تاریخ دوران میانی تونس
تونس به همراه رومیان وارد دوره میانی شد. «رومنة إفریقیه» یا رومی‌کردن افریفیه اصطلاحی است که از منظر فرهنگی به دوران سلطه رومیان بر دو منطقه افریقیه (تونس کنونی) و نومیدیه (الجزایر کنونی) در فاصله زمانی ۱۴۶ قبل از میلاد مسیح (ع) تا سال ۵۳۳ میلادی گفته می‌شود (خالداحمد، ۲۰۰۱ : ۴۱۵). تونس در نگاه رومیان به‌منزله انبار غله و آذوقه (مطامیر رومیه) و مستعمره‌ای برای جمع‌آوری مالیات و خوش‌گذرانی تفریحات و سرگرمی بود (نیفر، ۲۹:۱۹۶۹).
امروزه، بسیاری از آثار دوران حضور رومیان در مناطق گوناگون تونس، مانند قرطاج، جم، دقه، اوتیکا و سوسه برای بازدید جهانگردان وجود دارد. یکی از ماندگارترین و مهم‌ترین آثار به‌جامانده از دوران حکومت رومیان در تونس، سیستم آب‌رسانی است که با نصب قنات هوایی و نه زمینی، آب را از کوه‌های زغوان، واقع در جنوب تونس، به شهر قرطاج می‌رساند. عظمت این سیستم آب‌رسانی را که در مدت ۳۰۴ سال ساخته شد همانند اهرام مصر می‌دانند؛ طول این قنات ۱۲۳ کیلومتر است (ابن ابی دینار، ۲۳:۱۲۸۶).
ساخت آمفی‌تئاتر برای انجام مراسمی، مانند جنگ گلادیاتورها از دیگر آثار باقی‌مانده رومیان در تونس است.گردشگران خارجی از آمفی‌تئاتر موجود در شهر تاریخی جم واقع در استان مهدیه بازدید می‌کنند. پررنگ‌شدن حضور بومیان تونس در نظام حکومتی رومیان از ویژگی‌های مهم سیاسی دوره میانی تونس است؛ حضوری که زمینه را برای شورش تونسی‌ها علیه اشغالگران رومی فراهم ساخت. سرانجام سنت تاریخ، گریبان رومیان را گرفت و چون در تونس جاگرم کردند فرمان خیز از حلقوم هشتاد هزار وندال ژرمنی بلند شد؛ وندال‌ها در سال ۴۲۹ میلادی با حمله به تونس، رومیان را شکست دادند و تا سال ۵۳۳ میلادی در این کشور حکومت کردند (شریف، ۲۳:۱۹۹۳).
پس از وندال‌ها، بیزانسی‌ها بودند که تونس را تصرف کردند. بیزانسی‌ها، سودای احیای عظمت روم را در سر می‌پروراند و به تبلیغ مسیحیت توجه بسیاری داشتند؛ اما اراده و مشیت الهی بر این قرار گرفت که با نزول قرآن کریم، نقشه دینی فرهنگی سیاسی جهان آن روز، تغییر کند و اسلام به‌منزله قدرتی برتر در معادلات جهانی، پا به عرصه وجود گذارد.