مراکز نشر لبنان
مراكز نشر
تعداد مراكز نشر در لبنان كه داراي مجوز فعاليت از اتحاديه ناشراين كشورند به حدود 700 مركز و مؤسسه مي‌رسد. به علاوه، تعداد ديگري از مراكز نشر كه مستقيماً از وزارت اطلاع‌رساني مجوز دريافت كرده‌اند در اين حوزه فعالند و برخي مراكز نشر كتابهاي درسي نيز خود داراي اتحاديه‌اي مستقل‌اند. البته بيشتر مراكز نشر مجاز در سالهاي اخير غيرفعال بوده و حداكثر 200 مركز انتشاراتي به فعاليت ادامه مي‌دهند و در اين ميان تنها 50 مركز از فعاليت جدي برخوردارند (ابي صعب ،66،2002). از جمله مراكز نشر فعال لبنان مي‌توان از دارالعلم للملائين (1945)، دارالنهضة العربية للطباعة و النشر (1966)، داراحياء التراث العربي (1963)، دارالجيل (1971)، مؤسسة نوفل (1970)، درالنهار للنشر (1967)، مركز دراسات الوحدة العربية (1976)، المؤسسة الجامعية للدراسات و النشر و التوزيع (1979) نام برد.
مراكز انتشاراتي وابسته به شيعيان لبنان نيز سهم عمده‌اي در حوزه چاپ و نشر كتاب لبنان دارند. بر اساس پژوهش استفان رزيني، 312 مركز انتشاراتي كه صاحبان آنها شيعه هستند و كتاب‌هايي را در حوزه تاريخ، عقايد و آموزه‌هاي شيعي متنشر مي‌كنند با 40000 عنوان كتاب، حدود 45% از نشر كتاب لبنان را در اختيار دارند(رزيني 1383،51و50).از جمله ناشران كتب شيعي در لبنان مي‌توان به الدرالاسلامية، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات، دارالتعارف، دارالبلاغه، داراجیال المصطفي، مؤسسة البلاغ، دارالمحجة البيضاء و دار المؤرخ العربي اشاره كرد.
از آجا كه لبنان فاقد كتاب راهنماي ملي و يا حداقل مركزي است كه آمارهاي رسمي و دقيق مربوط به حوزه كتاب را ارائه كند، ارائه آمار دقيق درباره ميزان فروش مراكز نشر كتاب در داخل و يا خارج از لبنان چندان ممكن نيست و آمارهايي كه در اين خصوص منتشر مي‌شود كلي، تخميني و غيردقيق داشت. در عين حال برخي پژوهشهاي ميداني و آمارهاي اداري مربوط به اتحاديه ناشران و يا باشگاه فرهنگي عرب اندكي از اين فقدان را جبران كرده است. به استناد آمار كلي سال 2007 كه توسط اتحاديه ناشران* منتشر شده است، مراكز نشر لبنان سالانه حدود 7500 عنوان كتاب چاپ و منتشر مي‌كنند كه حدود 2700 عنوان آن جديد و مابقي كتابهاي چاپ مجدد هستند و بدينسان مراكز نشر لبنان، 30% از بازار نشر كتاب جهان عرب را كه حدود 8500 عنوان است، به خود اختصاص داده‌اند.
همچنين بر اساس پژوهش عدنان حمود از ميان مراكز نشر مورد بررسي(77مرکزنشر)، 6،66% آنها به انتشار كتاب در حوزه ادبيات (شامل نقد ادبي، زبان، نحو، قواعد و رمان )پرداخته‌اند كه مجموعاً 8،20% از كل توليد مراكز مزبور با 24506 عنوان بوده است. 54،1% از مراكز نشر حدود 5،84% از عناوين مزبوررا به انتشار ديوانهاي شعر كلاسيك و نو و 52،7% از آنان، 15،2% از انتشارات خود را به مسائل اسلامي اختصاص داده‌اند. 52،7% از آنها نيزدر حوزه فرهنگ عمومي كتاب منتشر كرده‌اند كه 7،8% از مجموع عناوين را شامل مي‌شود. همچنين حدود 12،20% از عناوين مزبور به كتب كودكان، 4،5% به حوزه علوم اجتماعي و 2،2% به مسائل تربيتي اختصاص يافته است (حمود 132،2003).
بيشترين فروش كتاب چاپ لبنان از طريق شركت در نمايشگاه‌هاي داخلي به ويژه نمايشگاه بين‌المللي و عربي كتاب و نيز نمايشگاه‌هاي كتاب جهان عرب به ويژه نمايشگاه‌هاي كتاب قاهره شارجه، رياض و كويت انجام مي‌شود. نسبت مراكز انتشاراتي كه در نمايشگاه‌هاي كتاب كشورهاي عرب شركت كرده‌اند 71 مركز از 77 مركز یادشده، و در نمايشگاه‌هاي كتاب خارجي (بجز كشورهاي عرب) شركت كرده‌اند. (پیشین،178)
مرجع صنفي ناشران اين كشور اتحاديه ناشران لبناني است كه در سال 1947 با هدف ترويج كتاب در لبنان، حمايت از نشر آن در كشورهاي عرب و نيز حمايت از حقوق ناشران تأسيس شد. علاوه بر آن، اين اتحاديه از سال 1995 برگزاري نمايشگاه بين‌المللي كتاب را بر عهده گرفته است. اين اتحاديه همچنين از سال 2003 تلاشهاي گسترده‌اي را براي ورود كتابهاي چاپ لبنان در نمايشگاه‌هاي اروپايي و آمريكايي آغاز و موفق شده است با حمايت وزارت فرهنگ اين كشور و با شركت در نمايشگاه كتاب لندن، توجه ناشران اروپايي را جلب و زمينه همكاري‌هاي متشرك را فراهم آورد. از جمله ديگر فعاليت‌هاي اين اتحاديه، انتشار فصلنامه ناشرون است.
WWW.PUBLISHERSUNIONLB.COM*