مراکز نشر لبنان
تعداد مراکز نشر در لبنان که دارای مجوز فعالیت از اتحادیه ناشراین کشورند به حدود 700 مرکز و مؤسسه میرسد. به علاوه، تعداد دیگری از مراکز نشر که مستقیماً از وزارت اطلاع رسانی مجوز دریافت کردهاند در این حوزه فعالند و برخی مراکز نشر کتابهای درسی نیز خود دارای اتحادیهای مستقلاند. البته بیشتر مراکز نشر مجاز در سالهای اخیر غیرفعال بوده و حداکثر 200 مرکز انتشاراتی به فعالیت ادامه میدهند و در این میان تنها 50 مرکز از فعالیت جدی برخوردارند.[۱] از جمله مراکز نشر فعال لبنان میتوان از دارالعلم للملایین (1945)، دارالنهضة العربیة للطباعة و النشر (1966)، داراحیاء التراث العربی (1963)، دارالجیل (1971)، مؤسسة نوفل (1970)، درالنهار للنشر (1967)، مرکز دراسات الوحدة العربیة (1976)، المؤسسة الجامعیة للدراسات و النشر و التوزیع (1979) نام برد. مراکز انتشاراتی وابسته به شیعیان لبنان نیز سهم عمدهای در حوزه چاپ و نشر کتاب لبنان دارند. بر اساس پژوهش استفان رزینی، 312 مرکز انتشاراتی که صاحبان آنها شیعه هستند و کتابهایی را در حوزه تاریخ، عقاید و آموزههای شیعی متنشر میکنند با 40000 عنوان کتاب، حدود 45% از نشر کتاب لبنان را در اختیار دارند.[۲] از جمله ناشران کتب شیعی در لبنان میتوان به الدرالاسلامیة، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، دارالتعارف، دارالبلاغه، داراجیال المصطفی، مؤسسة البلاغ، دارالمحجة البیضاء و دار المؤرخ العربی اشاره کرد.
از آنجا که لبنان فاقد کتاب راهنمای ملی و یا حداقل مرکزی است که آمارهای رسمی و دقیق مربوط به حوزه کتاب را ارائه کند، ارائه آمار دقیق درباره میزان فروش مراکز نشر کتاب در داخل و یا خارج از لبنان چندان ممکن نیست و آمارهایی که در این خصوص منتشر میشود کلی، تخمینی و غیردقیق داشت. در عین حال برخی پژوهشهای میدانی و آمارهای اداری مربوط به اتحادیه ناشران و یا باشگاه فرهنگی عرب اندکی از این فقدان را جبران کرده است. به استناد آمار کلی سال 2007 که توسط اتحادیه ناشران[۳] منتشر شده است، مراکز نشر لبنان سالانه حدود 7500 عنوان کتاب چاپ و منتشر میکنند که حدود 2700 عنوان آن جدید و مابقی کتابهای چاپ مجدد هستند و بدینسان مراکز نشر لبنان، 30% از بازار نشر کتاب جهان عرب را که حدود 8500 عنوان است، به خود اختصاص دادهاند.
همچنین بر اساس پژوهش عدنان حمود از میان مراکز نشر مورد بررسی(77مرکزنشر)، 66/6% آنها به انتشار کتاب در حوزه ادبیات (شامل نقد ادبی، زبان، نحو، قواعد و رمان) پرداختهاند که مجموعاً ۲۰/۸% از کل تولید مراکز مزبور با 24506 عنوان بوده است. 5۴/1% از مراکز نشر حدود ۸۴/۵% از عناوین مزبور را به انتشار دیوانهای شعر کلاسیک و نو و 5۷/7% از آنان، 15/2% از انتشارات خود را به مسائل اسلامی اختصاص دادهاند. 52/7% از آنها نیز در حوزه فرهنگ عمومی کتاب منتشر کردهاند که 7/8% از مجموع عناوین را شامل میشود. همچنین حدود 12/20% از عناوین مزبور به کتب کودکان، 4/5% به حوزه علوم اجتماعی و 2/2% به مسائل تربیتی اختصاص یافته است.[۴]
بیشترین فروش کتاب چاپ لبنان از طریق شرکت در نمایشگاههای داخلی به ویژه نمایشگاه بینالمللی و عربی کتاب و نیز نمایشگاههای کتاب جهان عرب به ویژه نمایشگاههای کتاب قاهره شارجه، ریاض و کویت انجام میشود. نسبت مراکز انتشاراتی که در نمایشگاههای کتاب کشورهای عرب شرکت کردهاند 71 مرکز از 77 مرکز یادشده، و در نمایشگاههای کتاب خارجی (بجز کشورهای عرب) شرکت کردهاند.[۵] مرجع صنفی ناشران این کشور اتحادیه ناشران لبنانی است که در سال 1947 با هدف ترویج کتاب در لبنان، حمایت از نشر آن در کشورهای عرب و نیز حمایت از حقوق ناشران تأسیس شد. علاوه بر آن، این اتحادیه از سال 1995 برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب را بر عهده گرفته است. این اتحادیه همچنین از سال 2003 تلاشهای گستردهای را برای ورود کتابهای چاپ لبنان در نمایشگاههای اروپایی و آمریکایی آغاز و موفق شده است با حمایت وزارت فرهنگ این کشور و با شرکت در نمایشگاه کتاب لندن، توجه ناشران اروپایی را جلب و زمینه همکاریهای مشترک را فراهم آورد. از جمله دیگر فعالیتهای این اتحادیه، انتشار فصلنامه ناشرون است.[۶]
نیز نگاه کنید به
رسانهها و وسائل ارتباط جمعی لبنان؛ چاپ و نشر کتاب در لبنان؛ نمایشگاه کتاب لبنان
کتابشناسی
- ↑ أبي صعب فارس (2002). صناعة الكتاب في لبنان: الصناعات الثقافية في لبنان. بيروت: المركز اللبناني للدراسات، ص 66.
- ↑ رزینی، استفان (1383). چاپ و نشر شیعه در لبنان، ترجمه محمد نوری، چاپ اول. تهران: هستی نما، ص. 50-51.
- ↑ بازیابی شده از HTTPS://WWW.PUBLISHERSUNIONLB.COM
- ↑ حمود، عدنان (2003) النشر في لبنان، واقع ومرتجى: الكتاب والنشر في لبنان الواقع والسياسات. بیروت: المركز اللبناني للدراسات، ص 132.
- ↑ حمود، عدنان (2003). النشر في لبنان، واقع ومرتجى: الكتاب والنشر في لبنان الواقع والسياسات. بیروت: المركز اللبناني للدراسات، ص 178.
- ↑ صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 292-295.