشگاه اردن و دانشگاه هاي ديگر را بر عهده داشته است. هم چنين داور در مجلات علمي چون مجله مطالعات - دانشگاه اردن، مجله مطالعات يرموک - دانشگاه يرموک، مجله شرع و معارف اسلامي - دانشگاه کويت، شوراي انتشارات علمي در دانشگاه کويت، مجله دانشگاه ملي زرقا، مجله دانشگاه اسلامي در غزه و دائرةالمعارف موضوعي سنت پيامبر بزرگوار است.

عصام طاهر البرقاوي مشهور به ابو محمد مقدسي اردني، از چهره هاي سرشناس سلفيۀ جهادي معاصر متولد 1378 ق در فلسطين است. مقدسي در چهار سالگي با خانواده، فلسطين را ترک کرده و به کويت مي رود تا تحصيلاتش تکميل گردد. وي بعد از مهاجرت هاي مختلف در نهايت اردن را به عنوان کشور اقامت انتخاب و در آنجا سکونت مي کند. او بعد از کويت برای تدریس به موصل مي رود. مطالعه کتاب هاي ابن تيميه و ابن قيم و الدرر السنيــة نوشته محمد بن الوهاب اثر قابل توجهی در افکار سلفي او مي‌گذارد. اولين و مهمترين کتاب او به نام ملــة ابراهيم است که نمونه اي از اين تأثير پذيري در آن مشاهده مي شود. او به دليل انتشار کتاب يکفر الدولــة السعوديــة در اردن مشهور شده و بارها به دليل آراء و نظريات تکفيریش به زندان مي رود. بارها به پاکستان و افغانستان سفر مي‌کند و با افرادي همچون ايمن الظواهري، ابي عبيده بانشيري و ابو حفص مصري و ابو مصعب السوري که بعدها سازمان القاعده را تشکيل مي‌دهند آشنا می‌شود.

وی پس از بازگشت به اردن به دليل برداشت نادرست از مفهوم دموکراسي و وضع قوانين در کشورهاي اسلامي، کتاب الديمقراطيه دين را نگارش می کند. در سال 1994 زندانی می شود و در زندان کتاب يا صاحبي السجن ءارباب متفرقون خير ام الله الواحد القهار را تألیف می کند. بعدها به دليل دفاع از مشروعيت عمليات 11 سپتامبر به زندان اردن روانه می‌شود. همراه شدن ابومصعب زرقاوي، پايه گذار شاخه القاعده در عراق، با مقدسي در زندان اردن موجب تأثير پذيري زرقاوي از وي گرديد. (44)

در اين‌جا شایسته است که به شخصيت جنجال برانگيز زرقاوی که اخيرا در کشورهاي اسلامي‌موجبات بروز جنگ و کشتار شده و نام اسلام را با تروريسم قرين ساخته اشاره شود.

ابو مصعب زرقاوي (احمد فاضل النزال الخلايله) 20 اکتبر سال 1966 در شهر زرقاي اردن به دنيا آمد. او در افغانستان اردويي براي تعليم شبه‌نظاميان راه انداخت و در اواخر سال 2004 به اسامه بن لادن و گروهک القاعده پيوست. زرقاوي پس از رفتن به عراق و به عهده گرفتن تعدادي از بمب گذاري‌هادر زمان جنگ به شهرت رسيد. زرقاوي در سال 1990 گروهي به نام جماعت توحيد و جهاد را بنيان گذاري کرد و سرکردگي آن را تا ژوئن سال 2006 برعهده داشت. (45)

او در خانواده اي فقير به دنيا آمد و داراي هفت خواهر و دو برادر است. پدرش به امر طبابت سنتي مشغول بود و مادرش با بيماري سرطان خون دست به گريبان؛ در هنگام تولد نام احمد فاضل الخلايله را بر او نهادند.

