پرش به محتوا

جغرافیای انسانی عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
Hamidian (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Hamidian (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱۱: خط ۱۱:


==== توزیع سنی ====
==== توزیع سنی ====
در سال ۲۰۱۵: ساختار سنی جمعیت عراق به‌صورت    زیر بوده است<ref>[iii] Countryeconomy. (2017, August 18). ''Iraq - Population 2015''. Countryeconomy.com.https://countryeconomy.com/demography/population/iraq?year=2015


* در سال ۲۰۱۵: ساختار سنی جمعیت عراق به‌صورت    زیر بوده است<ref>[iii] Countryeconomy. (2017, August 18). ''Iraq - Population 2015''. Countryeconomy.com.https://countryeconomy.com/demography/population/iraq?year=2015
</ref>:


‌</ref>:
* ۴۲٪ زیر ۱۵ سال؛
** ۴۲٪ زیر ۱۵ سال
* ۵۵٪ در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال؛
** ۵۵٪ در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴     سال
* ۳٪ بالای ۶۵ سال.
** ۳٪ بالای ۶۵ سال
* در سال ۲۰۲۵: تغییرات قابل‌توجهی در این    توزیع مشاهده می‌شود: [iv]


* کاهش سهم جمعیت زیر ۱۵     سال به ۳۸.۲٪
در سال ۲۰۲۵: تغییرات قابل‌توجهی در این توزیع مشاهده می‌شود<ref>Iraq population (2025) live — Countrymeters. (n.d.). Countrymeters.info. https://countrymeters.info/en/Iraq</ref>:
* افزایش جمعیت در گروه سنی ۱۵     تا ۶۴ سال به ۵۷.۸٪
* کاهش سهم جمعیت زیر ۱۵ سال به ۳۸.۲٪؛
* افزایش جمعیت بالای ۶۵     سال به ۴٪
* افزایش جمعیت در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال به ۵۷.۸٪؛
* افزایش جمعیت بالای ۶۵ سال به ۴٪.


==== نسبت جنسیتی ====
==== نسبت جنسیتی ====
نسبت جنسیتی در عراق تقریباً ۱.۰۳ مرد به‌ازای هر زن است. [v] بااین‌حال، در گروه‌های سنی ۲۰ تا ۳۵ سال، به دلیل تلفات ناشی از درگیری‌های نظامی، تفاوت‌هایی در نسبت جنسیتی مشاهده می‌شود. [vi]
نسبت جنسیتی در عراق تقریباً ۱.۰۳ مرد به‌ازای هر زن است<ref>[v] ''World Bank Open Data''. (2024). World Bank Open Data. https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL.FE.ZS?locations=IQ</ref>. بااین‌حال، در گروه‌های سنی ۲۰ تا ۳۵ سال، به دلیل تلفات ناشی از درگیری‌های نظامی، تفاوت‌هایی در نسبت جنسیتی مشاهده می‌شود<ref>[vi] Social Institutions and Gender Index (Edition 2023). (2017). ''OECD International Development Statistics''. https://doi.org/10.1787/33beb96e-en</ref>.


==== تحلیل روندها ====
==== تحلیل روندها ====
کاهش سهم جمعیت زیر ۱۵ سال و افزایش جمعیت در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال نشان‌دهنده تغییرات بنیادی در ساختار دموگرافیک عراق است. این تغییرات عمدتاً ناشی از کاهش نرخ باروری، بهبود خدمات بهداشتی و اثرات ناشی از درگیری‌های نظامی است. کاهش نرخ باروری و افزایش سطح سواد، همراه با بهبود زیرساخت‌های بهداشتی، موجب تغییر در ساختار سنی جمعیت شده است. [vii]
کاهش سهم جمعیت زیر ۱۵ سال و افزایش جمعیت در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال نشان‌دهنده تغییرات بنیادی در ساختار دموگرافیک عراق است. این تغییرات عمدتاً ناشی از کاهش نرخ باروری، بهبود خدمات بهداشتی و اثرات ناشی از درگیری‌های نظامی است. کاهش نرخ باروری و افزایش سطح سواد، همراه با بهبود زیرساخت‌های بهداشتی، موجب تغییر در ساختار سنی جمعیت شده است<ref>News, S. (2024, November 26). ''Iraq’s first nationwide census in decades uncovers population growth and demographic shifts - Shafaq News''. Shafaq News; شفق نيوز. https://shafaq.com/en/Report/Iraq-s-first-nationwide-census-in-decades-uncovers-population-growth-and-demographic-shifts
 
