انشعابات علویان در سوریه

علویان سوریه به چند گروه تقسیم شده‌اند: جعفریه، شمالیه، کلازیه، حیدریه، جنبلانیه (خَصیبیه)

جعفریه

جعفریه علویانی هستند که هیچ تفاوتی با امامیه ندارند. براساس برخی منابع جمعیت آنان در سوریه تا سال ۲۰۰۶م ما بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر گزارش شده است. اعتقادات آنان همان اعتقاد شیعیان اثناعشری است.[91]

شمالیه

شمالیه یا شمسیه گروهی منشعب از علویان هستند که ساکن در سواحل لاذقیه‎اند.[92] از جمله باورهای آنان اعتقاد به آن است که امیرالمؤمنین(ع) در قلب خورشید ظهور می‎کند.[93]

کلازیه

کلازیه یا قمریه یا جنوبیه، علویانی هستند که در جبال سکونت دارند.[94] کلازیه منتسب به «شبخ محمد کلازی» است. آنها معتقدند حضرت علی(ع) در ماه ساکن است و آن حضرت ذات ماه بوده که از دیدگان پنهان است و پس از جدا شدن روح هر انسانی از جسم خود، قابل رؤیت است.[95] این فرقه پس از انقلاب اسلامی ایران تحت حمایت‎های فرهنگی و دینی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت به طوری که باورهای غلو آمیز را کنار نهاده و رویکرد اعتدالی را در پیش گرفت.[96]

حَیدریه

حیدریه منسوب به حیدر لقب امام علی(ع) هستند. این فرقه به عنوان یکی از انشعابات علویان به شمار می‎رود. حیدریه دو فرقه از طریقت قلندریه هستند. یکی منسوب به «قطب الدین حیدر زاوه‌‎ای» (م۶۱۸ق) و دیگری منسوب به «میر قطب‎الدین حیدر تونی» (م۸۳۰ق)؛ از این رو، حیدریه به عنوان شاخه تصوف علویان به شمار ‎آمده و جنبه شریعت در میان آنان بسیار کم رنگ بوده است؛[97] اما این فرقه نیز مانند کلازیه، از حمایت‎های فرهنگی ایران برخوردار شد و رفته رفته رویکرد التزام به شریعت و پایبندی به احکام اسلامی در آنان تقویت شد.[98]

جُنْبَلانیه

جنبلانیه یا خصیبیه یکی دیگر از طریقت‎های علویان است. مؤسس این طریقت ابومحمد عبدالله جنبلانی (م۲۸۷ق) معروف به «جنان» بوده است. او در دوره زعامت خود بر علویان، «حسین بن حمدان خصیبی» (م۳۴۶ق)، فرد تاریخ ساز فرقه نصیریه را به شاگردی پذیرفت. پس از او، خصیبی زعامت نصریه (علویان) را برعهده گرفت. مزار خصیبی در شمال حلب به «شیخ یابراق» معروف است که مردم آن را زیارت می‎کنند. این فرقه در قرن پانزدهم هجری، علاوه بر سوریه، در عراق و ایران نیز با عقاید التقاطی از شیعه، اهل سنت، تصوف و غلات همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد.[99]

مرشدیه

مرشدیه، جماعت نوپدید دینی مستقل و منشعب شده از علویان است که در قرن بیستم میلادی ظهور کرد. رهبر این فرقه یکی از علویان به نام «سلمان مرشد» است. او از اعتقادات علویان فاصله گرفت و به سوی الوهیت شخصی، که نوعی شرک است، روی آورد؛ از این رو، مرشدیه خود را از علویان ندانسته و در مقابل علویان نیز مرشدیه را از خود نمی‎دانند. تعداد اعضای این فرقه ۳۰۰ هزار نفر است که بیشتر در استان‎های لاذقیه، طرطوس، حمص و حومه دمشق نظیر «جُبَر» و «مأمونیة» زندگی می‎کنند.

نیز نگاه کنید به

تشیع در سوریه، اسلام و مسلمانان سوریه