صنایع دستی در مالی

کشور مالی نیز همانند دیگر کشورهای دیگر قاره سیاه، از نظر تنوع و کیفیت صنایع دستی، جایگاه ارزشمندی در جهان دارد و بخش مهمّی ‌از سنت‌های قومی- قبیلگی این کشور در صنایع دستی آن به تصویر کشیده شده‌ است. برجسته‌ترین صنایع دستی مالی را ماسک، مجسمه، سفالگری، جواهرسازی و... تشکیل می‌دهند.

ماسک و مجسمه در مالی

ماسک چوبی آیینی مارکا

ساخت انواع و اقسام ماسک‌ها و مجسمه‌های کوچک و بزرگ، از گذشته‌های دور تاکنون در قبایل مالی رواج داشته و هنرمندان کشور در خلق این پدیده‌های هنری زیبا به اشکال متفاوت، تبحر و مهارت زیادی دارند. مجسمه‌ها و ماسک‌های مالیایی که از سنگ، چوب و گِل تهیه می‌شوند، از دیرباز دارای تقدس و جایگاه مذهبی خاصی بودند و در مراسم و مناسبت‌ها‌، واسطه‌ای بین خداوند بزرگ و انسان‌ها در نظر گرفته می‌شدند.

مردم قبایل مختلف مالی در مورد این اشیای هنری، بر این باورند که ماسک و مجسمه‌هایی که در مراسم استفاده می‌شود، واجد نیرویی شگرف‌اند و می‌توانند در زندگی انسان تأثیرگذار باشند. با ورود اسلام و گرایش مردم به دین مبین اسلام، جایگاه و تقدس مذهبی این اشیا، به‌تدریج کم‌رنگ و کم‌رنگ‌تر شد.

درحال حاضر، انواع و اقسام ماسک‌ها و مجسمه‌ها که بخشی از سنت‌ها و آداب و رسوم این کشور را در بردارند، بیشتر با انگیزه فروش به گردشگران خارجی و به‌ویژه اروپایی‌ها ساخته می‌شوند وگروهی از مردم شهر و روستا که با ابزارهایی ساده این اشیای هنری را در منازل و کارگاه‌های خود می‌سازند، از این راه ارتزاق می‌کنند.

مشهور‌‌‌‌ترین مجسمه‌ای که هم‌اکنون در مالی ساخته می‌شود و به‌لحاظ نوع ساخت شهرت بسیاری دارد، مجسمه‌ای موسوم به سیوار است. سیوار را از چوبی خاص می‌سازند و بر روی آن کنده‌کاری می‌کنند که نمایانگر بز کوهی است. رؤسای قبایل و سالخوردگان روستاها برای این مجسمه احترام خاصی قائل هستند.

ظروف سفالی در فروشگاهی در مالی

سفالگری در مالی

سفالگری و ساخت انواع و اقسام کوزه ها و ظروف سفالی دست ساز به اشکال متفاوت توأم با تزئینات خاص از دیگر هنرهای قدیمی قبایل مختلف مالی بشمار می رود. ظروف سفالی مزبور که تاچند دهه پیش بطور کامل مورد استفاده مردمان شهری و روستایی مالی قرار می گرفتند عمدتاً عبارت بودند از: کوزه های آب در اشکال مختلف، کاسه های کوچک و بزرگ، اجاق های تنوری پخت نان، ظروف خمره ای مخصوص نگهداری مواد غذایی و... اشیاء سفالی مالی که توسط هنرمندان و عمدتاً توسط خاک رس در رنگ های سفید و آبی ساخته می شوند بخش مهمی از جهیزیه دختران را در هنگام ازدواج تشکیل می دهند.

ظروف سفالی دست‌ساز تا چند دهه قبل مورد استفاده مردم این کشور بود اما امروزه فقط برخی از روستاییان، این ظروف را در زندگی روزمره خود به کار می‌گیرند و این اشیا بیشتر جنبه تجملی و هنری به خود گرفته و در زمره صنایع دستی مالی و مورد علاقه گردشگران خارجی به‌شمار می‌روند.

نیز نگاه کنید به

• هنر مالی