القاعده در مالی
از بغرنج‌ترين موضوعات اجتماعی (و در عین حال سیاسی) مالي كه تا حدودي نيز ابعاد بين‌المللي یافته، نفوذ گروه القاعده به مرزهاي شمالي اين كشور و حضور برخي از افراد این سازمان تروریستی (با تابعیت مراکش، الجزایر و موریتانی) در صحراهاي خشك و لم‌يزرع حوزۀ سكونت طوارق ماليایي و اقدامات خرابکارانۀ آنهاست. حضور ثابت شاخۀ القاعدۀ شمال آفريقا در اين كشور كه به اوایل دهه 2000 ميلادي باز مي‌گردد، امنيت اين منطقه را به خطر اتداخته و موجب دخالت قبايل عرب، طوارق و مور (ساكن مناطق صحرايي شمال و شمال شرق مالي)، در اقدامات غيرقانوني نظير قاچاق كالا، پول‌شويي، تجارت اسلحه و ... شده است. این در حالی است که گزارشات موجود نشان می‌دهد منطقۀ شمال شرقي مالي موسوم به كيدال، مركز نفوذ القاعده شاخۀ شمال آفريقاست و آنان از طريق شبكه ارتباطي خود در الجزاير و تونس، بخش‌هایی از صحرای بزرگ آفريقا را تحت سيطرۀ خود دارند. ارتباط مستمر برخي از قبايل مالي به‌ويژه طوارقي‌ها با نيروهاي القاعده سبب شده كه دولت آمريكا و سازمان سيا بارها به دولت مالي هشدار دهند و از تأسیس پايگاه‌هاي مخفي این سازمان در قلب صحراي بزرگ آفريقا و مناطقي از مالي، ليبي و الجزاير ابراز نارضايتي کنند (Williams, 2008). سازمان سيا يادآور شده است که در محدودۀ تساليت تا كيدال، مسلمانان مراكشی، پاكستانی و افغاني وابسته به القاعده حضور مستقيم دارند و برخي از اقدامات تروريستي در آفريقا، از طريق اين افراد صورت مي‌پذيرد.
نيروهاي القاعده تاكنون چندین گردشگر اروپايي از جمله چند تن از اتباع فرانسه، آلمان، سویس، اطریش و ایتالیا را طیّ سال‌ها تا اوایل 2012 در مناطق كيدال، موپتی، تمبوکتو و ساواره ربوده و به گروگان گرفته‌اند (www.reuter new agency.com). سازمان القاعده، هدف از حضور اين گردشگران را در مناطق صحرايي شمال مالي، بررسي وضعيت منطقه و جاسوسی برای سازمان‌های جاسوسی کشورهای غربی می‌داند.[34] برخی از تحلیلگران سیاسی غرب آفریقا معتقدند نیروهای القاعده در قدرت‌گیری شورشیان طوارق و تسخیر شهرهای بزرگ و مهم گائو و تمبوکتو در مارس 2012 سهم مهمّی داشته‌اند.
عبور و مرور گروه‌های منتسب به القاعده از مرزهای شمالی مالی به کشورهای الجزایر، نیجر، موریتانی و لیبی و عدم توانایی این کشور در کنترل مرزهای خود، قاچاق مواد مخدر و تروریسم از مشکلات مهم امنیّت ملی مالی به‌شمار می‌رود.[35]