مبانی فکری طریقت تائویی

نماد تائو

طریقت تائو با بهره‌گیری از اعتقادات مذهبی در چین باستان، و با جذب باورها یا راه و روش­‌ها از دیگر ادیان و مکاتب اعتقادی هم­چون تائوی کیمیاگری( Alchemist Taoism)، تائوی خوانگدی- لائوزی((Huangdi-Lao Zi Taoism)افسانه­‌ای که می­‌گوید خوانگدی رقیب لائو­زی بوده و از نظر ارزش و اعتبار به عنوان بنیانگذار طریقت تائو شمرده می­‌شده است)، جینگ­شووِ((Jing Xue) مطالعه­‌ی ادبیات کنفوسویسی) و اعتقادات موهیست(Mohist doctorine)[iii]( مکتب مهم فکری در دوران کشور­های هم­ستیز، که با آیین کنفوسیوس مقابله می­‌کرد) توسعه یافته و به کمال رسیده است. این طریقت همیشه به مذهب التقاط مشهور بوده است. در اندیشه‌­ی تائو، وظیفه­‌ی هر فرد تطبیق دادن زندگی و رفتار خود با آهنگ جهان طبیعت، برای پیروی کامل از نظام هستی و طبیعت است. برخلاف ایده­‌های کنفوسیوسی که بیشتر بر عقلانیت اجتماعی استوار است، در طریقت دائویی کافی است ذهن را از پیش­داوری و پیش­پنداری‌­ها تهی سازیم و آزادش بگذاریم تا به امور همان سان که هستند واکنش نشان دهد، آنگاه از دید تائو(محور طریقت) خواهند بود .ایده‌­ی مسالمت جویانه و هماهنگی با طبیعت لائو را می­توان در گفته­‌های زیر که به او و یا پیروان او منتسب است درک نمود:

«شکسته باش تا درست شوی؛ خمیده باش تا راست شوی؛ تهی باش تا پر شوی؛ کهنه باش تا نو شوی.» و یا «از آب مطیع‌­تر و ضعیف‌­تر در جهان نیست، اما در یورش به حریف سرسخت‌­تر و نیرومند­تر از آب یافت نمی­‌شود.» و یا «پس سلاحی که نیرومند است پیروز نخواهد شد؛ درختی که نیرومند است از تبر آسیب خواهد دید؛ بزرگ و نیرومند را جایگاه پست است؛ نرم و سست را مرتبت بلند است.»

پاورقی

[iii] - Mohist doctorine  ( مکتبی نوگرا و ضد سنت گرایی منسوب به فردی به نام موتسو که بر برابری و مساوات تأکید دارد. مترجم).