شیعیان فرهنگی در چین
آقای ابراهیم فِنگ جینیوان، مؤلف کتاب«الاسلام فی الصین» به پارهای از دلایل حضور فرهنگ شیعی در میان مسلمانان چین اشاره نموده است که برخی از این دلایل در پی میآید:
«شیخ وانگ جینگچای» چینی(1949-1879) که در اوایل قرن بیستم در مصر اقامت و به امر تدریس اشتغال داشته نقل میکند که، در سفر حج خود تعدادی از شاگردان و طلابش وی را همراهی میکردند. در بین آنها، یک نفر ایرانی شیعی نیز بود که نسبت به شیخ ارادت و احترام خاصی قایل میشد. شیخ از فرد ایرانی دلیل این همه محبت را سئوال میکند که در جواب میشنود، مگر شما مسلمان چینی نیستی؟ شما مسلمانان چین پیرو تشیع هستید و ما شما را از خود میدانیم"[۱]
مؤلف کتاب در ادامه به نقل از کتاب«تصحیح تراجم سلسلهی یوان»میگوید:«به گمان قوی، مسلمانان شرق (یعنی چین)از پیروان علی(ع)یعنی شیعه هستند» ومجددا به نقل از کتاب«عروق الصینین»میگوید که«مسلمانان امروز چین از پیروان مذهب شیعه علوی هستند» و سپس به ده مورد از تأثیرپذیری فرهنگی اهل سنت چین از شیعیان، به شرح زیر اشاره میکند.
1- مسلمانان چین به رنگ سبز علاقه زیادی دارند، و طلاب در مراسم فارغ التحصیلی خود از شال وپوشش سبز که متعلق به خاندان حضرت فاطمه(س) و پیروان علی(ع) است، استفاده می کنند و مردم اینگونه افراد را«صاحبان لباسهای سبز عربی» مینامند.
2- مسلمانان چین علمای بزرگ اسلام را امام میگویند درحالی که طلاب را خلیفه میخوانند و به نظر آنان مقام ائمه و امامت بالاتر از مقام خلیفه است.
3- در گذشته، اکثر کتب اسلامی متداول بین مسلمانان چین، به زبان فارسی بوده و واژه های دینی مورد استفاده آنها، اغلب به زبان فارسی است و از کلماتی همچون روزه، نماز، و آب دست، به جای کلمات عربی صوم، صلاه، و وضو، استفاده میکنند.
4- مسلمانان چین به آنچه در تفاسیر قرآن کریم آمده معتقد هستند.
5- زنان مسلمان چینی، اهتمام ویژهای به برگزاری مراسم وفات حضرت زهرا سلام الله علیها دارند.
6- نامهایی همچون«علی»، «حسن»، «حسین»، و «فاطمه»، در بین مسلمانان چینی خیلی مورد استفاده قرار میگیرد.
7- .در منابر و خطبه ها، روحانیون، از شجاعت و فضایل علی(ع) خیلی صحبت میکنند و مردم ذوالفقار را مقدس میدانند.
8- در ذکرها، و دعاهای پیروان تصوف، بر اعتقاد به ائمه دوازده گانه، حضرت علی ویازده فرزندش هم تاکید زیادی شده واین دعاها بین مسلمانان سراسر چین شایع است.
9- در مدارس دینی چین تمام علوم اسلامی تدریس میشود به جز تاریخ اسلام، زیرا مسلمانان چین با تأسی به شیعیان، به مشروعیت خلفای اموی و عباسی اعتقاد ندارند. لذا تاریخ اسلام را که بخش قابل توجه آن مربوط به این دو سلسله است، تدریس نمیکنند.
10- سخنرانان مذهبی در چین هنگام وعظ، به موضوع حضرت مهدی(ع) هم اشاره میکنند که همان امام منتظر شیعیان است. آنان جایگاه ائمهی دوازده گانه را هم شأن خلفا میدانند[۱].
در شجره نامه سید اجل عمرشمس الدین هم پس از حمد و ستایش خدا و رسول و خلفای چهارگانه، از تک تک ائمهی دوازده گانه، از حضرت علی(ع) گرفته تا حضرت مهدی(عج) نام برده میشود.
وجود آثار فرهنگ شیعی در سراسرچین به ویژه در اعمال و باورهای دینی مسلمانان این دیار همچنان، قابل مشاهده است. از جمله آنها وجود زیارتگاه هایی تحت عنوان مزار امام باقر(ع)، امام سجاد(ع)، امام صادق(ع)، و امام کاظم(ع) در منطقهی سین کیانگ است که مورد احترام و توجه عموم مردم اعم از شیعه و سنی است. در برخی از آثار تاریخی از جمله مساجد منطقهی سین کیانگ وکاشغر نیز نام ائمه (ع) و یا شعرهای فارسی که در مدح حضرت زهرا (س)و امام حسین(ع) بیان شده، هنوز هم دیده میشود[۱].
نیز نگاه کنید به پیروان اهل بیت علیهم السلام در چین؛ اسلام در چین
کتابشناسی
.