مطبوعات در تاجیکستان

4-2-12. مجلات و نشریات تأثیرگذار فرهنگی، هنری، اجتماعی و سیاسی

در کشور تاجیکستان روزنامه، هفته نامه، دو هفته نامه، ماهنامه، فصل نامه، سالنامه، گاهنامه متعددی چاپ و منتشر می گردد.  در سال 2008 میلادی در وزارت فرهنگ جمهوری تاجیکستان 360 فهرست روزنامه، هفته نامه، دو هفته نامه، ماهنامه، فصل نامه، سالنامه، گاهنامه و دیگر موردهای مطبوعات دوره ای ثبت شده است، که آنها دولتی و غیردولتی بوده، در پایتخت، مرکز ولایتها و ناحیه های سراسری تاجیکستان نشر می شوند. از این مقدار 130 موردش روزنامه و هفته نامه، 50 مورد آنها مجله ها، 5 مورد آن آژانس اطلاعات می باشند. (http://iranembassytj.com/fa/a/ghadr.html)

-هفته­نامه نجات، که توسط حزب احیای اسلامی منشر می­شود.

- هفته­نامه ادبیات و صنعت (درباره ادبیات و هنر) نشریه انجمن نویسندگان و وزارت فرهنگ تاجیکستان به زبان فارسی، که از سال 1959 منتشر می شود.

- هفته­نامه آموزگار به زبان فارسی، که از سال 1932 منشر می شود و نشریه وزارت آموزش و پرورش است و به زبان فارسی است.

- صدای مردم به زبان فارسی، که از سال 1991 منتشر می­شود و نشریه رسمی شورای عالی تاجیکستان است.

- ماهنامه­هایی نیز در تاجیکستان منتشر می­شده­اند، مانند حیات دهات که از سال 1947 به زبان فارسی منتشر می­شده است و مجله وزارت کشاورزی است؛ خارپشتک از سال 1953 منتشر می­شده است و مجله­ای است فکاهی؛ ماهنامه مشعل از سال 1952 به زبان فارسی منتشر می­شد و مجله کمیته مرکزی انجمن جوانان کمونیست - لنینیست سابق است؛ پامیر از سال 1949 به زبان روسی منتشر می­شود و روزنامه انجمن نویسندگان تاجیکستان است؛ صدای شرق از سال 1924 به زبان فارسی منتشر می­شود و روزنامه انجمن نویسندگان تاجیکستان است. سلسکایا ژیزن^[1] درباره کشاورزی به زبان روسی؛ تاجیکستان، نشریه اجتماعی و سیاسی که از سال 1938 منتشر می­شود؛ زدراووک رانه پنه تاجیکستانا^[2] درباره سامانه بهداشت عمومی تاجیکستان که از سال 1033 شش بار در سال به زبان روسی منتشر می­شود و مجله وزارت بهداشت است. مجلات دیگر عبارت است از صدای مردم، پیام دوشنبه، نوروز، وطن، فجر اسلام، نجات و پیوند به زبان فارسی، شام دوشنبه و نوید بازرگان به زبان روسی(تاجیکستان، 1387: 63 - 62).

1-4-2-12. مـجـــــــله هــــا

1-مجله (تاجیکستان)، مؤسس وزارت فرهنگ.

2-مجله (صدای شرق)، مؤسس: اتحادیه نویسندگان تاجیکستان

3-مجله (خارپشتک)، مؤسس وزارت فرهنگ تاجیکستان

4-مجله (فیروزه)، مؤسس وزارت فرهنگ تاجیکستان

5-مجله (چشمه)، مؤسس وزارت فرهنگ تاجیکستان

6-مجله (پامیر)، مؤسس: اتحادیه نویسندگان تاجیکستان

7-مجله (استقبال)، مؤسس وزارت فرهنگ تاجیکستان

8-مجله (گفتگو)، مؤسس: کارکنان مجله «فیروزه»

