جامعه ایرانیان مقیم آیوتایا
جامعه ایرانیان مقیم آیوتایا در سده هفدهم میلادی
در سده هفدهم میلادی جماعت بزرگی از ایرانیان در آیوتایا پایتخت قدیم تایلند، زندگی میکردند که نقش بزرگی در سیاست و کشورداری آن دوره داشتند؛ وزرای برجستهای چون عبدالرزاق گیلانی و آقا محمد استرآبادی (وزرای اعظم نارای کبیر) از میان آنها برخاستند. اینگروه بسیاری از جنبههای فرهنگ ایرانی مانند معماری، آدابورسوم، کشورداری، پوشاک، خوراک و ... را در جامعه سیام رواج دادند و امروزه بررسی تاریخچه اینگروه از دیدگاههای گوناگون، یکی از مباحث اصلی ایرانشناسی در تایلند است.
بهگفته دکتر «سیساک والی پدوم»، اولین گروه از ایرانیان [که به آیوتایا آمدند] حدود سینفر بودند، آنها بهعلت سود سرشار از تجارت در دوره قبل از رویکارآمدن شاه نارای در ۱۶۵۶م، به آیوتایا پایتخت سابق تایلند آمدند و در آنجا ساکن شدند و هرکدام از این ایرانیان احترام خاصی داشتند، بهآنها خانهای داده شد و همه در مشاغل دولتی بهخدمت گرفته شدند. دکتر پولپان استاد
T
۳۳۵
۳۳۶
دانشگاه تایلند نیز نفوذ ایرانیان در آیوتایا را در معماری، هنر، غذا و شیرینیجات، مهم ارزیابی کرده است و میگوید: «طاقهای ساختمانهای قدیمی در آیوتایا نمونهای از طاقها بهسبک اسلامی است و درب ورودی کاخ شاه نارای در شهر لوپبوری و معابد وراچ تارام' و «یای چای مونگکل۲» در آیوتایا نیز بهسبک گنبدهای ایرانی ساخته شدهاند۳. در آنزمان ایرانیان را «مردم مغولیه» میگفتند!