ادبیات مهاجران کوبایی

از دانشنامه ملل
exodo del Mariel
exodo del Mariel

تاریخ ادبیات مهاجران و تبعیدی‌های کوبایی، ادبیات مجزایی نیست، بلکه برعکس جزو رسمی و لاینفک تاریخ ادبی این کشور محسوب می‌شود. تاریخ مهاجران روشنفکر کوبایی را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد، اولین دوره مصادف با سال‌های آغازین انقلاب، بین ۱۹۵۹ و ۱۹۶۵ می‌باشد که بسیاری از نویسندگان با توجه به اختلافات با رژیم جدید کشور را ترک می‌کنند، به این افراد از آن زمان به بعد «گوسانو» (Gusano) یعنی کرم خاکی می‌گفتند.

افرادی چون: سبرو ساردوی (Severo Sarduy)، گیرمو کابررا اینفانته (Guillermo Cabrera Infante) و چند تن دیگر در این گروه قرار می‌گیرند و آثار خود را در خارج از خاک وطن خود آفریدند. دوره دوم، زمانی است که سیاست انقلابی، حتی در زمینه فرهنگی دشوار می‌شود، سخت‌گیری سیاسی که در سال ۱۹۶۸ با رسوایی‌که اثر تئاتری آنتون آروفات، با نام هفت علیه تباس (Los siete contra Tebas) ایجاد می‌کند دیده شد که انتقادی پوشیده علیه رژیم انقلابی بود. این اثر نمایشی باعث شد تا آنتون آروفات به مدت ۱۴ سال از انتشار آثار خود محروم باشد، دوره سوم مربوط به بحران سیاسی شدیدی می‌شود که به‌عنوان جنبش عزیمت مارییل (exodo del Mariel) معروف است و بین ۱۵ آوریل و ۳۱ اکتبر سال ۱۹۸۰ اتفاق افتاد، در این برهه از زمان حدود ۱۰۰۰۰ کوبایی در سفارت پرو پناهنده می‌شوند.

در پنج ماه بعد از آن، حدود ۱۲۰۰۰۰ نفر، کوبا را از طریق «بندر مارییل» (Puerto de Mariel) به مقصد لیما، و به‌خصوص، میامی ترک می‌کنند، در میان این افراد که به «ماریه لیتوس» [i] معروف شدند می‌توان از افرادی چون رینالدو آرناس (Reinaldo Arenas) ، آنتونیو بنیتس روخو (Antonio Benites Rojo) و کارلوس ویکتوریا (Carlos Victoria) نام برد. چهارمین دوره مهاجرت روشنفکران مربوط به «دوره ویژه» (Periodo especial) (سال‌های ۹۰) می‌شود؛ که در سال ۱۹۹۴، تعداد بسیاری از کوبایی‌های ناامید به خاطر فقر به آب زدند و به آمریکا پناهنده شدند. بین این افراد، بسیاری از نویسندگان نیز از کشور خارج شدند که یا بنا به دلایل سیاسی و یا مشکلات اقتصادی و گاهی به هردو دلیل کوبا را ترک کردند و به کشورهای مختلف از جمله مکزیک، آمریکا، اسپانیا و فرانسه رفتند، در میان اینان افرادی چون الیسئو آلبرتو (Eliseo Alberto)، نربرتو فوئنتس (Norberto Fuentes)، خسوس دیاس (Jesus Diaz) و تعداد دیگری بودند.

این نویسندگان در خارج از کوبا آثار خود را می‌آفرینند و مراکز انتشاراتی قدرتمندی چون آلفاگوآرا (Editorial Alfaguara) و یا توسکتس (Editorial Tusquets) آثار آنان را به چاپ می‌رسانند. علاوه بر این نویسندگان، می‌توان به نسل دیگری اشاره کرد که کوبایی آمریکایی هستند که آثار خود را به زبان اسپانیایی تولید می‌کنند و بعضی از آنان آثار خود را ترجمه می‌کنند و یا حتی به انگلیسی می‌نویسند. به‌هرحال این نسل نیز در بیرون از کوبا آثاری ارزشمند خلق کردند و اگرچه در خارج از کوبا زندگی می‌کنند، آثارشان از عناصر کوبایی مملو است و همان هویت کوبایی را حفظ کرده‌اند.[۱][۲]

نیز نگاه کنید به

زبان و ادبیات کوبا؛ ادبیات کوبا

پاورقی

[i]: Marielitos: اشاره به کسانی دارد که در یک مهاجرت عظیم دسته جمعی از بندر مارييل در غرب هاوانا، با كشتى كشور را ترک می‌كنند و به ميامى می‌روند.

کتابشناسی

  1. Loprete, C. (2000). Iberoamérica: Historia de su civilización y cultura. Prentice Hall, P359
  2. حق‌روستا، مریم (1397). جامعه و فرهنگ کوبا. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص279-281.