چالش‌ها و مشکلات نظام آموزشی مالی
مشكلات فعلي آموزش و پرورش مالي، كه از بدو استقلال، با تلاش‌هاي بسیار گستردۀ وزارت آموزش و پرورش، هنوز پا برجا مانده عبارتند از:
- درصد نسبي ثبت نام‌كنندگان دورۀ ابتدايي
- كمبود بودجه آموزشي
- كمبود كادر آموزشي
- كمبود فضاهاي آموزشي
درصد نسبي ثبت نام‌كنندگان دورۀ ابتدايي:
با وجود تبليغات وزارت آموزش و پرورش در خصوص لزوم ثبت نام كودكان در مدارس ابتدايي، طیّ چند دهۀ اخیر، هر ساله بسياري از والدين اين كودكان به‌ويژه در مناطق روستايي، ترجيح مي‌دهند به‌جاي تحصیل فرزندان خردسال در مدارس، از آنان در مزارع كوچك خود استفاده کرده و از این طریق بخش اندكي از هزينه‌هاي زندگي خود را كاهش دهند.
دولت اميدوار است تا پايان سال 2015 ميلادي تمام خانواده‌هاي ماليایي را متقاعد کند تا كودكان خود را حداقل تا پايان دورۀ ابتدايي در مدارس ثبت نام کنند و باسوادي عمومي را افزايش دهند. مطمئناً بخشی از برنامه‌های رئیس‌جمهور آینده مالی بر این موضوع متمرکز خواهد شد.
كمبود بودجه آموزشي :
از ديگر مشكلات دولت مالي کمبود بودجۀ آموزشی است که با تأكيد دولت بر لزوم فراگير شدن آموزش عمومي براي تمامی شهروندان اين كشور، ميزان تخصیص بودجۀ سالانۀ دولت به وزارت آموزش و پرورش، به‌هيچ عنوان نمي‌تواند هزينه‌هاي اين وزارت‌خانه و مراكز تحت پوشش آن را تأمين كند.
كمك‌هاي مقطعي سازمانهاي جهاني و كشورهاي اسلامي، فقط تخفيف‌دهندۀ اين مشكلات است و باوجود وعده‌هاي مكرر رؤسای جمهور مالی در رفع مشكلات ناشي از بودجۀ وزارت آموزش و پرورش، اين وزارت‌خانه هر ساله با كسري بودجۀ عظيمي مواجه است كه گاهی منجر به عدم پرداخت حقوق معلمان و به‌تبع آن، واكنش خشمگينانۀ با اعتراض و شورش مي‌شود.
كمبود كادر آموزشي :
کمبود کادر آموزشی شامل معلمان و مدرسان با تجربه، از ديگر مشكلات وزارت آموزش و پرورش مالي است. دولت طيّ چند سال گذشته، چند دانش‌سراي تربيت معلم را در شهرهاي مختلف مالي تأسيس كرده است ولي تعداد دانش‌آموختگان اين مراكز، براي پوشش مدارس ابتدايي، راهنمايي، متوسطه و مراكز فني و حرفه‌اي كافي نبست. از سوي ديگر حقوق نازل معلمان معمولاً با فراز و نشيب‌هايي همراه است و گاه با تأخير چند ماهه پرداخت مي‌شود. شمار قابل توجّهي از معلمان مالي نیز در دو دهۀ گذشته به كشورهاي غرب آفريقا، فرانسه و شمال آفريقا مهاجرت نموده‌اند كه مشكلات اين بخش را تشديد كرده است.
اعتصاب معلمان که بیشتر برای افزایش حقوق صورت می‌گیرد، از مشکلات دیگر نظام آموزشی کشور مالی است. این اعتصابات که گاه چندین ماه طول می‌کشد، موجب بهم ریختگی جدول آموزشی کشور و عقب ماندن دانش‌آموزان از برنامه‌های تحصیلی می‌شود. در این بین عدم توجّه جدی دولت به رفع مشکلات معلمان مدارس دولتی، که به نوبۀ خود موجب تقویت موقعیت مدارس خصوصی است، این شائبه را در محافل فرهنگی تقویت کرده که مقامات عالی آموزشی مالی از وضعیت نابسامان مدارس دولتی و اعتصابات مکرر معلمان این مراکز چندان هم ناراضی نیستند و ثبت نام دانش‌آموزان خانواده‌های متمول، متوسط و نیمه‌متوسط در مراکز آموزشی خصوصی را موجب کاهش هزینه‌های مدارس دولتی می‌دانند.
کمبود فضاهای آموزشی:
تنگناهاي ناشي از كمبود فضا و امكانات آموزشي نظير مدارس مقاطع مختلف، مراكز آموزش فني و حرفه‌اي، كارگاه‌ها، آزمايشگاه‌ها و سالن‌هاي ورزشي از ديگر مشكلات بخش آموزش مالي است. در اين ارتباط هر چند در دوره ریاست جمهوری تومانی توره و با حمايت سازمانهاي جهاني و دولت‌هاي اسلامي مدارس متعددي در شهرها و روستاهاي مالي احداث شدند ولي اين كشور همچنان از كمبود مدارس و فضای آموزشی مناسب رنج مي‌برد. البته دولت تومانی توره اميدوار بود از طريق دريافت چند وام بلاعوض از سازمان همكاري اسلامي، بانك توسعه اسلامي، بانك عرب و كشورهاي ثروتمند حاشيه جنوبي خليج فارس نظير عربستان، امارت متحده عربي، قطر، كويت و عمان بتواند تا سال 2020 كمبود فضاي آموزشي كشور را بنحو قابل توجهي مرتفع سازد. با این حال با تشدید جنگ داخلی طوارق و ویرانی برخی از مدارس در شهرها و روستاهای محل درگیری بین شورشیان و نیروهای دولتی از یک سوی و کاهش قابل ملاحظه کمک های خارجی بنظر نمی رسد این برنامه بتواند بطور کامل تحقق یابد (مرکز اسناد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی،شماره سند 2367).