موسسات پژوهشی و فرهنگی اردن
مؤسسات پژوهشی و فرهنگی
ظهور موسسات پژوهشي و فرهنگي سهم قابل توجهي در توسعه حرکت نشر ايفا کردند. اين موسسات از طريق انجام تحقيقات و پژوهش ها در موضوعات مختلف و نشر نتايج آن، يا از طريق حمايت هاي مالي، از صنعت نشر حمايت مي کردند. اهم موسساتي که حرکت نشر را تقويت کرده اند به شرحي است که مي آيد:
1-دانشگاه ها
در قانون دانشگاه هاي اردن آمده است که نشر معارف و توسعه آن از وظايف دانشگاه‌ها محسوب مي شود.(164)
در اين راستا عناوين مختلفي که الجامعه الاردنيه طي سالهاي 1964-1988 به چاپ رسانده؛ شامل ترجمه و تاليف در زمينه هاي زير بوده است:
| موضوعات | 1964-1969 | 1970-1979 | 1980-1989 | مجموع |
| ادبيات | 2 | 9 | 16 | 27 |
| تاريخ و جغرافيا | 1 | 9 | 32 | 42 |
| فلسفه | - | 1 | 4 | 5 |
| علوم اجتماعي | - | 10 | 55 | 65 |
| علوم نظري و تطبيقي | - | 3 | 18 | 21 |
| ديني | - | 1 | - | 1 |
| معارف عمومي | - | 1 | 20 | 21 |
| ورزش | - | - | 2 | 2 |
| مجموع | 3 | 34 | 147 | 184 |
(165)
2-موسسه آل بيت: موسسه آل بيت که در سال 1981 با دستور پادشاه اردن تاسيس شد، تلاش هاي زيادي در زمينه ترجمه انجام مي دهد. اين موسسه تا سال 1989 تعداد 21 عنوان کتاب منتشر کرد که بيشتر اين عناوين دايرة المعارف هستند و هريک شامل چندين جلد مي باشد. موسسه آل البیت به دوزبان عربي و انگليسي کتاب منتشر مي کند و با موسسات عربي و غير عربي مختلفي توافقنامه همکاري امضا کرده است که از مهمترين آنها، توافقنامه اين موسسه با دانشگاه کمبريج انگليس است. (166)
3-مجمع زبان عربي اردن: اين موسسه که در سال 1976 تاسيس شد، در زمينه عربي سازي آموزش دانشگاهي تلاش زيادي کرد. اين موسسه مجله اي به نام مجلــة مجمع اللغــة العربيــة الاردني دارد که نخستين شماره آن در سال 1978 منتشر گرديد. (167)
4-وزارت فرهنگ و ميراث مردمي: اين وزارت خانه از سال 1966فعاليت خود را آغاز نمود و تا اوايل دهه هفتاد در زمينه هاي تاريخي، سياسي و ادبيات مردمي عناوين متعددي به چاپ رساند. (168)
اين موسسه در دهه هفتاد موفق به چاپ 33 عنوان (169) و در دهه هشتاد 78 عنوان شده است. جدول زير به تفکیک موضوعات منتشر شده وزارت فرهنگ را نشان می‌دهد:
| موضوع | 1965-1969 | 1970-1979 | 1980-1989 | مجموع |
| تاريخ | 5 | 10 | 7 | 22 |
| سياست | 3 | - | 6 | 9 |
| ادبيات | 2 | 19 | 59 | 80 |
| اجتماع | - | 3 | 4 | 7 |
| دين | - | 1 | 1 | 2 |
| فلسفه | - | - | 1 | 1 |
| مجموع | 10 | 33 | 78 | 121 |
(170)
براساس گزارشهاي يونسکو برخي آمار و ارقام نشر در سال هاي بعد اردن بدين شرح است که با برخي ارقام ارائه شده توسط موسسات رسمي اردني متفاوت است.
| روزنامه
تيراژ هر 1000 نفر |
کتاب
تعداد نسخه هر 100 نفر |
عنوان
تعداد هر 100.000 نفر |
مصرف کاغذ
کيلو هر نفر |
| 47 | 113 | 7 | 7 |
| 1994 | 91-94 | 91-94 | 94 |
(171)
| کتاب هاي منتشر شده
تعداد نسخه بر هر 100 نفر |
ميزان تغيير سالانه | عنوان هاي چاپ شده
براي هر 100.000 نفر |
ميزان تغيير سالانه | ||||||
| 1981-83 | 91-94 | 91-4 | 81-3 | 91-83 | 91-94 | 91-4 | 81-3 | ||
| 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
(172)
| موجودي کتابخانه هاي عمومي
براي هر 1000 نفر |
ميزان تغيير سالانه | |
| 4/2 | 5/3 | 6/7 |
(173)
آخرين آمار نشر و موارد مربوط به نشر بر اساس آمار اداره احصائيه اردن از سال 2013 مطابق جدول ذيل است.
| المحافظــة | چاپخانه | کتاب فروشي | ناشران و توزيع کنندگان | تبليغات | استان ها |
| العاصمــة | 279 | 164 | 292 | 258 | امان |
| البلقاء | 6 | 10 | 1 | 5 | بلقاء |
| الزرقاء | 41 | 10 | 6 | 5 | زرقا |
| مادبا | 3 | 4 | 6 | 1 | مادبا |
| اربد | 36 | 7 | 9 | 14 | اربد |
| المفرق | 0 | 0 | 1 | 3 | مفرق |
| جرش | 1 | 0 | 1 | 3 | جرش |
| عجلون | 0 | 1 | 0 | 3 | عجلون |
| الکرک | 4 | 0 | 1 | 5 | کرک |
| الطفيلــة | 0 | 0 | 0 | 0 | طفيله |
| معان | 2 | 2 | 0 | 0 | معان |
| العقبــة | 5 | 4 | 0 | 4 | عقبا |
| مجموع | 377 | 202 | 317 | 301 | جمع |
(174)