آداب و رسوم مسلمانان سودان در ماه رمضان
مسلمانان سودانی، اعم از شهری و روستایی در ماه مبارک رمضان، در مساجد، مَسیدها، زاويهها، مجتمعهای آموزشی شیوخ یا خلوههای قرآنی آنها، به شب زندهداری میپردازند. در شبهای این ماه، حلقههای ذکر، رونق بیشتری دارد و از ساعات نخستین شب تا سحرگاهان ادامه پیدا میکند.
تقریباً در همه مساجد سودان، در ساعات آغازین شب، نماز تراویح برگزار میشود و عموم مردم نماز شرکت میکنند. نماز تراویح شامل ده رکعت است که در هریک از شبهای ماه رمضان خوانده میشود و پس از خواندن سوره «حمد» ده رکعت، مجموعا یک جزء از قرآن کریم تلاوت میشود. بهطوریکه از اوّل تا پایان ماه مبارک رمضان، کل قرآن کریم یک بار در نماز تراویح قرائت میشود.
اغلبِ مسلمانان، در شبهای ماه مبارک رمضان، به دیدار یکدیگر نیز، میروند. صاحبان مغازهها و مراکز تجاری، پس از نماز تراویح، در محل کار خود حضور مییابند تا برای عموم مردم امکان خرید در شبها نیز، فراهم باشد.
برای استقبال از ماه مبارک رمضان و آمادگی برای روزهداری در این ماه، سودانیان برخی کارهای مقدّماتی را از ماه شعبان، آغاز میکنند. زنان مسلمان، انواع آب میوه، شربت و نوشیدنیها از جمله «کرکدی»، «التّبلدی» و «العردیب» را برای تناول در وعدههای افطاری و سحری این ماه تهیّه میکنند.
روزهداران سودانی، در بیشتر روزهای این ماه، خارج از منزل و در مساجد، خیابانها و میدانها به همراه سایر مسلمانان افطار میکنند. خرما ـ که در سودان انواع گوناگون آن تولید میشود در هر سفره افطاری سودانی وجود دارد و افطار نیز معمولاً با خوردن خرما شروع میشود.
در طول ماه مبارک رمضان، بیشتر مردم سودان، بهویژه دانشآموزان و دانشجویان، با تشکیل جلسات منظم، چندین بار قرآن کریم را از آغاز تا پایان آن، تلاوت میکنند (2013 ,abna.ir/print.asp?lang=1&id=121423).
سحرگاهان این ماه تا زمان اقامه نماز صبح، از مأذنههای مساجد سودان، سه بار صدای اذان شنیده میشود.
· نخست، «اذان الاعلام»، برای اعلام وقت سحر و در آغاز آن،
· دوم، «اذان الامساک»، برای مشخص کردن آغاز وقت امساک یا خودداری از مبطلات روزه،
· سوم، «اذان الصّلاة»، به منظور آمادگی برای اقامه نماز جماعت صبح.
در آغاز وقت سحر، علاوهبر «اذان الاعلام»، برخی از افراد با خواندن مناجاتها و مدیحههایی در خیابانها، مسلمانان را برای خوردن سحری و اجرای برنامههای ویژه سحر، بیدار میکنند (مشاهدات عینی مصطفی امیدی، وابسته فرهنگی سابق ج.ا.اـ خارطوم).