مبانی فکری طریقت تائویی

طریقت تائو با بهره گیری از اعتقادات مذهبی در چین باستان، و با جذب باورها یا راه و روشها از دیگر ادیان و مکاتب اعتقادی همچون تائوی کیمیاگری[i]، تائوی خوانگدی- لائوزی[ii](افسانهای که میگوید خوانگدی رقیب لائوزی بوده و از نظر ارزش و اعتبار به عنوان بنیانگذار طریقت تائو شمرده میشده است)، جینگشووِ[1] ( مطالعهی ادبیات کنفوسویسی) و اعتقادات موهیست[iii]( مکتب مهم فکری در دوران کشورهای همستیز، که با آیین کنفوسیوس مقابله میکرد) توسعه یافته و به کمال رسیده است. این طریقت همیشه به مذهب التقاط مشهور بوده است. در اندیشهی تائو، وظیفهی هر فرد تطبیق دادن زندگی و رفتار خود با آهنگ جهان طبیعت، برای پیروی کامل از نظام هستی و طبیعت است. برخلاف ایدههای کنفوسیوسی که بیشتر بر عقلانیت اجتماعی استوار است، در طریقت دائویی کافی است ذهن را از پیشداوری و پیشپنداریها تهی سازیم و آزادش بگذاریم تا به امور همان سان که هستند واکنش نشان دهد، آنگاه از دید تائو(محور طریقت) خواهند بود. (جوزف ا. اَدلر: 74) ایدهی مسالمت جویانه و هماهنگی با طبیعت لائو را میتوان در گفتههای زیر که به او و یا پیروان او منتسب است درک نمود.

« شکسته باش تا درست شوی؛ خمیده باش تا راست شوی؛ تهی باش تا پر شوی؛ کهنه باش تا نو شوی.» و یا « از آب مطیعتر و ضعیفتر در جهان نیست، اما در یورش به حریف سرسختتر و نیرومندتر از آب یافت نمیشود.» و یا « پس سلاحی که نیرومند است پیروز نخواهد شد؛ درختی که نیرومند است از تبر آسیب خواهد دید؛ بزرگ و نیرومند را جایگاه پست است؛ نرم و سست را مرتبت بلند است.»

[1] - Jing Xue

[i] - Alchemist Taoism

[ii] - Huangdi-Lao Zi Taoism

[iii] - Mohist doctorine ( مکتبی نوگرا و ضد سنت گرایی منسوب به فردی به نام موتسو که بر برابری و مساوات تأکید دارد. مترجم).