1-1-4-2-12. مجــلـه هــای دولتی

1-اطلاعات مجلس عالی تاجیکستان

2-مجموعه تصویب نامه های دولت تاجیکستان

3-مجله های تخصصی و سایر مجله ها

4-مجله (بهداشت تاجیکستان)، مؤسس: وزارت بهداشت تاجیکستان

5-مجله (ادب) مؤسس: وزارت آموزش و پرورش تاجیکستان

6-مجله (علم و حیات)، مؤسسان: کانون «دانش» و فرهنگستان علوم تاجیکستان

7-مجله (وستنیک اویسینا)، مؤسس: دانشگاه طب تاجیکستان

8-مجله ( ژیزن و ترود)، مؤسس: کمیته مرکزی جامعه نابینایان (شهر دوشنبه)

9-مجله (ایزوستیا)، مؤسس: فرهنگستان علوم تاجیکستان (بخش اقتصاد)

10-مجله (رودکی)، مؤسس: رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران

11-مجله (ایزوستیا)، مؤسس: فرهنگستان علوم تاجیکستان (بخش فلسفه و حقوق شناسی

12-مجله (ایزوستیا)، مؤسس: فرهنگستان علوم تاجیکستان (بخش علوم شیمی، فیزیک و ریاضی)

13-مجله (ایزوستیا)، مؤسس: فرهنگستان علوم تاجیکستان (بخش علوم زمین شناسی)

14-مجله (شفا)، مؤسس: وزارت بهداشت تاجیکستان و شرکت «اکامپ سینا»

15-مجله (مسائل گستروانتریولوژی)، مؤسس: فرهنگستان علوم تاجیکستان

16-مجله (حفظ اجتماعی)، مؤسس: وزارت کار و تأمین اجتماعی تاجیکستان

17-مجله (میراث)، مؤسس: انستیتوی میراث کتبی وابسته به فرهنگستان علوم تاجیکستان و سفارت ج.ا. ایران در تاجیکستان

18-مجله (اخبار دانشگاه خاروغ)، مؤسس: دانشگاه خاروغ

19-مجله (اخبار علوم خاک شناسی) مؤسس: انستیتوی خاک شناسی (شهر دوشنبه)

20-مجله (پیام دانشگاه آموزگاری)، مؤسس دانشگاه آموزگاری تاجیکستان

21-مجله(مالکیت صنعتی و بازار)، مؤسس مرکز اطلاع رسانی پاتنت

22-مجله (ایزوستیا)، مؤسس: فرهنگستان علوم تاجیکستان (بخش اقتصاد و سیاست شناسی)

23-مجله (اخبار بانکی) مؤسس: بانک ملی تاجیکستان

24-مجله (خجند) مؤسس: حکومت شهر خجند

25-مجله (گزارش های آکادمی علوم کشاورزی) مؤسس: آکادمی علوم کشاورزی

26-مجله (حیات و قانون)، مؤسس وزارت دادگستری تاجیکستان

27-مجله (کشاورز)، مؤسس دانشگاه کشاورزی تاجیکستان

28-مجله (پیام دانشگاه)، مؤسس: دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان

29-مجله (معرفت) مؤسس: وزارت آموزش و پرورش و انستیتوی علوم آموزگاری

30-مجله (میراث نیاکان)، مؤسس: شورای انجمن حفظ آثار تاریخی و فرهنگی تاجیکستان

31-مجله (زبان و ادبیات روسی در مدارس تاجیکستان)، مؤسس: وزارت آموزش و پرورش تاجیکستان

32-مجله (دولت و حقوق)، مؤسس : اتحادیه حقوق شناسان جوان

33-مجله (سوسیالیسم: تئوری و پراکتیک)، مؤسس: دانشمندان سوسیال گراء

34-مجله (فرهنگ آریانا)، مؤسس: اتحادیه محافظان فرهنگ آریانا

35-مجله ( شاهراه وحدت)، مؤسس: کانون ملی «شاهراه ابریشم» (شهر دوشنبه)

36-مجله (محاسبه و مالیات)، مؤسس: وزارت دارایی تاجیکستان

37-مجله (بامداد)، مؤسس: صندوق خیریه صلح و مصالحه ملی (شهر دوشنبه)

38-مجله (انیس)، مؤسس: شرکت موسوم به «کفالت» (شهر دوشنبه)

