مراکز و انجمن های ادبی در بنگلادش
8. 4. 1. مراکز و انجمن های ادبی
8. 4. 1. 1. فرهنگستان كودكان بنگلادش (آكادمي Shishu )
نيمي از جمعيت كشور بنگلادش را كودكان تشكيل مي دهند و در واقع سكانداران آينده كشور مي باشند. به همين منظور و برای تجلي استعدادها و توانايي های نهفته دركودكان بنگالي، فرهنگستانی با نام «شيشو آكادمي» ويژه كودكان بنگالي در سال 1976 تأسيس شد. هدف از تاسیس آن گردهم آوردن کودکان بنگالی از تمامي نقاط بنگلادش در شهر داكا و از طريق مدارسي كه در آن ها تحصيل مي كنند، می باشد تا به یک شیوه تربیت شوند.
در اين فرهنگستان آموزش هايي در خصوص هنرهاي زيبا و هنرهاي نمايشي ارائه مي شود. ايــن كودكان اغلب با توجه به سن و موضوعی که به آن علاقه دارند، به گروه هاي مختلف تقسيم مي شوند. هر از گاهی نیز مسابقاتي بين گروه هاي مختلف برگزار می شود و به بهترين اجرا كنندگان جوايز ارزنده اي اعطا می شود. حتي در برخي مواقع برای ارائه آثار خود به كشورهاي خارجي می روند. از اين رو بنابر اهميت موضوع، دولت بنگلادش اقدام به تأسيس موسسات فرهنگي با شعبات بيشتر در گروه هاي كوچك تر در کشور نموده است، به طوري كه كودكان مناطق محلي نيز قادر به استفاده از اين امكانات ادبي، فرهنگي، هنري مي باشند. تاكنون 64 شعبه از اين گونه موسسات فرهنگي در سراسر کشور تأسيس شده اند.
8. 4. 1. 2. موسسة نذرال (Nazrul)
قاضي نذر الاسلام شاعر ملي بنگلادش است. سهم مشاركت اين بخش در زمينه هاي ادبي بنگلادش نامحدود است. صنعت شعر، رمان، نمايشنامه، داستان، نشر، مقاله، موسيقي و آواز، همگي جزو منابع ادبي بنگلادش مي باشندكه از نوشته هاي نذرال بهره می برند و به غناي خاصي رسيده اند. در زمان حيات او هيچ گونه اقدام جدي برای جمعاوري و انتشار آثار وی صورت نگرفت. اما بعدها جمعاوري همه نوشته هاي او ضروري تشخيص داده شد و تحقيقاتي بر روي آثار او انجام گرفت. به دليل اهميت موضوع و تأثير مثبت شخصیت ادبی و فرهنگی او در ادبيات كشور، مؤسسه نذرال در تاريخ 12 ژوئن 1974تأسيس شد. اداره کارهای اين موسسه به هيئت مديره 7 نفره تفويض شده است. این هیئت بر انجام کارهای زیر نظارت کامل دارد:
1.گسترش مطالعه آثار نذرال
2. جمعاوري سرودهاي اين شاعر ملي و ديگر آثار نذرالاسلام چه در داخل و چه در خارج کشور
3. فراهم نمودن تحقيق بر روي آثار وی در زمينه ادبيات و نشر آن
4. برپايي كنفرانس ها ، سخنراني ها ، مناظره ها در خصوص بررسي آثار ادبي شاعر
5. تأسيس كتابخانه ها، مراكز ضبط نوار، يادداشت ها و ديگر آثار به ياد ماندني نذرال در زمينه ادبيات
6. تهيه نت موسيقي برای ترويج نوع خاص نت نويسي نذرال وعرضه آن با استاندارد قابل قبولي بر روي نوارها، فيلم هاي ويدئويي و كتاب هاي چاپي
7. فراهم نمودن زمينه هاي آموزش در موسسه و نقد و بررسي آثار شاعر
8. اعطای جوايز به نويسندگاني كه ازنظر مؤسسه، سهم عمده اي در تحقيق برروي آثار نذرال داشته یا دارند.
