احياي مجدد سنت گردآوري كتاب

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۱۵ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۲:۰۷ توسط Hamidian (بحث | مشارکت‌ها)

در دوران حكمراني سلسله‌­ی تانگ با توجه به رشد اقتصادي و ثبات اجتماعي موجود، تلاش براي جمع‌آوري كتاب و ايجاد برج­‌هاي نگهداري آثار مكتوب بار دیگر رونق گرفت و افزايش یافت و سيستم طبقه‌بندي كتاب­‌ها بر اساس موضوعات تاريخي، فلسفي و ادبيات شكل گرفت. در اين دوران ايجاد مؤسسات مختلف نگهداري كتاب در سطوح دولت­‌هاي محلي نيز توسعه يافت و فهرست‌برداري و ثبت كتاب­‌هاي موجود به عنوان اموال دولتي آغاز گرديد. هم­زمان، با تلاش‌­هاي مقامات دربار و حكومت­‌هاي منطقه‌­اي براي جمع‌آوري و نگهداري كتاب، معابد و صومعه‌­هاي بودايي و تائويي نيز اقدام به جمع‌آوري و حفاظت از كتاب­‌ها و نوشته‌­هاي مذهبي كه بيشتر از سوي مانك­‌ها و راهبان بزرگ در مورد اين آیين­‌ها نگاشته مي­‌شد نموده و از اين طريق انحصار جمع‌آوري كتاب توسط درباريان شكسته و معابد نيز قدم­‌هاي بزرگي در ايجاد كتابخانه­‌هاي بزرگ مذهبي آن­هم فقط جهت استفاده‌­ی مانك‌­هاي بزرگ برداشتند. با توجه به شيوع مكاتب مختلف فلسفي و نظري در اين دوران، بر اساس فلسفه‌­ی «بگذار صدگل شكفته شود» و ايجاد مدارس و مراكز مختلف آموزشي متعدد كه هر كدام وابسته به يك مكتب خاص فلسفي بود، ايجاد كتابخانه در كنار اين مدارس نيز امر رايجي شد. بدين شكل بود که گروه سومي نيز وارد عرصه‌­ی جمع آوري و نگهداري كتاب شده و فرهنگ علاقمندي به كتاب را به سطوح متوسط جامعه نیز كشاندند كه به عنوان نمونه مي‌توان از مدرسه‌­ها ي«آهوي سفيد» و «يوئه لو» اشاره كرد كه با جديت تمام اقدام به جمع‌آوري كتاب و تأسيس كتابخانه نمودند. با گسترش فرهنگ اجتماعي و با سواد شدن تعداد بيشتري از مردم، رفته رفته عادت و علاقه به جمع‌آوري كتاب توسط مجموعه‌داران خصوصي نيز رايج و افراد با سواد و پولدار بخش خصوصي به جهت تفنن و يا تظاهر و بعضا نيز براي مطالعه‌­ی شخصي و خانوادگي، اقدام به جمع‌آوري كتاب نموده و از اين طريق پايه‌­ی چهارم اجتماعي فرهنگ گردآوري كتاب شكل گرفت و مجموعه‌داران خصوصي نيز به عنوان رقيب دولت و معابد و مدارس وارد بازار جمع‌آوري كتاب شده و فرهنگ آثار مكتوب رونق بيشتري گرفت.

فرايند فرهنگ گردآوري كتاب در دوران حاكميت سلسله­‌هاي «يوان»، «مينگ» و «چینگ» با توجه به گرايش عموم مردم و حمايت امپراتوران وقت و تنوع و گستردگي مكاتب فكري و انديشه­‌هاي فلسفي، به اوج خود رسيد و گروه‌­هاي چهارگانه‌­ی جمع‌آوري كتاب با استفاده از ابداعات خود و تجربيات گروه‌­هاي ديگر، روز به روز سيستم جمع‌آوري، نگهداري، حفاظت و استفاده از گنجينه­‌هاي پر ارزش برج­‌هاي كتاب افزوده و آن­ را شكوفاتر ساخته و در عين حال، مقررات سخت و پيچيده‌­ی استفاده از آنان از جمله ممنوعيت استفاده‌­ی افراد متفرقه و زنان را هم­چنان تا همين اواخر، حفظ كردند. تدوين مجموعه‌­هاي بزرگ تاريخي، فلسفي، ادبي، هنري، مذهبي و دايره‌المعارف‌های بزرگي هم­چون دایره‌المعارف «يونگ­لي» و تأسيس برج بزرگ كتاب «وِي­يوان» كه از لحاظ كمي و كيفي در سطح بسيار بالايي قرار داشت، از دستاوردهاي بزرگ همين دوران محسوب مي‌­شوند. مناطق جنوب و جنوب شرقي چین، به عنوان ثروتمند­ترين مناطق اين كشور كه از طريق دريا و بنادر مختلف با جهان خارج نيز در ارتباط بودند، در زمينه­‌ی جمع‌آوري كتاب و ايجاد برج‌­هاي بزرگ نگهداري آثار مكتوب، پيشتاز ساير مناطق به شمار مي‌­آيند. براساس اسناد تاريخي، تنها در شهر جنوبي و بندري «نينگ­بو» در استان جِه­جيانگ، بيش از يكصد باب كتابخانه‌­ی دولتي و خصوصي فعال بود كه هنوز هم برخي از آن­ها به فعاليت خود ادامه مي­‌دهند.[۱]

نیز نگاه کنید به فرهنگ عمومی در چین؛ فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در چین

کتابشناسی

  1. سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد--- ص---