39-بولتن اطلاعاتی و پژوهشی «سرمایه گذاری و کاتالوگ یکصد شرکت های موفق تاجیکستان»، مؤسس: آژانس تاجیکستانی روابط با سازمان های بین المللی دارایی و اقتصادی و انسانی

40-مجله (اقتصاد تاجیکستان: استراتژی توسعه)، مؤسس: وزارت اقتصاد و بازرگانی تاجیکستان

41-مجله اخبار دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان (حقوق، تجارت و سیاست)، مؤسس: دانشگاه خجند

42-مجله(نوید گمرک)، مؤسس: کمیته گمرک تاجیکستان

43-مجله (اورنگ)، مؤسس: مرکز فرهنگی فردوسی (شهر دوشنبه)

44-مجله (گفتگو)، مؤسس: سردبیر مجله «فیروزه»

45-مجله (فانوس)، مؤسس: کانون فرهنگی بین المللی زیاداله شهیدی

46-مجله (یوریست)، مؤسس: اتحادیه حقوق شناسان «درهای باز» شهر دوشنبه

47-مجله (صدف)، مؤسس: اتحادیه بین المللی دندان پزشکان

48-مجله (نقلیات)، مؤسس: وزارت حمل و نقل تاجیکستان

49-مجله (مدیریت محلی)، مؤسس: مرکز تکنولوژی اجتماعی (شهر دوشنبه)

50-مجله (دهقان)، مؤسس: آژانس مستقل پژوهش های استراتژی و طرح ریزی مجتمع کشاورزی و صنایع تاجیکستان

51-مجله (پاگاواریم)، شرکت «یونورسال - 3 » شهر دوشنبه

52-مجله (تاجیکستان و اینترناسیونال)، مؤسس: انجمن «پیمان و اینترنشنال» شهر دوشنبه

53-مجله (اودیت)، مؤسس: انستیتوی اجتماعی حسابدارهای حرفه ای، شهر دوشنبه

54-مجله (فروغ)، مؤسس کالج مشترک تاجیکستان و ترکیه در شهر دوشنبه

55-مجله (وستنیک)، مؤسس: دانشگاه اسلاویانی تاجیکستان و روسیه

56-مجله (گلبرگ)، مؤسس: اتحادیه نویسندگان استان ختلان

57-مجله (پیغام)، مرکز آموزش زبان های خارجی و کامپیوتر موسوم به «شلاله» در شهر دوشنبه

58-مجله (کالا و خدمات)، مؤسس: شرکت سهامی “ارگراف” شهر دوشنبه

59-مجله (مدرسه و جلمعه)، مرکز پشتیبانی از اصلاحات آموزشی موسوم به «پولس» در شهر دوشنبه

60-مجله (زن معاصر)، مؤسس: حزب خلقی دموکراتیک تاجیکستان، شهر دوشنبه

61-مجله (گردش)، مؤسس: مرکز فرهنگی و آموزشی موسوم به «عالم»، شهر دوشنبه

62-مجله (عمل)، مؤسس: اتاق بازرگانی و صنایع تاجیکستان

63-مجله (توازن پرداخت)، مؤسس: بانک ملی تاجیکستان، شهر دوشنبه

64-مجله (شرح مونیتوری)، مؤسس: بانک ملی تاجیکستان، شهر دوشنبه

65-مجله (ذخایر آب در آسیای مرکزی)، مؤسس: انستیتوی پژوهش مسایل آب و انرژی آب و اکولوژی وابسته به فرهنگستان علوم تاجیکستان، شهر دوشنبه

66-مجله (ماگازین)، مؤسس: کارکنان روزنامه «استودنت»، شهر دوشنبه

67-مجله (اقبال)، مؤسس: بخش جوانان حزب نهضت اسلامی تاجیکستان، شهر دوشنبه

68-مجله (پژوهش محیط طبیعی توسط وسایل کیهان نوردی)، مؤسس: آژانس پژوهش های کیهانی، شهر دوشنبه

2-1-4-2-12.مـجــــــلـه های خصــوصی

1-مجله (مردم گیاه)، مؤسس: آقای رحمانی تبعه تاجیکستان، شهر دوشنبه

2- مجله (دریا)، مؤسس: خانم صفرآوا تبعه تاجیکستان، شهر دوشنبه

3- مجله (گل مراد)، مؤسس: آقای گلمرادزاده تبعه تاجیکستان، شهر دوشنبه

4- مجله (صبح امید)، مؤسسان: آقایان سعیداف و جلال الدین تبعه تاجیکستان، شهر دوشنبه