‌</ref>.  


=== ویژگی‌های جمعیتی ===
=== ویژگی‌های جمعیتی ===
خط ۳۵: خط ۳۷:
نرخ باروری عراق طی دهه گذشته روند نزولی داشته است:
نرخ باروری عراق طی دهه گذشته روند نزولی داشته است:


* در سال ۲۰۱۵: نرخ باروری بین ۴.۰۸ تا ۴.۳۱۰ فرزند به‌ازای    هر زن برآورد شده بود. [viii]
* در سال ۲۰۱۵: نرخ باروری بین ۴.۰۸ تا ۴.۳۱۰ فرزند به‌ازای    هر زن برآورد شده بود<ref>Countryeconomy. (2015). ''Iraq - fertility 2015''. Countryeconomy.com. https://countryeconomy.com/demography/fertility/iraq?year=2015</ref>.  






[iv] Iraq population (2025) live — Countrymeters. (n.d.). Countrymeters.info. <nowiki>https://countrymeters.info/en/Iraq</nowiki>




[v] ''World Bank Open Data''. (2024). World Bank Open Data. <nowiki>https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL.FE.ZS?locations=IQ</nowiki>


[vi] Social Institutions and Gender Index (Edition 2023). (2017). ''OECD International Development Statistics''. <nowiki>https://doi.org/10.1787/33beb96e-en</nowiki>
[vii] News, S. (2024, November 26). ''Iraq’s first nationwide census in decades uncovers population growth and demographic shifts - Shafaq News''. Shafaq News; شفق نيوز. <nowiki>https://shafaq.com/en/Report/Iraq-s-first-nationwide-census-in-decades-uncovers-population-growth-and-demographic-shifts</nowiki>
[viii] Countryeconomy. (2015). ''Iraq - fertility 2015''. Countryeconomy.com. <nowiki>https://countryeconomy.com/demography/fertility/iraq?year=2015</nowiki>



نسخهٔ ‏۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۱۶

مردم عراق، قابل بازیابی از https://www.aljazeera.com/news/2024/9/1/iraq-to-impose-two-day-curfew-for-first-census-in-decades

عراق، با پیشینه‌ای پیچیده و تاریخی پرتنش، در دهه‌های اخیر شاهد دگرگونی‌های گسترده‌ای در ساختار جمعیتی و تحولات دموگرافیک بوده است. تغییرات در نرخ باروری، میزان شهرنشینی، توزیع فضایی جمعیت و مهاجرت‌های داخلی، تحت‌تأثیر عوامل متعددی از جمله جنگ‌های طولانی‌مدت، بی‌ثباتی سیاسی، نوسانات اقتصادی و تحولات اجتماعی قرار گرفته‌اند. این روندها نه‌تنها بر الگوی سکونت و ترکیب سنی جمعیت اثرگذار بوده‌اند، بلکه پیامدهای قابل‌توجهی در زمینه توسعه پایدار، زیرساخت‌های شهری و برنامه‌ریزی اقتصادی کشور به همراه داشته‌اند. هدف از این بخش، ارائه تصویری جامع از پویایی‌های جمعیتی و ارزیابی پیامدهای آن بر ساختار اقتصادی و اجتماعی کشور است.

