مسیحیان آشوری سوریه
آثوری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها یا آشوری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها مسیحیانی هستند که پیشتر متعلق به کلیسای نِستوری[36] بودند؛ کلیسایی که گذشته در بین‌النهرین تأسیس شد.
کلدانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها[37] گروهی از آشوریان نستوری هستند که در قرن هفدهم، به آیین کاتولیک بازگشتند[38]؛ اما هنوز هم مستقل از واتیکان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. آشوریهای کلدانی در سوریه اقلیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کوچکی هستند.
در واقع، مسیحیت آشوری – کلدانی، مسیحیتی است که مورد پذیرش یکی از اقوام کهن سوریه یعنی آشوری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، قرار گرفته است؛ قومی که از دیرباز، در شمال عراق تمرکز داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند و از این جهت، میتوان مسیحیت آشوری را نسخه الهیات مسیحی عراقی یا بین‌النهرینی نامید؛ به همین دلیل، اسقف اعظم آشوری، لقب «اسقف بابل» را نیز دارد و تن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها اسقف نشین این فرقه مذهبی – قومی، نیز بغداد است. آیین عشای ربانی ایشان نیز به زبان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کلدانی و عربی برگزار می‌شود.
در اوایل قرن بیستم عده ای از کلدانیان برای در امان ماندن از حکومت عثمانی، از بین النهرین و ترکیه به شهر حسکه گریختند و در تعدادی از شهر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سوریه ساکن شدند.
کلیسای کلدانی سوریه در ابتدا به کلیسای کلدانی «ماردین»، شهری در جنوب شرقی ترکیه کنونی، وابسته بود. شایان ذکر است که بسیاری از خانوادههای کلدانی حسکاوی، همچنان به آداب، سنت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و آیین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ماردینی پایبند هستند که از مناطق دیاربکر، صراط، ارومیه و الجزیره نیز متأثر شدند.
به دلیل وخامت اوضاع امنیتی در عراق پس از سال 2003، بسیاری از خانوادههای کلدانی به سوریه مهاجرت کردند و در دمشق، حلب، حسکه، قامشلی و حمص سکنا گزیدند.[39]
کلیسا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کلدانی سوریه: «جامع یوسف مقدس»، «شاه عیسی»، «یعقوب النصیبینی» در قامیشلی، «گورگیوس مقدس» در مالکیه، «تیریزا، فرزند عیسی» در دمشق و «جرجیس مقدس» در روستای «عربوش»
در حال حاضر، اسقف اعظم کلدانی، « لویس روفائیل اول ساکو» (Louis Raphaël I Sako) (زاده 1948 م.) است که از 2013 بدین منصب رسیده و در 2018 نیز از سوی پاپ، کاردینال شده است.
پاورقی
[37] . کَلده یا کلدان نام یکی از بخش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تمدن بابل است؛ یعنی سلسله یازدهم از پادشا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هان بابل؛ از ۶۱۲_۵۳۹ پ. م.، با پنج پادشاه.
[38] . در قرن هفدهم میلادی، هیئت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تبلیغ فرانسوی برای تبلیغ این مذهب در میان مسیحیان شرقی به کردستان آمدند. آن زمان، به جز ارمنیان پیروی کلیسای گریگوری، دو گروه جمعیتی مسیحی دیگر در میان کرد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها زندگی می‌کردند. نخست، مسیحیان سریانی که عمدتاً در شهر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کردستان شمال غربی می‌زیستند و زبان آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها آرامی و عربی بود. این دسته از مسیحیان به کلیسای ارتدکس سریانی متعلق بودند و یعقوبی نیز نامیده می‌شدند. دسته دوم، مسیحیان آثوری (آشوری) بودند که اگرچه در زبان با گروه اول مشترک بودند؛ اما پیروی کلیسای نستوری بودند. میسیونر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کاتولیک فرانسوی تقریباً نیمی از گروه دوم یعنی آشوریهای ساکن نواحی غرب کردستان را به مذهب کاتولیک گرواندند. این دسته از آشوریان پس از گرویدن به مذهب کاتولیک، کلدانی نامیده شدند.
[39] . به عنوان نمونه، در تاریخ ۱ مارس ۲۰۰۸ « پولس فرج رحو» (1942-2008)، اسقف اعظم موصل، هنگام ترک کلیسایی در محله النور در شرق موصل، به وسیلهٔ گروه تندگرای«القاعده» ربوده و به قتل رسید.