حزب الله لبنان
حزب الله: زمینه های تشکیل این حزب به تحولات جامعه شیعیان لبنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بازمی گردد که بسیاری از فعالان شیعه صحنه سیاسی لبنان از جمله هواداران حزب الدعوة عراق در این کشور، تني چند از اعضای جنبش امل، برخی از اعضای احزاب لبنانی وکادرهای فلسطینی ونیزگروهي از جوانان شیعه فعال در صحنه‌های سیاسی اجتماعی، خود را با اهداف و جهت گیری های آن هماهنگ کردند. نقطه عطف در مسیر شکل گیری زمینه های تشکیل حزب اما به پیامدهای تهاجم گسترده اسرائیل به لبنان و اشغال جنوب و محاصره بیروت در سال1982 مرتبط است. عضویت نبیه بری در کمیته نجات ملی که با شرکت رهبران سیاسی و برخی فرماندهان شبه نظامی از جمله بشیرجمیل فرمانده شبه نظامیان فالانژ و با هدف تعیین چگونگی برخورد با وضعیت جدید تشکیل شده بود، مخالفت های بسیاری از اعضای جنبش امل و دیگر هواداران انقلاب اسلامی را سبب گشت و به انشعاب گروهی از آنان از جمله سیدحسين موسوی عضو دفتر سیاسی و سخنگوی آن منجر شد. از دیگر عوامل زمینه‌ساز تاسیس حزب الله شکل گیری رویکرد ضرورت تغییر جبهه رویارویی با اسرائیل از ضعف به قدرت بود. علیرغم برخی فعالیت های سیاسی فرهنگی و نیز عملیات نظامی علیه نیروهای اشغالگر اسرائیلی، موجودیت حزب و آغاز فعالیت های حزبی بطور رسمی در سال1985 طی بیانیه ای با عنوان" ما که هستیم و هویت ما چیست؟" که در واقع مرامنامه حزب الله بود، اعلام شد. مهمترین محورهای این مرامنانه، رویکرد دینی، جهاد و مقاومت در برابر اسرائیل تا اخراج کامل از لبنان به عنوان مقدمه آزادی بیت المقدس، مشارکت همه مردم لبنان در تعیین سرنوشت خود و مخالفت با امتیازات طائفی در این کشور بود.
انجام عملیات چریکی علیه نیروهای اشغالگر اسرائیل توسط نيروهاي شبه نظامی این حزب طی سال های اشغال جنوب لبنان و نیز مقاومت در برابر تهاجمات نظامیان اسرائیلی به ویژه در سال های 1993 و 1996 و کسب موفقیت های نظامی پی در پی، رژیم اسرائیل را ناگزیر ساخت تا در سال2000 از بیشتر مناطق جنوب لبنان عقب نشینی کند. این نقطه عطف در تاریخ مقاومت لبنان در طول چند دهه اخیر ونیز پیامدهای آن از جمله آزادسازی صدها اسیر لبنانی، فلسطینی و عرب در بند رژیم اسرائیل، به تقویت پایگاه اجتماعی سیاسی حزب الله انجامید. تهاجم گسترده هوایی اسرائیل در سال2006 به لبنان، علیرغم خسارت های سنگین مادی و انسانی، با مقاومت سرسختانه نیروهای شبه نظامی حزب الله روبه رو و عدم حصول هیچ گونه دستاورد نظامی و سیاسی برای این رژیم، پیامدهای سیاسی گسترده ای را در داخل اسرائیل به همراه داشت.
علاوه بر مسئله مقاومت و دستاوردهای نظامی، حزب الله توانسته است با توجه به پایگاه وسیع اجتماعی به لحاظ سیاسی نیز موفقیت های بزرگی به دست آورد که یکی از موارد عمده، حضور در مجلس نمایندگان و مشارکت در هیئت دولت طی دو دهه اخیراست. این حزب که از حمایت های جمهوری اسلامی ایران برخوردار است، همچنین در زمینه خدمات عمرانی، اجتماعی،بهداشتی و فرهنگی فعالیت های قابل توجهی داشته است و با ایجاد شبکه ای از مدارس و مراکز آموزشی، نقش موثری در توسعه فرهنگی آموزشی در میان شیعیان ایفا کرده است. این حزب با ایجاد مراکز رادیویی و شبکه تلویزیون ماهواره ای و انتشار نشریات گوناگون، ازحضور رسانه ای موثری در این کشور و در سطح منطقه و جهان نیز برخوردار است.
حزب الله بر لبنانی بودن، مسلمان بودن و الهام خود از انقلاب اسلامی تاکید دارد. این حزب در سال های اخیر به رهبری سید حسن نصرالله، محور ائتلاف 8 مارس با عضویت جنبش امل، جریان ملی آزاد و برخی دیگر از احزاب و گروه های سیاسی مسیحی و مسلمان نیز می باشد.ازجمله چهره های بارزاین حزب می توان ازشیخ نعیم قاسم،شیخ محمدیزبک،سیدابراهیم امین السید،محمدفنیش،محمدرعد وسیدهاشم صفی الدین نام برد.