ساختار هرم جمعیتی

ساختار جمعیتی عراق طی دهه گذشته دستخوش تغییرات قابل‌توجهی شده است که ناشی از عوامل مختلفی از جمله تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بوده‌اند. برخی از داده‌های کلیدی در این زمینه عبارت‌اند از:

جمعیت کل

بر اساس برآوردهای اخیر، جمعیت عراق در سال ۲۰۲5 حدود ۴7 میلیون نفر تخمین زده شده است[۱]، در حالی که پیش‌بینی‌ها برای سال ۲۰50 نشان می‌دهند که این رقم ممکن است به80میلیون نفر برسد[۲].

توزیع سنی

در سال ۲۰۱۵: ساختار سنی جمعیت عراق به‌صورت زیر بوده است[۳]:

  • ۴۲٪ زیر ۱۵ سال؛
  • ۵۵٪ در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال؛
  • ۳٪ بالای ۶۵ سال.

در سال ۲۰۲۵: تغییرات قابل‌توجهی در این توزیع مشاهده می‌شود[۴]:

  • کاهش سهم جمعیت زیر ۱۵ سال به ۳۸.۲٪؛
  • افزایش جمعیت در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال به ۵۷.۸٪؛
  • افزایش جمعیت بالای ۶۵ سال به ۴٪.

نسبت جنسیتی

نسبت جنسیتی در عراق تقریباً ۱.۰۳ مرد به‌ازای هر زن است[۵]. بااین‌حال، در گروه‌های سنی ۲۰ تا ۳۵ سال، به دلیل تلفات ناشی از درگیری‌های نظامی، تفاوت‌هایی در نسبت جنسیتی مشاهده می‌شود[۶].

تحلیل روندها

کاهش سهم جمعیت زیر ۱۵ سال و افزایش جمعیت در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال نشان‌دهنده تغییرات بنیادی در ساختار دموگرافیک عراق است. این تغییرات عمدتاً ناشی از کاهش نرخ باروری، بهبود خدمات بهداشتی و اثرات ناشی از درگیری‌های نظامی است. کاهش نرخ باروری و افزایش سطح سواد، همراه با بهبود زیرساخت‌های بهداشتی، موجب تغییر در ساختار سنی جمعیت شده است[۷].

ویژگی‌های جمعیتی

نرخ باروری

نرخ باروری عراق طی دهه گذشته روند نزولی داشته است:

  • در سال ۲۰۱۵: نرخ باروری بین ۴.۰۸ تا ۴.۳۱۰ فرزند به‌ازای هر زن برآورد شده بود[۸].



  1. Iraq Population (2025) - Worldometers. (2019). Worldometers.info. https://www.worldometers.info/world-population/iraq-population
  2. Adel Bakawan. (2025). Iraq is on the verge of a deep demographic crisis. Eismena.com. https://eismena.com/en/article/iraq-is-on-the-verge-of-a-demographic-disaster-2023-08-28
  3. [iii] Countryeconomy. (2017, August 18). Iraq - Population 2015. Countryeconomy.com.https://countryeconomy.com/demography/population/iraq?year=2015
  4. Iraq population (2025) live — Countrymeters. (n.d.). Countrymeters.info. https://countrymeters.info/en/Iraq
  5. [v] World Bank Open Data. (2024). World Bank Open Data. https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL.FE.ZS?locations=IQ
  6. [vi] Social Institutions and Gender Index (Edition 2023). (2017). OECD International Development Statistics. https://doi.org/10.1787/33beb96e-en
  7. News, S. (2024, November 26). Iraq’s first nationwide census in decades uncovers population growth and demographic shifts - Shafaq News. Shafaq News; شفق نيوز. https://shafaq.com/en/Report/Iraq-s-first-nationwide-census-in-decades-uncovers-population-growth-and-demographic-shifts
  8. Countryeconomy. (2015). Iraq - fertility 2015. Countryeconomy.com. https://countryeconomy.com/demography/fertility/iraq?year=2015