5-مجله (دنیا)، مؤسس: آقای رحیم اف تبعه تاجیکستان، شهر دوشنبه

6-مجله (همراز)، مؤسس: آقای بازاراف تبعه تاجیکستان، شهر دوشنبه

5-2-12. روزنامه­ها

در تاجیکستان بیش از بیش از 200 روزنامه به ثبت رسیده است. از این تعداد بعضی متعلق به دولت است و بعضی دیگر توسط احزاب و گروه­های سیاسی منتشر می­شود. به گزارش سازمان­های مدافع حقوق مطبوعات، با آن که آزادی مطبوعات در قانون اساسی تاجیکستان تصریح شده، در عمل آزادی اندکی در این زمینه وجود دارد و دست­اندرکاران رسانه­ها و خبرنگاران مستقل از جانب دولت تحت فشار هستند. بر اساس آمار رسمی تاجیکستان در سال 1990، در این کشور 74 روزنامه منتشر می­شد که از این تعداد 66 روزنامه به زبان فارسی و خط روسی بود. بنا بر آمار وزارت اطلاعات و مطبوعات تاجیکستان، پیش از آغاز جنگ داخلی در سال 1992 شمارگان روزنامه های فارسی زبان 000/895/1 بود و 48 نشریه ادواری نیز که 13 عنوان آن به زبان فارسی بود با شمارگان سالانه 2/16 میلیون نسخه (2/9 میلیون به زبان فارسی) چاپ می­شد. در زمان جنگهای داخلی، 90% مطبوعات در تاجیکستان تعطیل شد و تا بهار سال 1995، تعداد هفته نامه­های تعطیل شده فارسی­زبان به 74 عنوان رسید. امروز نشریات مهم تاجیکستان از قرار زیر است:

-تاجیکستان، متعلق به بخش خصوصی، که هفته­ای یکبار منتشر می­شود.

- جمهوریت، متعلق به دولت، به زبان فارسی است و هفته ای سه بار منتشر می شود.

- خلق آوازی، متعلق به دولت، به زبان ترکی ازبکی است و هفته ای سه بار منشر می شود.

- گالاس تاجیکستانا، هفته نامه به زبان روسی که توسط حزب کمونیست منتشر می شود.

- منبر خلق - نشريه متعلق به حزب خلق دموکراتیک، حزب حاکم

- نارودنایا گازتا، متعلق به دولت، به زبان روسی است و هفته ای سه بار منتشر می شود.

- نجات - هفته نامه به زبان تاجيکی متعلق به حزب نهضت اسلامی.

- ندای رنجبر، به زبان فارسی که هفته ای یکبار توسط حزب کمونیست منشر می شود.

- نیروی سخن، هفته نامه خصوصی به زبان تاجيکی، متعلق به بخش خصوصی است و هفته ای یکبار منتشر می شود(تاجیکستان، 1387: 62 - 61). از میان روزنامه های مهم عناوین ذیل مورد توجه بیشتری می­باشند که عبارتند از :‌

                                         جدول شماره 27- روزنامه­های مهم تاجیکستان

ردیف	نام روزنامه	دفعات چاپ	تیراژ
1	جمهوریت	3 روز در هفته	20330
2	صدای مردم	2 روز در هفته	10130
3	نرودنیا گزیتا	هفته نامه	3200
4	منبر خلق	2 بار در هفته	20579
5	آسیا پلوس	هفته نامه	5500
6	تاجیکستان	هفته نامه	2050
7	بیزینس پلیتیک	هفته نامه	1000
8	روز نو	هفته نامه	6000
9	نیروی سخن	هفته نامه	2700
10	چرخ گردون	هفته نامه	5200
11	نجات	هفته نامه	4750
12	عدالت	هفته نامه	-
13	آسیا بلیتس	روزانه	-
14	زن و مرد	هفته نامه	-
15	ملت	هفته نامه	2000
16	زندگی	هفته نامه	1500