پیام آوران آیین مانوی به سرزمین چین

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۷ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۵۲ توسط Samiei (بحث | مشارکت‌ها)
آیین مانوی در چین

آیین مانوی که در ایران، زادگاه مانی و سرزمین پیدایش آیین مانوی، مورد سرکوب قرار گرفت، و مانی بنیانگذار آن در سال274 پس از میلاد به قتل رسید، برای ادامه­ ی حیات، به سرزمین­ های پیرامون ایران روی آورد. یکی از این مناطق سرزمین ­های آسیای میانه و سپس منطقه­ ی اویغور نشین غرب چین بود. گرچه بر­اساس اسناد و مدارک چینی، این آیین در سال694 پس از میلاد به چین وارد شد و پیروان مانی در سال768 میلادی رسما در شهر چانگ­اَن پایتخت چین اقدام به ساخت محل نیایش مانوی کردند، [۱]ولی این آشنایی می ­تواند بسیار زودتر از این تاریخ اتفاق افتاده باشد.

از ویژگی ­های آیین مانی(←آیین مانوی در چین) اقتباس و به عاریت گرفتن نکاتی از دیگر ادیان بود، لذا وقتی وارد چین شد نیز خود را با اندیشه ­های دینی موجود در این کشور از جمله آیین بودایی(←آیین بودا) تطبیق داد. با این که هیچ­کدام از ادیان پارسی که وارد چین شدند، اقدام به تبلیغ رسمی آیین خود نکردند، ولی آیین مانی در این زمینه استثنا بود، زیرا نمایندگان و مبلغان رسمی آن تبلیغات دینی مؤثری در این کشور  به راه انداختند. با آغاز موج حرکت­ های ضد خارجی و ضد ادیان وارداتی در چین در سال843 میلادی، غارت مایملک مانوی ­ها و به آتش کشیده شدن کتاب ­ها و معابد آنان نیز آغاز و تنها در شهر چانگ­اَن70 نفر از مبلغان مانوی کشته شدند. اگرچه آیین مانوی پس از این واقعه به شکل زیر زمینی باقی ماند و از شورش ­های دهقانی در دوره­ های مختلف از جمله در قرن چهاردهم با شورشیان علیه حاکمان مغولی و بنیانگذاران سلسله مینگ حمایت کرد، ولی پس از سرکوب بزرگ سال843، دیگر نتوانست به شکوه گذشته ­ی خود باز گردد. امروزه تنها زیارتگاه باقی مانده از آیین مانوی در جهان، در خارج از شهر چوانجو(Quanzhuo) در شرق چین و در استان فوجیان(Fujian) قرار دارد که پس از باز دید هیئتی از سوی یونسکو، صحت انتساب آن به آیین مانوی مورد تأیید قرار گرفته است. [۲]

 در دهه­ های اخیر، تحقیقات زیادی پیرامون نحوه­ ی ورود و گسترش آیین مانوی در چین، اعتقادات و آداب و رسوم و مراسم آیینی آنان، بومی شدن آیین مانوی، تأثیر متقابل آیین ­های مانوی و بودایی(←آیین بودا) چینی، تاریخ و فرهنگ مانوی در چین، بررسی آثار و کشفیات به دست آمده از استان فوجیان، اسناد و نسخ خطی به دست آمده از منطقه­ ی تورفان، رابطه ­ی مانوی ­ها با قوم «هوی­هو(Huihu)»(یکی از اقوام قدیمی ساکن در شمال چین)، و... صورت گرفته و به ­صورت کتاب و مقاله منتشر شده است. [۳][۴]

کتابشناسی

  1. -Bai, Shouyi,(2007). An outline History of China, foreign languages Press, Beijing.
  2. سابقی علی محمد.(1384). شهر تاریخی چوانجو(زیتون) یادگاری از فرهنگ و هنر ایرانی.
  3. -فنگ، وانگ (12 شهریور 1390). بررسی اجمالی پیرامون روابط فرهنگی چین و ایران، ارایه شده در سمینار«مبادلات فرهنگی و همکاری­های استراتژیک میان چین و ایران» فرهنگستان علوم اجتماعی چین.
  4. سابقی، علی محمد. (1392). "جامعه و فرهنگ چین". تهران : موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد اول.