بنگلا آكادمي
آكادمي هنر و ادبيات ملي بنگلادش، انستيتويي است كه در توسعه زبان وادبيات و فرهنگ در اين سرزمين فعاليت دارد.
« بنگلا» زبان ملي و رسمي كشور بنگلادش است. زبان بنگالي تاريخي بيش از يك هزار سال را پشت سر دارد و از ادبيات سنتي و كهن برخوردار مي باشد. از نظر زبان شناسي، اين زبان از گروه زبان هاي هند واروپايي است.
« بنگلا آكادمي » در سوم دسامبر 1955، تحت حكومت جبهه متحد، كه در سال 1954 به پيروزي رسيده بود، تأسيس شد و رسما توسط ابوحسين سركار سروزير بنگال شرقي گشایش یافت. دولت ايالتي اقدام به تأسيس كميته ای مقدماتي در 26 نوامبر 1955 کرد كه پس از افتتاح آن، فردي به نام محمود بركت ا... را مامور ويژه و مدير اجرايي آكادمي کرد.
بعد از بازنشسته شدن وي در 1956، دكتر محمود انعام الحق اولين مدير اين آكادمي شد. در پی آن، طبق اساسنامه آكادمي بنگلا مصوب پارلمان این کشور، در تاريخ سوم آوريل 1957، اين مؤسسه از هويت مستقلي برخوردار شد. سپس از تاريخ دهم آگوست 1957، اساسنامه فوق به مرحله اجرا گذاشته شد و بعد از آن كميته مقدماتی به « شوراي آكادمي » تغییر نام یافت. اولين شورا در مارچ 1958 تشكيل شد و در دهم آگوست 1958 فعاليت خود را آغاز كرد. شوراي اداري داراي 19 عضو است كه چهار نفر از اعضاي قديمي (شواري قبلي)، 7 نفراز سوي دولت و 8 نفر ديگر از سوي افراد خارج از اعضاي شورا انتخاب مي شوند. اين شورا در زمينه هاي تحقيق و پژوهش، ترجمه، تنظيم، چاپ، فروش و كتابداري فعاليت دارد.
اين شورا داراي دو بخش اصلي و فرعي است که بخش اصلي آن شامل بخش های: زبان، ادبيات، فرهنگ و مطبوعات، منابع، تأسيس، طرح و برنامه آموزش و كتابخانه مي باشد و بخش فرعي آن شامل بخش های: توسعه، فروش و بازار يابي، هماهنگي و روابط عمومي، حسابداري و بودجه، و شورا مي باشد (Mohammad Rashid, Bangla Academy , Dhaka , March1993 ).
8. 4. 1. 3. كانون شعر
در كشور هند « بنياد شعر » با نام « چتر ادبيات » معروف است. اين بنياد در سال 2002 اقدام به تأسيس شعبه اي در بنگلادش با عنوان «كانون شعر» کرد. اين كانون زيرنظر و حمايت دفتر يونسكو در بنگلادش فعالیت می کند. كانون فوق دو عنوان نشریه به نام هاي «شعرامروز» و «درياي ادبيات» چاپ مي كند و در بيش از 50 كشور دنيا توزيع مي شود (The Daily Observer , 1 March 2002 , Dhaka, Bangladesh ).
8. 4. 1. 4. سازمان كوچي كانچار میلا (Kochi Kanchar mela) (حلقه پرنده هاي كوچك)
سازمان كوچي كانچار میلا، سازمانی غير سياسي و غیر دولتی است كه با گرايش به اصول فرهنگي اجتماعي فعاليت مي كند. این سازمان در رابطه با كودكان در زمينه های هنري، فرهنگي و ورزشي در سطح گسترده اي فعاليت دارد. از اهداف عمده اين سازمان، آموزش و تربيت كودكان و رشد فرهنگي، ادبي آنان براي آينده اي روشن، صيانت از كودكان و نوجوانان در برابر تهاجم فرهنگي بيگانه از طريق مرتبط ساختن با فرهنگ و ارزش هاي خودي است. از برنامه هاي ويژه اين سازمان، برگزاری مسابقات ادبي و هنري مانند شعر خواني، قصه گويي، سرود، سخنراني و ... مي باشد.