شورش میرویس افغانستان

امیرخان هوتکی مشهور به میرویس رئیس قبیله هوتک (از طوایف پشتون غلزایی) بود. او پسر شالم‌خان (شاه عالم‌خان) بود و در بین طایفه خود به حاجی میرخان شهرت داشت و اجدادش نیز میان هوتکی‌ها مقام خانی داشتند. دولت صفوی کلانتری قندهار و حتی ابدالی‌ها را به او سپرد. میرویس به تحریک امپراتوران هند و عثمانی، علیه حکومت صفویه شورش کرد.

پس از مرگ میرویس، طبق سنت افغان‌ها و با توجه به اینکه محمود، پسر میرویس، ۱۸ ساله بود، برادرش میرعبدالعزیز به حکومت قندهار رسید. میر عبدالعزیز فردی راحت‌طلب و صلح‌جو بود. وی تصمیم گرفت با دولت صفوی صلح‌کند و پادشاهی صفوی را بپذیرد مشروط بر آنکه افغان‌های قندهار از پرداخت مالیات معاف باشند، به قندهار نیرو اعزام نشد و حکومت قندهار در خانواده میر عبدالعزیز موروثی شود. این مذاکرات بین میر عبدالعزیز و دولت صفویه در جریان بود که محمود، پسر میرویس، مطلع شد و عمویش میر عبدالعزیز را در قصر نارنج قندهار به قتل رساند و با موافقت سران غلزایی جای او را گرفت و خود را شاه محمود نامید. میر عبدالعزیز پسری داشت به نام اشرف که پس از فوت محمود در اصفهان، جای او را گرفت.

نیز نگاه کنید به

تاریخ افغانستان؛ تاریخ دوران میانی افغانستان.