در 17 سالگي ترك تحصيل كرد و بعد از آن شروع به مشروب خواري افراطي و خالكوبي روي بدنش كرد. طبق گزارش‌هاي سرويس‌هاي جاسوسي اردن كه در روزنامه آسوشيتدپرس امان به چاپ رسيده، زرقاوي به دليل تجاوز جنسي در دهه 1980 در حبس بوده است، هرچند در اين زمينه اطلاعات ديگري موجود نيست. در 20 سالگي كه از زندان آزاد شد، فردي آواره و بي هدف محسوب مي‌شد و مانند ديگر مردان جوان عرب به دنبال هدف و انگيزه بود. در نهایت اين هدف را در شمال شرقي كشورش يعني در افغانستان يافت، از اين رو به اداره جهاد يا جنگ مقدس عليه روس‌ها به شهر خوست در شرق افغانستان آمد.

اما اندكي دير به افغانستان رسيد زيرا روس‌ها  افغانستان را ترك كرده بودند و زرقاوي از اين پس به جاي تفنگ، قلم به دست گرفت. سپس به عنوان گزارشگر مجله كوچك جهادي‌ها به نام البنيان المرصوص مشغول به كار شد. زرقاوي در سال 1992 به شهر زرقا بازگشت و با گروهکي اسلامي به نام بيات الامام شروع به همكاري نمود. او در 1993، پس از آن كه مقامات اردني به حملات مسلحانه وي و وجود انبار بمب در منزلش پي بردند، دستگير و به زنداني در حاشيه بيابان به نام زندان «سوجا» فرستاده شد.

او در سال 1999 جماعت توحيد و جهاد را بنيان گذاشت و رهبري آن را تا زمان مرگش در ژوئن 2006 بر عهده داشت. وي طي پخش نوارهاي ويدئويي مسئوليت چندين عمل خشونت بار از جمله کشتن شهروندان و غير نظاميان مختلف در عراق را به عهده گرفت. زرقاوي مخالف حضور آمريکا و نيروهاي غربي در جهان اسلام بود. در اواخر سال 2004 او به اسامه بن لادن و القاعده پيوست و از اين پس جماعت توحيد و جهاد، القاعده عراق ناميده شد و زرقاوي توسط القاعده ملقب به «امير القاعده در کشور بين‌النهرين» شد.

زرقاوي در اواخر سال 2000 در غرب افغانستان يك اردوگاه نظامي وابسته به القاعده را راه اندازي كرد و در اينجا بود كه نامش را با الهام از شهر زادگاهش زرقا به زرقاوي تغيير داد.

در اوايل سال 2002، زرقاوي به شهر پيشاور پاكستان در مرز افغانستان رفت. پيشاور شهري عميقاً مذهبي بود كه اين موضوع براي او جذاب بود

در سپتامبر 2005 و پس از سرکوب شبه‌نظاميان سني در تلعفر توسط دولت عراق، زرقاوي عليه شيعيان در عراق اعلان جهاد کرد. در اين زمان او تعداد زيادي بمب‌گذاري انتحاري در مناطق شيعه‌نشين و همچنين عليه نيروهاي آمريکايي انجام داد. همچنين مسئول بمب‌گذاري در سه هتل در امان است.

ابومصعب الزرقاوي در 7 ژوئن 2006 در هشت کيلومتري شمال شهر بعقوبه در شمال بغداد پايتخت عراق به دست نيروهاي آمريکايي کشته شد. سپس ابوحمزه المهاجر که به ابوايوب المصري نيز شهرت دارد، جانشين وي در عراق شد. (46)

همچنين مي توان در ميان شخصيت هاي معاصر ذي نفوذ مذهبي از اشخاص ذيل نام برد:

شيخ السعد التميمي عالم معروف اردني كه در دهه 1960م پيش نماز مسجد الاقصي بود. وي در سال 1983م در زندان مركزي امان زنداني شد.

همچنين حسام الدين مسمار رئيس سابق اتحاديه داروسازان، دكتر عمرالمدني و حسن القل از شيعيان به‌نام اردن محسوب مي گردند. (47)